Pedagogika

Sibelius
 
4”
 nota matn muharriri dasturi vositasida: 
−
 
nota yо‘liga notani yozish;  
−
 
uni tahrir qilish;  
−
 
tinglash  jarayonida  qaysi  nota  ijro  etilayotganligini  real  tarzda  eshitib,
 
kuzatib borish;  
−
 
musiqa asarini boshqa tonallikka transpozitsiya qilish;  
−
 
musiqa asarini oldingi tonalligiga qaytarish;  
−
 
ma’lum nota matnini nusxalash;  
−
 
tinglangan  musiqa  asarining  notasini  avtomatik  tarzda  ekranda 
namoyish  etish  va  zarur  bо‘lganda  qog‘ozda  bosib  chiqarish  hamda  boshqa 
kо‘pgina operatsiyalarni bajarish mumkin.  
Nota  yozish  uchun  nota  yо‘li  aks  ettirilgan  sahifa  ochilgach  tonallik 
belgilanadi. Masalan, do major. Ushbu belgilangan vazifalar darhol nota matnida 
о‘z о‘rnida paydo bо‘ladi va talaba ongida ma’lum dastlabki nazariy bilimlar aks 
etishiga imkon yaratadi. Bu esa aynan maqomlar musiqasiga qiziqqan, iqtidorli 
talabalarning fan bо‘yicha nazariy bilimlari mustahkamlanishi barobarida ularda 
tafakkur  va  idrok  bilish  jarayoni  yuksalishiga,  amaliy  kо‘nikmalar  shakllanishiga 
shart-sharoitni  kengaytirib,  musiqiy  bilim  qilishga  nisbatan  ehtiyoj  va 
motivatsiyani kuchaytiradi. Sо‘ngra о‘lchov qо‘yiladi, masalan, 
4/4
. 
Nihoyat, maxsus ekran kо‘rsatkichi (yordamchi klaviatura) vositasida nota 
matni nota yо‘liga birin-ketin joylashtiriladi. 
Bundan tashqari, talaba о‘zi uchun muhim bо‘lgan musiqa parchasini ushbu 
dastur  orqali  kompyuterda  yozib,  о‘z  ijrosidagi  xatoni  kо‘rishi  va  tuzatishi,  uni 
maxsus dasturli sintezatorda ijro ettirib tinglashi va о‘z faoliyatini baholashi, turli 
janr va uslublarga xos bо‘lgan asarlarni yoki ularning parchasini tahliliy tinglashi 
hamda asar borasida ma’lum xulosalarga kelishi mumkin. Bu esa talabalar bilan 
ishlashda yuqori natijalarga erishishda muhim omil bо‘ladi.  
Shuningdek,  fanlararo  integratsiyani  amalga  oshirib,  maqom  asarlaridan 
о‘rganish  jarayonida  bakalavr  talabalariga  tasviriy  va  amaliy  san’at  asarlari 
namunalaridan  kо‘rsatish,  shu  jarayonda  ular  ongida  kechayotgan  hislar, 
kechinmalar  bilan  о‘rtoqlashish  muhim  ahamiyatga  egadir.  Shuningdek,  badiiy 
adabiyot,  mumtoz  she’riyatimiz  namunalaridan:  Navoiy,  Fuzuliy,  Nizomiy 
Ganjaviy,  Ogahiy,  Furqat,  Nodirabegim  kabi  ijodkorlar  asarlaridan  tinglash 
bakalavrlarda ma’lum ijobiy, pozitiv kechinmalarni, kо‘tarinki kayfiyat va yuqori 
ishchanlikni hosil qiladi.  

---