P. I. Ivanov m. E. Zufarova umumiy psixologiya

(h a r   b ir  id rok  tarkibiga  sezgilar 

k irishi  bilan  birga,  odam ning о ‘Im ishida  hosi! qilgan  ta jrib a la ri  va  b ilim la ri 

h am   k ira d i).

  Masalan,  22 «a»-rasmni  uchburchak va 22 «b»-rasmni doira 

deb  idrok qilamiz,  holbuki  birinchi  rasmda  uchburchak  emas,  balki  uch 

chiziq, ikkinchisida esa yarim doiradan boshqa narsa yo'q.  Birinchi rasmda 

yo'q burchaklarni va  ikkinchi  rasmda yetishmagan tomonini o'zimizdan, 

o'z  tajribamizdan olib  «qo'shamiz» va  bu  rasmlami uchburchak va doira 

deb idrok qilamiz.  Biz o'tmishdagi tajribamizda uchburchak va doiralarni 

ko'p marta ko'rganmiz,  bu  figuralar bilan ko'p  marta  ish ko'rganmiz.  Bu 

figuralarning obrazi miyamizda mustahkam  o'rnashib qolgan.  Shu sabab-

---

Ii,  bu  rasmlarni  ko‘rishimiz  bilan  ilgari  bizda  hosil  bo'lgan  tasawurlar 

yana esimizga  kelib,  miyamizda  uchburchak yoki doiraning yaxlit  obrazi 

paydo bo'ladi.  Atrofimizdagi  hamma  narsalarni  idrok etish  ana shunday 

amalga  oshiriladi.  Shunday qilib,  idrok jarayonlariga