Oziq-ovqat tarkibidagi kul miqdorini aniqlash. Oziq-ovqat tarkibidagi kaltsiy va magniy miqdorini aniqlash

7.1.Umumiy kul moddasi miqdorini aniqlash

Kul moddasi ovyektni kuydirish yo'li bilan hul va kuruk kul­lantirish usullarida aniqlanishi mumkin. Hul kullantirishda sulfat va azot kislotalarning aralashmasi yoki bu kislotalarning biri, ularning kaynash haroratida, shuningdek, bodorod perekisi yoki boshqa oksidlovchilar ishlatiladi.

Hul kuUantirish yuqori haroratlarda kulning uchubchi element­lari yo'kotilishi oldini olish zarur bo’lgan hollardagina qo’llaniladi.
Kuruk kullantirish yuqori haroratlarda (l600°C va undan yuqori) tigelda (chinni idishcha), Mufel pechlarida amalga oshi­riladi. Bunda tigelning kizil chuglanish holatigacha olib bormaslik tabsiya etiladi, chunki kul fosfatlari kuymagan kumir zarracha­larini eritishi mumkin va bu esa ohirgilarning to’liq kuydirilishini kiyinlashtiradi.
Moddalarni ushbu usulda kullantirish mehaniq va moddalar­ning kimyoviy uzgarishlari natijasidagi yo'kotishlari bilan ke­chishi mumkin. Mehaniq yo'kotishlar moddalarning yuqori bosh­langich haroratlarda tez kuydirilishida ruy beradi. Bu hollarda moddaning kuruk haydalishida hosil bulayotgan mahsulotlar tigeldan tashqariga chiqarilib yuborilishi mumkin.
Kimyoviy yo'kotishlar bekitilgan tigeldagi to’liq kuydirilmagan moddaning kuchli qizdirilishida ra’y beradi. Bu holda ham kuy­dirilmagan, chuglangan kumjr zarrachalari fosfor oksidini fosfor metaligacha kaytarishi mumkin va u esa tashqariga chiqarib yubo­riladi. Ayniksa, kul moddalari fosforga boy ovyektlarni tahliJ etishda kimyoviy yo'kotishlarning oldini olishga harakat qilinishi lozim. Kul moddasi mahsulotning kurllk moddalariga nisbatan foizlarda ifodalanadi. Kul moddasini tezlashtirll\chisiz va tez­lashtirllbchi ishtirokidagi lIsllllar bilan aniqlash mllmkin. Oziq­ovqat mahslliotiari tozaligini tavsiflashda, nafaqat, lImllmiy klll miqdorini. shllningdek, 10 % li hlor kislotasida erimaydigall kul miqdorini ham aniqlash tabsiya etiladi.


7.2.Kul miqdorini tezlashtirubchisiz aniqlash