O„zbekiston xalqaro islom akademiyasi


gul – botanikada ―о‗simlikning  urchish (kо‗payish) organi‖:  gul



Download 3,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet47/149
Sana21.06.2022
Hajmi3,91 Mb.
#689117
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   149
Bog'liq
i4ucFmwV hVui-qLDImZJlmNlrfGcfGU (1)

gul
– botanikada ―о‗simlikning 
urchish (kо‗payish) organi‖: 
gul
– amaliy san‘natda: ―biror narsaga chizib, tikib, bosib yoki о‗yib 
tushirilgan bezak, naqsh‖. Bu misollarda 
gul 
leksemasi о‗zining bosh ma‘nosida botanikada, 
kо‗chma ma‘nosida esa amaliy san‘atda terminlashgan.
Ammo bir sohaning о‗zida leksemaning ikkita tushuncha nomi sifatida terminlashishi (kо‗p 
ma‘noli termin bо‗lishi) terminologiyaning izchilligiga xilof bо‗ladi.
Masalan, urug‗ leksemasi uzoq 
yillar botanikada ikki tushunchaning nomi bо‗lib keldi: 1) ―о‗simlikning urug‗i‖ (ruscha: ―semya‖);
2) ―turdan katta, oiladan kichik taksonomik kategoriya‖ (ruscha: rod ). Bunday polisemiya keyingi 
yillarda taksonomik kategoriya ma‘nosidagi urug‗ terminining turkum termini bilan 
almashtirilishiga sabab bо‗lgan. 
Ba‟zan termin о„ta ommalashib, umumtil birligiga aylanib 
qoladi.
Xususan, radio, televizor, telefon sо‗zlari ham ma‘lum soha terminlari sifatida yuzaga 
kelgan, ammo hozirgi paytda bu terminlar ommalashib, barchaning nutqida qо‗llanadigan, barchaga 
tushunarli 
bо‗lgan 
sо‗zlarga 
aylangan. 
Bu 
hodisa 
tilshunoslikda 
determinlashish 
(determinalizatsiya) deyiladi.
Shuningdek, leksemaning lisoniy va nutqiy ma‘nolari mavjud: 
1.
Uzual ma‟no (lisoniy ma‟no)
–leksemaning mazmun mundarijasida bor bо‗lgan leksik 
ma‘no. U til egasi bо‗lgan xalq tomonidan tan olingan, demak, kо‗pchilikka tushunarli bо‗lgan 
ma‘nodir. Masalan, kompyuter leksemasining mazmun mundarijasida ―hisoblarni bajarish, shu 
jumladan, elektron shakldagi axborotni oldindan belgilangan algoritm bо‗yicha qabul qilish, qayta 
ishlash, saqlash va ishlov berish uchun mо‗ljallangan mashina‖ ma‘nosi bor (Axborot 
kommunikatsiya texnologiyalari izohli lug‗ati. Toshkent-2004, 151-b.). 
Kompyuter
sо‗zining bu 
ma‘nosi barcha tillarda bо‗lganidek, о‗zbek tilida ham uzual ma‘no sanaladi, chunki u shu tilda 
sо‗zlashuvchi xalq tomonidan tan olingan, demak, til ixtiyoriga о‗tgan ma‘nodir. 

Download 3,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   149




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish