15
II. O’ZBEKISTON SUV HAVZALARIDAGI BALIQ XO’JALIGI VA
ULARNING IQTISODIY AHAMIYATI
2.1. O’zbekiston suv havzalarida uchraydigan baliqlar
O'zbekiston suv havzalarida tarqalgan ayrim baliqlar
vakillari dum suzgich
qanoti geterotserkal tipda. Tumshug‘i rostrum bilan tugaydi. Tanasining ustki qismi
“juchka” deb ataladigan besh qator yulduzsimon tangachalar bilan qoplangan.
Suyak-tog‘ayli baliqlar (
Chondrostei
) kenja sinfi. Bu kenja sinfning bitta
turkumi - osyotrsimonlar (
Asipenseriformes
) va bitta oilasi —
osyotrlar
(
Asipenseridae
)ning vakillari O‘zbekistonda uchraydi. Pastki labining o'rtasi
bo'lingan. Tumshug'ining uchida ikki yoki uchta o'tkir tikani bor. Dum suzgichining
yuqori pallasi uzun ip shaklida tugaydi. Amudaryo katta (qilquyruq) gajakdum
balig'i —
Pseudoscaphirhynchus
kaufmanni. Tumshug'ining uchida o'tkir
tikani
yo'q. Dum suzgichining yuqori pallasi uzun ip shaklida tugamaydi. Amudaryo
kichik (qilquyruq) gajakdum balig'i — Yon chiziq organi yo'q. Jag'ida mayda tishlari
bor. Seldsimonlar —
Clupeiformes
Yelka
suzgich qanoti dumiga yaqin, anal
suzgichi ustki qismida joylashgan.
Cho'rtansimonlar —
Eso ciformes
yon chiziq organi to'liq bo‘lmasa ham bor.
Jag‘ida tishlari yo‘q. Karpsimonlar —
Cypriniformes
Cho‘rtansimonlar turkumidan
O‘zbekistonda bitta turi—oddiy cho‘rtanbaliq —
Esox lucius L
. uchraydi.
Tanasining usti tangachalar bilan qoplangan. Karpsimonlar (
Cyprinidae
) oilasi
Tanasining ustida tangachalari yo‘q. Laqqasimonlar (
Siluridae
) oilasi Yuqori labida
ikki juft mo‘ylovi bor. Zog‘ora baliq (sazan) —
Cyprynus carpio L
.
Yuqori labida mo'ylovi yo‘q.
Kumushrang tobonbaliq-
Carassius
auratus
gibelio
Bloch. Og‘zining burchaklarida bittadan mo‘ylovi bor. Tanasining yonida yettitadan
ortiq dog‘i bor. Turkiston qumbalig‘i (
peskar
) —
Gobio gobio K.
Og‘zining burchaklarida mo‘ylovi yo‘q. Yon tomonida dog‘i yo‘q. Anal suzgichi
uzun. Orol oqchasi (
leshch
) —
Abramis brama L
. Anal suzgichi kalta.
Oddiy qizilko‘z (
plotva
) —
Rutilus rutilus
L. Mo‘ylovi ikki juft Schisothorax
intermedius Me. Cl. O‘zbekistonda laqqasimonlar — (
Siluridae
)
oilasining bitta
16
oddiy laqqa (
Silurus glanis L
.) va bitta — turkiston laqqachasi (
Clyptosternum
reticulatum Ms
.) turlari uchraydi. Laqqalar yirik baliqlar bo'lib, chuchuk suvlarda
yirtqich hayot kechiradi. Orqa
suzgich qanoti juda kichik, shulalari 5 tadan
oshmaydi. Anal suzgich qanoti juda uzun. Laqqachalarning
esa orqa suzgich
qanotidan keyin yog‘ suzgich qanoti joylashgan. Anal suzgich qanoti ham kichik.
Osyotrsimonlar,
ya’ni
haqrasimonlar
(Acipenseriformes)
turkumi.
Osyotrsimonlar turkumiga 30 ga yaqin tur kirib. sodda tuzilishini saqlab qolgan
qadimgi baliqlardan hisoblanadi.
UIar bir qator; belgilari bilan tog'ayli baliqlarga
o'xshaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: