O`zbekiston respublikasi

Amaliy mashg`ulotlar taqsimoti

№	Mavzular	Qisqacha mazmuni	Soati
1.	Мехanika bo`limi bo`yicha masalalar ishlash	Moddiy nuqta kinematikasi. Ilgarilanma va aylanma harakatda tezlik va tezlanish. Moddiy nuqta dinamikasi. Mexanikada kuchlar. Nyuton qonunlari. Impuls. Impulsning saqlanish qonuni. Kuchlarning ishi. Kuchlarning potensial maydoni. Kinetik va potensial energiya.	8
2.	Molekulyar fizika bo`limi bo`yicha masalalar ishlash	Gazlarning molekulyar-kinetik nazariyasi. Ideal gaz modeli. Gazlarkinetik nazariyasining asosiy tenglamasi. Absolyut temperatura.	8
3	Elektr va magnetism bo`limi bo`yicha masalalar ishlash	Elektr zaryadi.	2
Jami			18
II-semestr
3.	Elektr va magnetizm bo`limi bo`yicha masalalar ishlash	Zaryadlarning saqlanish qonuni. Kulon qonuni. Elektr maydon kuchlanganligi.	6
4	Optika bo`limi bo`yicha masalalar ishlash	Yorug`likning qutblanishi. Yorug`likning qaytishda va sinishda qutblanishi.	6
5	Atom va yadro fizikasining elementlari bo`limi bo`yicha masalalar ishlash	Atom va molekulalarning kvant mexanikasi. Moddalarning issiqlik nurlanishi. Nurlanishning kvant xarakteri.	6
Jаmi			18
Umumiy jami			36

Laborotoriya ishi mаshg`ulotlаri taqsimoti

№	Laborotoriya ishi mavzulari	Qisqacha mazmuni	Soat
1.	Oberbek mayatnigi yordamida qattiq jismning inersiya momentini aniqlash.	Impuls momenti. Momentlar tenglamasi.Inersiyani o’rganish	4
2.	Egilish usuli orqali Yung modulini aniqlash	Qattiq jism deformatsiyasi va ularning turlari.	4
3.	Tebranma harakat qonunlarini o`rganish.	Matematik mayatnik yordamida og`irlik kuchini aniqlash	4
4.	Havoning issiqlik sig`imlari nisbatini adiabatik kengayish yordamida aniqlash	Gazlar kinetik nazariyasining asosiy tenglamasi. Absolyut temperatura.	3
5.	Suyuqliklarning ichki ishqalanish koeffitsientini Stoks usuli bilan topish.	Stoks formulasi. Gidrodinamik beqarorlik. Laminar va turbulent oqim.	3
	Jami		18
6.	Elektrostаtik mаydonni o`rgаnish.	Elektrolitik vanna yordamida elektrostatik maydonlarni o’rganish.	4
7.	Misning elektrokimyoviy ekvivalentini aniqlash.	Elektrolitlarda elektr toki. Elektroliz. Faradey qonunlari.	6
8.	Difraktsion panjara yordamida yorug`likning to`lqin uzunligini aniqlash.	Difraksiya va dispersiyani o’rganish	4
9.	Linzalarning fokus masofasini aniqlash.	Yorug’likni tavsiflovchi kattaliklar va ularning birliklari.	4
	Jami		18
	Umumiy jami		36

MUSTAQIL ISH MAVZULARI VA SHAKLLARI

№	Mavzu nomi	TMI shakli	Soati
1	Noinertsial sanoq tizimlaridagi inertsiya kuchlari	Ma`ruza mashg`ulotlarini takrorlash, konspekt qilish, adabiyotlar bilan tanishish	2
2	O’zgaruvchan massali jismning harakati	Amaliy mashg`ulotlarini takrorlash, konspekt qilish, adabiyotlar bilan tanishish	2
3	Nisbiylik nazariyasi elementlari	Nisbiylik nazariyasi elementlaritsh o`rganish	2
4	Relyativistik dinamika elementlari	Relyativistik dinamika oid qiziqarli mahlumotlar to`plash	4
5	Kepler qonunlari	Kepler qonunlari	2
6	Ko’chish hodisalari. diffuziya, issiqlik o’tkazuvchanlik va qovushqoqlik	Ko’chish hodisalari. Diffuziya, Issiqlik o’tkazuvchanlik	4
7	fazaviy o’tishlar	Qabila turlaridan iborat gerbariy tayyorlash	2
8	Ochiq tizimlarda entropiyaning lokal kamayishi. Dissipativ strukturalar	Adabiyotlardan konspekt qilish. Individual topshiriqlarni bajarish	4
9	Plazma. xossalari va qo’llanilishi	Adabiyotlardan konspekt qilish. Individual topshiriqlarni bajarish	2
10	Termoelektrik hodisalar	Termoelektrik hodisalarni tahlil qilish	4
11	O’zgaruvchan tok zanjiridagi rezonans hodisalar	Adabiyotlardan konspekt qilish. Individual topshiriqlarni bajarish	2
12	Klassik va kvant Xoll effekti	Adabiyotlardan konspekt qilish. Individual topshiriqlarni bajarish	2
13	O’ta o’tkazuvchanlik va uning kvantomexanik talqini	Adabiyotlardan konspekt qilish. Individual topshiriqlarni bajarish	2
14	Yarim o’tkazgich - yarim o’tkazgich kontakti	Adabiyotlardan konspekt qilish. Individual topshiriqlarni bajarish	2
15	Fundamental o’zaro ta’sirlar turlari. yagona maydon nazariyasi	Fundamental o’zaro ta’sirlar turlari. yagona maydon nazariyasi oid qiziqarli mahlumotlar to`plash	2
16	Koinot nurlari. Koinot nurlarining manbaalari, energiyasi va kimyoviy tarkibi	Adabiyotlardan konspekt qilish. Individual topshiriqlarni bajarish	2
17	Koinot nurlarining Yer atmosferasi bilan o’zaro ta’sirlashuvi. Keng atmosfera jalalari	Adabiyotlardan konspekt qilish. Individual topshiriqlarni bajarish	2
18	Olamning paydo bo’lishi va evolyutsiyasi. Katta portlash va infillyatsiya nazariyalari	Adabiyotlardan konspekt qilish. Individual topshiriqlarni bajarish	4
19	Yulduzlarning paydo bo’lishi va evolyutsiyasi. Oq karliklar, neytron yulduzlar va qora tuynuklar	Adabiyotlardan konspekt qilish. Individual topshiriqlarni bajarish	2
20	Betta yemirilish. Betta yemirilish spektri. Neytrino	Adabiyotlardan konspekt qilish. Individual topshiriqlarni bajarish	2
21	Termoyadro sintez reaktsiyalarini boshqarish muammosi	Adabiyotlardan konspekt qilish. Individual topshiriqlarni bajarish	2
22	Nanoelektronika materiallari. Kvant “nuqtalar”, “iplar” va “o’ralar”.	Nanoelektronika materiallari. Kvant “nuqtalar”, “iplar” va “o’ralar”. Haqida o`rganish	2
23	Yuqori chastotali signallarni uzatish usullari	Yuqori chastotali signallarni uzatish usullari haqida o`rganish	2
24	To’lqin o’tkazgichlar (volnovodlar)		2
25	Nanoo’lchamli yupqa qatlamlarning tuzilishi va xossalari	Nanoo’lchamli yupqa qatlamlarning tuzilishi haqida bilish	2
26	Nanoo’lchamli klasterlar va kristallar. Nanotexnologiya	Nanotexnologiyaga kirish.	2
27	Spinli elektronika va uning elementlari	Individual topshiriqlarni bajarish	2
28	Suyuq kristallar va ularning xususiyatlari	Adabiyotlardan hamda internet ma’lumotlaridan foydalanish.	2
29	Katta adron kollayderi va uning ishlash printsipi	Individual topshiriqlarni bajarish	2
30	Quyosh fotoelektrik elementlari va modullari	Quyosh fotoelektrini o’rganish	2
31	Optik tolali tizimlar	Individual topshiriqlarni bajarish	2
	JAMI		74

NAZORAT SAVOLNOMALARI

1. Moddiy nuqta. Ko’chish.

2. Dinamikaning asosiy vazifasi.

3. Inertsial sanoq tizimi tushunchasi

4. Deformatsiyaning kuchlanishga bog’liqligi, elastiklik chegarasi

5. Gravitatsion maydon. Butun olam tortishish qonuni.

6. Impulsning saqlanish qonuni

7. Mexanik ish va energiya.

8. Kinetik va potentsial energiya

9. Mexanikada energiyaning saqlanish qonuni.

10. Quvvat tushunchasi

11. Kepler qonunlari. SHarlarning to’qnashuvi. Elastik va noelastik to’qnashuv.

12. Kuch momenti. Inertsiya momenti.

13. Aylanma harakat dinamikasining asosiy qonuni

14. Tebranish jarayonlari haqida umumiy ma’lumot

15. Garmonik tebranishlar

16. Mexanik garmonik tebranishlar tenglamasi.

17. Mexanik garmonik ostsillyatorlar. Prujinali, matematik va fizik mayatniklar.

18. Erkin so’nuvchi tebranishlar.

19. So’nuvchi tebranishlar tenglamasi.

20. Majburiy tebranishlar.

21. To`lkin nima

22.Turg`un to`lqinlar

23. yorug`lik to`lqinlari

24. Ochiq tizimlarda entropiyaning lokal kamayishi.

25. Rentgen nurlari difraktsiyasi

26. Absolyut qora jism nurlanishidagi qonuniyatlar.

27. Mikrozarralarning to’lqin tabiati. Zarra-to’lqin dualizmi. De-Broylg’ formulasi.

28. Geyzenbergning noaniqlik printsipi

29. Shredingerning statsionar tenglamalari. Statsionar holatlar.

30. Bir o’lchovli to’g’ri burchakli potentsial o’radagi zarra.

31. Boze-Eynshteyn va Fermi-Dirak taqsimotlari.

32. Elektron gazning g’alayonlanishi. Fermi sathi.

33. Majburiy va spontan nurlanish.

34. Metall-yarimo’tkazgich va yarimo’tkazgich-yarimo’tkazgich kontakti.

35. Atom yadrosining tuzilishi. Yadroviy kuchlar.

36. Massa deffekti va yadro bog’lanish energiyasi.

37. Murakkab atomlarda elektronlar sathlarining strukturasi.

38. Shtern va Gerlax tajribasi, atomlarning chiziqli spektrlari.

39. Atomdagi elektronlarning bog’lanish turlari.

40. Vodorod molekulasi. Kimyoviy bog’lanishning fizikaviy tabiati. Ionli va kovalent bog’lanish.

41. Suyuq kristallarning xususiyatlari.

42. A.Eynshteynning nisbiylik nazariyasi to’g’risida tushuncha.

43. Kuchli, elektromagnit, kuchsiz va gravitatsion o’zaro ta’sirlar.

44. Maydonning yagona nazariyasi. Maydon kvantlari. Xiggs bozonlari

45. Xiggs bozonlari

46. Kuchli, elektromagnit, zaif va gravitatsion o’zaro ta’sirlashuvlar.

47. Ekstremal sharoitdagi modda.

48. O’tayuqori temperatura va o’tayuqori zichlikdagi modda.

49.Metallsimon vodorod.

50.Yulduzlarning paydo bo’lishi va evolyutsiyasi.

TAVSIYA ETILAYOTGAN ADABIYOTLAR RO`YXATI

Asosiy adabiyotlar

1. 
   Douglas C.Giancol.Pxyusics principles with applications.2014
   
2. 
   Jearl Walker, David Ҳallidey., R.Resnick.Fundamentals of pxysics ISBN 978-8808-08797, 2014.
   

3. 
   I.V.Savelg’ev, Umumiy fizika kursi.T.1, T.2, T.3 Moskva.;Aptrelg’.2011
   
4. 
   D.V.Sivuxin Umumiy fizika kursi. Moskva.: fiz.mat.lit.2005
   
5. 
   K.P.Abduraxmonov, O’.Egamov “ Fizika kursi ” darslik, Toshkent, 2010 y
   
6. 
   V.S.Volkenshteyn.Umumiy fizika kursidan masalalar to’plami.2008 Sank-Peterburg. “ Knijniy mir”
   

Qo’shimcha adabiyotlar

1. 
   SH.M.Mirziyoev “ Erkin va farovon, demokratik o’zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz ” Toshkent- O’zbekiston-2016. 56 bet
   
2. 
   SH.M.Mirziyoev. “Tanqidiy taxlil, qat’iy tartib –intizom va shaxsiy javobgarlik xar - bir raxbar faoliyatining kundalik qoidasi bo’lishi kerak” Toshkent: “O’zbekiston”.2017.-104 b
   
3. 
   SH.M.Mirziyoev “ Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz ” Toshkent: “O’zbekiston”. 2017. 488 bet
   
4. 
   SH.M.Mirziyoev “ Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini tahminlash yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi ” Toshkent- “O’zbekiston”. 2017. 48 bet
   
5. 
   I.Bo’riboev, R.Karimov. Elektr va magnitizmdan fizpraktikum. Universitet.T.2002y
   
6. 
   M.N.Valixonov.Tabiatshunoslik asoslari.T.2004 y
   
7. 
   I.Raximov, A.O’tamurodov. Fanlarning falsafiy masalalari. Toshkent.2005 yil
   
8. 
   I.I.Xamdamov, S.A.Abidov. Tabiiy fanlar konsepsiyasi. 2007y
   
9. 
   U.Abduraxmonov, M.M.Rusak, B.J.Yusupov. Mexanika. Molekulyar fizika va termodinamika asoslari.T.Universitet. 1993
   
10. 
    U.Abduraxmonov, M.M.Rusak, B.J.Yusupov. Qo’zg’almas zaryadlar elektr maydonidagi o’tkazgichlar va dielektriklar. Universitet. 1994
    
11. 
    U.Abdurahmonov, M.M.Rusak, B.J.Yusupov. O’zgarmas elektr toki va uning maydoni. Moddalarning magnit xossalari . Universitet. 1996
    
12. 
    M.A.Mag’rupov, M.M.Rusak, B.J.Yusupov Mexanika. Molekulyar fizika va termodinamika asoslari. T.Universitet. 1996
    
13. 
    U.Abdurahmonov, M.M.Rusak, B.J.Yusupov Elektromagnit induksiya, elektr va magnit maydonlardagi zaryadlangan zarralarning ҳarakati, elektromagnit tebranishlar. T.Universitet. 2002.
    
14. 
    B.D.Yusupov, Fizika fanini o’qitish jarayonida zamonaviy tahlim metodalarini qo’llash. Metodik ko’rsatma.T.Universitet. 2002.
    
15. 
    U.Abdurahmonov, M.A.Zakhidova, A.A. Mo’minov , B.D.Yusupov “ Elektr” (Uslubiy қўllanma).T.Universitet. 2010.
    
16. 
    A.V.Umarov, U.Abdurahmanov. Mexanika. Uslubiy qo’llanma.T.2011, 45 b
    

Internet saytlari.

1. 
   Animatsion rolik (ҳttp:www.upscale.utorouto.ca. va html, http:tical ua.es).
   
2. 
   Fizika “Physicon”.
   
3. 
   “ Physics online”.
   
4. 
   Fizikadan o’quv kinofilmlari(E.G.Xasanov va boshqalar)
   
5. 
   Ko’rgazmali rangli rasmlar(http:www.ҳord Wareandlysis com.)
   
6. 
   www physicon. ru-“Molekulyar fizika na kompg’yutere”
   
7. 
   www.cultinfo/fulltext/1/008/077/561/ҳtm
   
8. 
   www.en/edu.ru.Portal
   

BAHOLASH MEZONLARI

Fizika fanidan talabalar bilimini

baholash turlari va shakllari

1. 
   Baholash turlari, shakllari, mezonlari va namunaviy savollar kafedra mudiri tavsiyasi bilan oliy ta’lim muassasasi (fakultet)ning o’quv-uslubiy kengashida muhokama qilinadi va tasdiqlanadi hamda har bir fanning ishchi o’quv dasturida mashg’ulot turlari bilan birgalikda ko’rsatiladi.
   
2. 
   Baholash turlari, shakllari, soni hamda mezonlari haqidagi ma’lumotlar talabalarga professor-o’qituvchilar tomonidai fan bo’yicha birinchi mashg’ulotda e’lon qilinadi.
   
3. 
   Talabalarning fan bo’yicha o’zlashtirishini aniqlash uchun quyidagi baholash turlari o’tkaziladi:
   

oraliq baholash (OB) - semestr davomida talabaning fan o’quv dasturini tegishli tugallangan bo’lim(lar)ini o’zlashtirishini baholash usuli. OB soni (bir semestrda 2 tadan oshmasligi lozim) va shakli (suxbat, yozma ish, og’zaki so’rov, test o’tkazish, kollokvium, hisob-grafika ishi, nazorat ishi, kurs ishi, kurs loyihasi, ijodiy topshiriq va hokazo) fan xususiyati va unga ajratilgan umumiy soatlar hajmidan kelib chiqqan holda belgilanadi;

yakuniy baholash (YaB) - semestr yakunida talabaning muayyan fan bo’yicha nazariy bilim va amaliy ko’nikmalarni o’zlashtirishini baholash usuli. U asosan tayanch tushuncha va iboralarga asoslangan yozma ish (tibbiyot oliy ta’lim muassasalari uchun yozma ish yoki OTKS (ob’ektiv tizimlashtirilgan klinik sinov), og’zaki so’rov, test, ijodiy ish va boshqa shakllarda o’tkaziladi.

4. 
   Baholashlar yozma ish shaklida o’tkazilganda, talabaning yozma ishlarini tekshirish identifikatsiya raqamlari berish orqali amalga oshiriladi.
   

Yozma ish talaba tomonidan mustaqil ravishda yoziladi.

Mualliflikni o’zlashtirish (plagiat)ga yo’l qo’yilmaydi. Yozma ish matnidagi o’zganing mualliflik ishidan olingan har qanday matnda muallif, ishning nomi va ishning boshqa rekvizitlarini ko’rsatgan holda havolalar keltirilishi shart. Yozma ishni tekshirishda plagiat holatlari aniqlanishi, shuningdek ikki yoki undan ortiq yozma ishning mustaqil yozilganligiga shubxa uyg’otadigan darajada o’xshash bo’lishi ushbu barcha yozma ishlarga nol ball qo’yish yoki oldin qo’yilgan ballarni bekor qilishga asos bo’ladi.

Baholashlar bo’yicha o’tkazilgan yozma ishlar 6 oy saqlanadi va muddat o’tganidan so’ng o’rnatilgan tartibda yo’q qilinadi.

5. 
   O’quv rejasidagi fanlar buyicha belgilangan baholash turlarini barcha talabalar topshirishlari shart. Yakuniy baholashlar jadvali fakultet dekani tomonidan tayyorlanib, baholash boshlanishidan bir oy oldin oliy ta’lim muassasasi rektori (prorektori) tomonidan tasdikdanadi.
   
6. 
   Oralikq baholash jarayoni kafedra mudiri tomonidan tuzilgan komissiya ishtirokida davriy ravishda o’rganib borilishi mumkin va uni o’tkazish tartiblari buzilgan hollarda, oraliq nazorat natijalari bekor qilinib, oralik nazorat qayta o’tkaziladi.
   
7. 
   Oliy ta’lim muassasasi rahbarining buyrug’i bilan ta’lim sifatini nazorat qilish bo’limi yoki o’quv-uslubiy boshqarma (bo’lim) boshlig’i rahbarligida tuzilgan komissiya ishtirokida yakuniy nazoratni o’tkazish jarayoni davriy ravishda o’rganib boriladi va uni o’tkazish tartiblari buzilgan hollarda, yakuniy nazorat natijalari bekor qilinadi hamda yakuniy nazorat qayta o’tkaziladi.
   

Baholash tartibi va mezonlari

8. 
   Talabalarning fanlarni o’zlashtirishi 5 ballik tizimda baholanadi.
   

Malakaviy amaliyot, fan (fanlararo) davlat attestatsiyasi, bitiruv malakaviy ishi, shuningdek magistraturada ilmiy-tadqiqot va ilmiy- pedagogik ishlar hamda magistrlik dissertatsiyasi bo’yicha talabalar o’zlashtirishi ham 5 ballik tizimda baholanadi.

9. 
   Talabaning fan bo’yicha o’zlashtirishini baholashda mezonlari:
   

5 (a’lo) baho: xulosa va qaror qabul qilish, ijodiy fikrlay olish;mustaqil mushohada yurita olish, olgan bilimlarini amalda qo’llay olish, mohiyatini tushunish,

bilish, aytib berish, tasavvurga ega bo’lish.

4 (yaxshi) baho: mustaqil mushohada yurita olish, olgan bilimlarini amalda qo’llay olish, mohiyatini tushunish, bilish, aytib berish, tasavvurga ega bo’lish.

3 (qoniqarli) baho: mohiyatini tushunish, bilish, aytib berish, tasavvurga ega bo’lish.

2 (qoniqarsiz) baho: dasturni o’zlashtirmaganlik, fanning mohiyatini bilmaslik, aniq tasavvurga ega bo’lmaslik, mustakil fikrlay olmaslik.

10. 
    Namunaviy mezonlar asosida kafedra tomonidan muayyan fandan baholash
    

mezonlari ishlab chiqiladi va talabalarga e’lon qilinadi.

11. 
    Baholash turlari bo’yicha tuzilgan savollar (topshiriqlar) mazmuni (oddiydan
    

murakkabgacha) baholash mezonlariga muvofik talabaning o’zlashtirishini xolis (ob’ektiv) va anik baholash imkoniyatini berishi kerak. Buning uchun mas’uliyat fan o’qituvchisi hamda kafedra mudiriga yuklatiladi.

Savollar (topshiriqlar) tarkibiga fan dasturidan kelib chiqqan holda nazariy materiallar bilan birga mustakil ish, laboratoriya va hisob - grafika ishlari, amaliy va seminar mashg’ulotlari materiallari ham kiritiladi.