3
«Oziq-ovqat texnologiyasi» yo’nalishi bo’yicha ta’lim olinayotgan talabalar uchun
mutaxasislik fanlarini o’rganish, tarmoqda qo’llaniladigan xom ashyo va materiallarni o’rganishdan
boshlanadi.
«Oziq-ovqat xom ashyosi va materiallari» fani ushbu sohaning korxonalarida ishlatiladigan
xom ashyolarni ishlab chiqarishining zamonaviy texnologiyasi
va assortimenti tavsifini,
oziqaviy
xom ashyolar sifatiga qo’yiladigan me’yoriy hujjatlarga bo’lgan talablarni, shu xom ashyolarning
sifatini baholashning organoleptik va tajribaviy nazorat qilish uslublarini o’rganish bilan bog’liq.
«Oziq-ovqat xom ashyosi va materiallari» fani talabalarning umumiy va noorganik kimyo,
organik, analitik, fizik va kolloid kimyo, biokimyo, mikrobiologiya va oziq-ovqat kimyosi fanlarida
o’rganilgan bilimlarga asoslanadi.
Fanning vazifasi talabalarning tabiiy fanlarni o’rganishda egallagan bilimlarini oshirishga
qaratilgan. O’z navbatida ushbu fanni o’rganish natijasida olingan bilim talabalarni keng texnik
dunyoqarashga ega bo’lishiga, texnologik jarayonlar va xom ashyolarga ta’sir ko’rsatish
uslublarini mazmunini tushunishga, ishlab chiqarish amaliyotini samarali o’tishda yordam beradi,
mutaxassislik kafedralarida maxsus fanlarni o’rganishga tayyorlaydi. Bu bilimlar oziq-ovqat
sanoatining turli tarmoqlarida ijodiy faoliyat yurgizishga qodir bo’lgan yuqori malakali kadrlar
tayyorlashda zarur hisoblanadi.
Respublikamiz aholisini keng assortimentda sifatli oziq-ovqat mahsulotlari bilan ta’minlash
- xalq xo’jaligining muhim vazifasi hisoblanadi. Bu vazifani bajarish ishlab chiqarishni
kengaytirish, tashish sharoitlarini yaxshilash, xom ashyoni saqlash va iste’mol mahsulotlariga
qayta ishlashga bog’liq.
Oziq-ovqat mahsulotlari asosan o’simlik va hayvon mahsulotlaridan, ya’ni qishloq xo’jalik
mahsulotlaridan tayyorlanadi. Shuning uchun qishloq xo’jaligini jadal rivojlantirish natijasida,
qishloq xo’jalik mahsulotlari miqdorini ko’paytirish bilan birgalikda oziq-ovqat sanoatining
barcha tarmoqlarini kerak bo’lgan xom ashyolar bilan ta’minlash mumkin. Qishloq xo’jaligini
rivojlantirishga qaratilgan tadbirlardan misol qilib O’zbekiston Respublikasining g’alla
mustaqilligini ta’minlash siyosatini keltirish mumkin. Ya’ni oziqaviy va em-xashak uchun
mo’ljallangan don mahsulotlarini ko’paytirib, Respublikaning donga bo’lgan talabini qondirish va
shu bilan chetdan qimmatbaho don mahsulotlarini olib kelishga chek qo’yish, dolzarb vazifalardan
biri hisoblanadi.
Bunday tadbirning amalga oshirilishi dondan olinadigan mahsulotlar (un, yorma, non,
makaron va unli qandolat mahsulotlari, oziq-ovqat konsentratlari) inson oziqasining asosini tashkil
qilganligi nuqtai naziridan kelib chiqadi. Don mahsulotlari chorvachilik uchun muhim boyitilgan,
dag’al va yashil oziqa manbai bo’lib, uning mahsuldorligini oshirishda, qimmatbaho oziq-ovqat
mahsulotlari sanalgan go’sht, yog’-moy, sut, tuxum va ularni qayta ishlash mahsulotlarini
ko’paytirishning ishonchli kafolati ham hisoblanadi.
Qishloq xo’jaligi mehnatkashlarining fidokorona mehnatlari natijasida dehqonchilik
madaniyatining oshirilish, urug’chilikning yaxshilanishi, hosildor navlar va gibridlarning ishlab
chiqarishga joriy qilinishi, o’simliklarni kasalliklardan, zararkunandalar va begona o’simliklardan
himoya qilish tadbirlari tizimini amalga oshirish, hosilning yo’qotilishiga chek qo’yish,
ekinzorlarning strukturasini yaxshilash, almashlab ekishni to’g’ri yo’lga qo’yish hisobiga
Respublikamizda yildan yilga don etishtirish miqdori oshmoqda.
4
5 mln tonnadan kam bo’lmagan miqdorda donli ekinlarni yig’ishtirib olish va tayyorlashni
ta’minlash, Respublakamiz aholisini va oziq-ovqat sanoatining don mahsulotlariga bo’lgan
talabini to’la qondiradi.
Ammo qishloq xo’jalik xom ashyolarini etishtirish va ularning sifatini yomonlashtirmasdan
saqlashning o’zi kifoya qilmaydi, asosiysi eng zamonaviy texnologiya va jihozlardan foydalanib
xom ashyoni oqilona qayta ishlash hisoblanadi. Shuning uchun yuqori sifatli oziq-ovqat
mahsulotlari ishlab chiqarishda sanoatning qayta ishlovchi tarmoqlari ham muhim o’rin tutadi. Bu
nuqtai nazardan donni qabul qilish, tozalash va saqlash, uni un mahsulotlariga qayta ishlash
korxonalari birlamchi korxonalar hisoblansa, yorma, non, makaron, unli qandolat mahsulotlari va
shu kabi oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqaruvchi korxonalar don mahsulotlarini qayta
ishlovchi korxonalari hisoblanadi. Shuning uchun ushbu fan nafaqat qishloq xo’jalik mahsulotlarini,
balki ularni texnologik nuqtai nazardan qayta ishlash jarayonlarini, bu jarayonlarning turli oziq-
ovqat mahsulotlarning sifataga ta’sirini o’rganadi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
