O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta'lim vazirligi

va ordinalistik. 
Kardinalistlar U. Jevons, D. Robertson va boshqalar meyoriy naflilikni absolyut miqdorini 
о‗lchash  mumkin  bо‗lgan  kо‗rsatkichni  topishga  urinishgan,  hatto  shartli  birlik  yutil  (inglizcha 
utility-naflilik)  tushunchasini  ham  kiritishgan.  Lekin  bu  urinishlar  bekor  bо‗lib,  naflilikni  pul 
bilan  о‗lchab,  baholashgan.  Boshqa  guruh  iqtisodchilar-ordinalistlar  meyoriy  naflilik  sof 
subyektiv kо‗rsatkich, uni miqdoriy jihatdan о‗lchab bо‗lmaydi deyishadi. 
Kardinalistlar о‗tkazgan tadqiqotlari asosida iste‘mol qilinayotgan tovar qancha kо‗p bо‗lsa, 
umumiy naflilik ortadi, lekin meyoriy naflilik kamayib boradi degan xulosaga kelishadi. 
Boshqa  tovarlarning  iste‘moli  о‗zgarmasdan  qolgani  holda  biron-bir  tovar  va  xizmatga 
ehtiyoj tо‗yinib borishi bilan bu ne‘matning keyingi birligini iste‘mol qilishdan qoniqish pasayib 
boradi. 
Ordinalistlar, xususan V. Pareto, J. Xiks va boshqalar kardinalistlar qо‗llagan tamoyilidan 
voz  kechishgan.  Ular  nazariyaga  ketma-ket  tartibli  naflilik  tushunchasini  kiritishadi.  Ularni 
fikricha  uni  yordamida  iste‘molchini  shu  tovarga  bо‗lgan  qoniqish  darajasini  kamayib  yoki 
kо‗payib borishini aniqlash mumkin. Lekin ana shu qoniqish darajasini aniqlash mumkin emas. 
Iste‘molchi  о‗z  pulini xohlagancha  ishlatadi.  U  о‗z  ehtiyojini  tо‗liq  qondirishga  harakat  qiladi. 
Biron-bir  tovarni  sotib  olar  ekan,  shu  variantni  boshqa  muqobil  variantlari  bilan  solishtiradi. 
Pareto  meyoriy  naflilikni  absolyut  miqdorini  о‗lchash  о‗rniga  nisbiy  tahlil  qilish  samaraliroq, 
ya‘ni  iste‘molchi  (xaridorlar)ni  ma‘lum  bir  tovarlar  tо‗plamidan  ikkinchisini  ustun  qо‗yish, 
tanlashini о‗rganish afzalroq  deydi. Bunday tahlil befarqlik egri chizig‗i orqali tushuntirilgan. 
Bu  neoklassiklar  tomonidan  kо‗pgina  mikroiqtisodiy  jarayonlarni  tanlov  muammosi  bilan 
bog‗liq  holda  ne‘matlarni  optimal  tо‗plamini  ishlab  chiqarish  omillarini,  dam  olish  bilan  ish 
vaqtini nisbatini aniqlashda foydalanilgan.