O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti “mehnat ta’limi” kafedrasi

 
 
11-rasm. Mashina porshenini hosil kiluvchi bosim bilan ishlaydigan mashina 
sxemasi 
1. yuqorigi porshen, 2. silindr, 3. ostki porshen, 4. qolip bo’shlig`i, 5. qolip ikkinchi 
yarmi, 6. qolip birinchi yarmi, 7. quyish sistemasi, 8. quyma, 9. kiritish kanali, 10. 
suyuq metal. 
 
Markazdan qochma usulda quyish. 
Markazdan qochma usulda quyish usulida metall(suyuq) tez aylanib turgan 
qolipga quyishga asoslangan bo’lib, asosan aylanma shakldagi jismlar buyumlar 
kuyladi.(truba, falents va boshqalar). 
Bu usul bilan mustaxkam sifatli quyma olish mumkin. Chunki markazdan 
kochirma kuch taosiri natijasida suyuq metall ichidagi gazlar metallmas qotishmalar 

---

183 
quymani ichki bushligiga chiqarib yuboriladi. Faqat likvatsiyaga 
moyil bo’lgan qotishmalarda har-xil qatlamli quymalar hosil 
bo’lishi mumkin. 
12-rasm. Vertikal uk boyicha aylanuvchi mashina sxemasi 
Markazdan qochma usulda qolipni aylanishi boyicha ikki usul bo’lib, qolip 
gorizantal o’q boyicha va vertikal o’q boyicha aylanishi mumkin. (12-
rasm) 
13-rasm. Gorizantal o’q boyicha 
aylanuvchi 
mashina sxemasi. 
Gorizantal 
o’q 
boyicha 
aylanuvchi 
markazdan 
kochirma 
mashinalarda 
Ko’proq 
uzun 
detallar trubalar, vodoprovod va kanalizatsiya trubalar traktor vkladishlari va 
boshqalar olinadi. 
Bu usulda uzunligi va qalinligi boyicha bir xil detallar qoyiladi. Ba`zi 
vaqtlarda qolip suv bilan sovutilib turish mumkin. 
Vertikal markazdan kochirma mashinalarda kalta detallar qoyiladi. Bunda 
detalni tashqi shakli tsilindirik bo’lib, ichki yuzasi esa parabaloid shakli buyum 
ancha yupqa bo’lsa, shuncha tsilindr shaklda bo’ladi.qoliplar metall yoki kum 
tuproqdan bo’lishi mumkin. qolipni aylanish tezligi, quymaning sifati shakli va 
kimyoviy tarkibiga qarab belgilanadi va u 250-1500 aylG’min o’rtasida bo’ladi. 
Quymani diametri qancha katta bo’lsa, tezlik shuncha kichik bo’ladi.