O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

Mavzuning o‘rganilish darajasi. Demokratik jarayonlar, demokratiya rivojlanishini belgilovchi shart-sharoitlar va omillarni o‘rni va rolini o‘rganishga bag‘ishlangan ilmiy tadqiqotlar va asarlar ko‘p sonli bo‘lib, ular masalaning u yoki bu jihatlarini qamrab oladi.
Demokratik institutlarning shakllanishi, ko‘ppartiyaviylik tizimini va siyosiy partiyalar faoliyati muammolarini tadqiq qilishga doir dastlabki qarashlar va nazariyalar mustaqillikdan keyin paydo bo‘la boshladi. Ayniqsa, A.A. Azizxo‘jaev, Q.Xonazarov, A.Saidov, R.Jumaev, S.Jo‘raev, R.Farmonov, T.Jo‘raev, H.Vohidov, J.Toshqulov, M.Qirg‘izboyev, M.Umarxo‘jaev, Q.Tursunov, U.Tojixonov, A.Tursunov, U.Idirov, Z.Islomov kabi olim¹ va tadqiqotchilar demokratik institutlarning shakllanishi, ko‘ppartiyaviylik va siyosiy partiyalar tizimining turli qirralarini yoritishga harakat qilganlar.
Hozirgi kunda mamlakatimizda Shimoliy Afrika, Yaqin Sharq mintaqasi, Fors ko‘rfazi mintaqalariga tegishli mavzularda ilmiy tadqiqotlar olib borgan sharqshunos olimlar talayginadir. Sh.Yovqochev, Z.Munavvarov, A.Haydarov, R.Qodirov, S.G‘afurov, S.Inog‘omov, F.Samariddinov² va shuningdek tadqiqodchi M.Muhammadsidiqov¹ boshqa ko‘plab tadqiqotchilar zamonaviy siyosatshunoslik va sharqshunoslik sohasida o‘zlarining salmoqli hissalari bilan alohida ajralib turadilar.
Shimoliy Afrika davlatlari, Yaqin Sharq, mintaqasi mamlakatlari ijtimoiy-siyosiy va iqtisodiy rivojlanishi, G‘arb mamlakatlarining ushbu mintaqada olib borayotgan siyosatining asosiy yo‘nalishlari, shuningdek, ushbu mintaqalarda xavfsizlikni ta’minlash masalalari xorijlik siyosatshunoslar: Z.Vilyams, Sh.Peter, M.Karl, Sh.Feldman, Ch.Davis, P.Vudvard hamda ilmiy-tadqiqot va tahlil markazlari tomonidan tahlil etilmoqda².
Magistrlik dissertatsiyasi mavzusiga oid manbalar qatorida, oxirgi yillarda umuman Shimoliy Afrika mintaqasi davlatlaridagi ijtimoiy-siyosiy, harbiy va iqtisodiy mavzulardagi tadqiqotlari bilan ishtirok etayotgan Rossiyalik tadqiqotchilar V.V. Kudelev, A.B. Borisov, A.A. Kashina, I.S. Berg, D.A. Nechitaylo,³ V.P. Yurchenko, A.L. Nesterenko, V.I. Sajin, V.F. Щennikov, S. Vityuk, Ye.V. Zagornovalarni alohida ta’kidlash o‘rinli. Ular tomonidan amalga oshirilgan tadqiqotlarida Arab davlatlarining XX asr o‘rtalaridan hozirgi kunga qadar siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy rivoji masalalari, umumjahon iqtisodiy taraqqiyoti, global siyosiy tangliklar kontekstida xolisona xulosa va sharhlarga ega manbalar sifatida sharqshunoslarning e’tiborini o‘ziga tortadi⁴.