O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti k. Z. Xomitov

tranzaksion yondashuv 
nuqtayi nazaridan kelib chiqqanda – ko‗chmas mulk bozori 
ishtirokchilarining ularga zarur resurslardan eng kam xarajatli 
foydalanish uchun mexanizmlar to‗plamidir. 
Ko‗chmas mulk bozoriga nisbatan tranzaksion xarajatlari– bu 
xaridorlar va sotuvchilar amalga oshirgan huquqlarni yaratish, almashish 
va himoya qilish bilan bog‗liq bo‗lgan barcha xarajatlardir. ―Bozor 
tranzaksiyasini amalga oshirish uchun, kim bilan bitim tuzish hamda 
dastlabki muzokaralarni qaysi shartlar asosida o‗tkazish afzalligini 
aniqlash, 
shartnomani 
tayyorlash, 
shartnoma 
shartlari 
bajarilayotganligiga ishonch hosil qilish uchun axborot yig‗ish lozim va 
hokazo‖. 
Asosiy vazifalari:
1. Axborot izlash bosqichlarida (muzokara olib borish, qaror 
qabul qilish, ishtirokchilar harakatlarini muvofiqlashtirish, huquqlarni 
nazorat qilish va buzilgan huquqlarni tiklash, buzuvchilarga jazolarni 
qo‗llash) 
operatsiyalar 
(tranzaksiyalar) 
o‗tkazish 
harakatlarini 
minimallashtiruvchi ko‗chmas mulk bozori ishtirokchilarining o‗zaro 
munosabatlari kasbiy me‘yorlari va standartlarini shakllantirish. Bu 
vazifalarni agentliklar rahbarlari, menejerlar, psixologlar, jamoat 
birlashmalarining maxsus bo‗linmalari, kasbiy ta‘lim tizimlarining 
bo‗linmalari va tashkilotlari. 
2. Ko‗chmas 
mulk bozori ishtirokchilarining harakatlarini 
muvofiqlashtirish, izlanishlar va tahlillar, ko‗chmas mulk bozorida 

---

23 
tadqiqot va tahlil, nazorat va tartibga solishni ta‘minlaydigan ko‗chmas 
mulk bozorining infratuzilmasi institutini yaratish. 
3. Ko‗chmas mulk bozori ishtirokchilarining o‗zaro munosabatlari 
kasbiy me‘yorlari va standartlarini rasmiy ta‘riflash va ularni kasbiy 
muhitda ko‗paytirib tarqatish.