O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi guliston davlat universiteti ―oziq-ovqat texnologiyasi‖ kafedrasi

8-rasm. Virus va bakteriofagning elektron tasviri: 
a)
 
oddiy virionning sxematik tasviri: 1-nuklein kislota; 2-kapsid; 3-
kapsomer; b) bakteriofag; v) fag to’zilishining sxemasi: 1-boshcha; 2-DNK; 3-
o’simta; 4-sterjen; 5-o’simta plastinkasi; 6-ipcha. 
 
Viruslar hujayrasining kimyoviy tarkibi
. Viruslarning fiziologiyasi va kimyoviy 
tarkibini o‘rganish ularning hujayralari tozalash va ularning konsentratsiyasini oshirish 
metodlarini yaratilgandan keyin imkoniyati yaratildi. Hozirga paytda viruslarni tozalash 
differensial sentrifugalash uslubi yordamida amalga oshiriladi. Bunda virusni ajratib olish 
uchun o‘rganilayotgan to‘qima va alohida hujayrani parchalanadi va virus hujayrasi
sentrifugada 15000-200000 ayl/min da cho‘ktiriladi. Cho‘kmaning ustida joylashgan virus 
zarrachalari tutuvchi suyuqlik sentrifugada 60000-105000 ayl/min cho‘ktiriladi. Natijada 
oqsillardan 90 % gacha tozalangan virus preparati olinadi. Bundan tashqari viruslarni 
tozalash uchun ultrafiltratsiya, turli xil adsorbentlarni qo‘llash uslublari qo‘llanilmoqda. 
Adsorbentlar sifatida kaolin, hayvon ko‘miri, eritrotsitlar va ionalmashinuvchi smolalardan 
foydalaniladi.