O’zbekiston respublika oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

takomillashtirish, 
uni 
yangi 
talablar 
va 
me’yorlarga, 
texnik 
shartlarga, 
sifat 
ko’rsatkichlariga 
muvofiqlashtirish. 
Asosan 
mashina 
asbob-uskunalar 
texnologik 
jarayonlar  modernizatsiyalanadi‖
11
.  Fikrimizcha,  bu  modernizatsiya  tor  ma’nodagi  yondashuv 
bo’lib,  bugungi  kunda  uning  keng  ma’nodagi  mazmuni  tobora  dolzarb  ahamiyat  kasb  etib 
bormoqda. 
Modernizatsiya  –  an’anaviy  jamiyatni  ilg’or,  industrial  jihatdan  taraqqiy  etgan  jamiyatga 
aylanishini 
ta’minlovchi 
ijtimoiy 
tarixiy 
jarayondir. 
Modernizatsiyani 
keng 
ma’nodagi 
mazmunini  tushunishda  iqtisodchi  olim  R.Nureev  uni  neoklassik  va  keynscha  talqinlarini 
                                                 
10
 Мамлакатимизни  модернизация қилиш  ва кучли фуқаролик жамияти барпо этиш  – устувор 
мақсадларимиздир.  Президент  И.А Каримовнинг Ўзбекистон  Республикаси Олий  Мажлиси Қонунчилик 
палатаси  ва Сенатининг  қўшма мажлисидаги  маърузаси. Халқ  сўзи 2009. 
11
 Economic.doc.ru 

---

 
37 
farqlaydi. 
Jumladan, 
neoklassiklar 
tomonidan 
modernizatsiyaga 
xususiy 
mulkchilik 
va 
demokratiyani  mustaxkamlash  sifatida  yondashilsa,    Keynschilar  tomonidan,  eng  avvalo, 
xo’jalikning  asosiy  tarmoqlarini  qamrab  oluvchi  yangilanish  jarayoni  degan  fikr  ilgari  surilgan.    
Inqirozga  qarshi  choralar  dasturining  mazmun  mohiyati,  asosiy  yo’nalishlari  korxonalarni 
modernizatsiya 
qilish, 
texnik 
va 
texnologik  qayta  jihozlashni  jadallashtirish,  zamonaviy 
innovatsion 
texnologiyalarni 
joriy 
etish, 
iqtisodiyotda 
tarkibiy 
o’zgarishlar 
va 
diversifikatsiyalash  jarayonlarini  kengaytirishni  o’zida  aks  ettiradi.  ―Qanchalik  g’ayritabiiy 
tuyulmasin,  -  deb  yozadi  Prezidentimiz  Islom  Karimov  –  jahon  iqtisodiy  inqirozi  ishlab 
chiqarishni  muntazam  yangilab,  modernizatsiya  qilib  borish  zarurligini  kun  tartibiga  yanada 
o’tkir  qilib  qo’ymoqda  va  buning  uchun  bor  kuch  –  imkoniyatimiz  va  resurslarimizni  safarbar 
etishni  talab  etmoqda‖
12
. 
SHu  maqsadda  umumiy  qiymati  24  milliard  AQSH  dollaridan  ziyod  300  ta  investitsiya 
loyihasi  ustida  ish  boradi.  Bunda  yangi  qurilgan  18,5  dollarni,  modernizatsiyalash  va 
rekonstruktsiya  qilish,  texnik  va  texnologik  qayta  jihozlash  –  6  milliard  dollarni  tashkil  etadi
13
. 
Mablag’lar,  birinchi  navbatda,  yoqilg’i-energetika,  kimyo,  neftь  va  gazni  qayta  ishlash, 
metallurgiya,  yengil  sanoat  va  to’qimachilik,  qurilish  materiallari,  mashinasozlik  sanoatlari 
sohalariga  yo’naltiriladi.  ―bugungi  kunda  ko’plab  rivojlangan  va  jahon  iqtisodiyotida  yetakchi 
o’rin  tutadigan  mamlakatlar  tajribasi  shuni  so’zsiz  isbotlab  bermoqdaki,  -  deb  ta’kidlaydi 
Yurtboshimiz,  -  raqobatbardoshlika  erishish  va  dunyo  bozorlariga  chiqish,  birinchi  navbatda 
iqtisodiyotni  izchil  isloh  qilish,  tarkibiy  jihatdan  o’zgartirish  va  diversifikatsiya  qilishni 
chuqurlashtirish, 
yuqori 
texnologiyalarga  asoslangan  yangi  korxona  va  ishlab  chiqarish 
tarmoqlarining 
jadal 
rivojlanishini 
ta’minlash, 
faoliyat 
ko’rsatayotgan 
quvvatlarni 
modernizatsiya  qilish  va  texnik  yangilash  jarayonlarini  tezlashtirish  hisobidan  amalga  oshirilishi 
mumkin‖
14
   
Modernizatsiyalash  –  ishlab  chiqarishni  takomillashtirish,  yangilash,  uni  zamonaviy 
talablar  va  me’yorlar,  texnik  shart-sharoitlar,  sifat  ko’rsatkichlariga  muvofiqlashtirishdan  iborat 
bo’lib,  u  mikrodarajada  amalga  oshiriladi.  CHunki,  asosan  mashinalar,  asbob-uskunalar, 
texnologik  jarayonlash  modernizatsiyalashtiriladi.  Ammo  modernizatsiya  mezo  va  makrodaraja 
ob’ekti  bo’lib  ham  hisoblanadi  (rasmga  qaralsin).  Bu  jarayon  xukumatning  iqtisodiy  siyosati, 
investitsiyalar  va  kapital  qo’yilma  hamda  kreditlarni  bir  tekis  va  maqsadga  muvofiq 
joylashtirilishi  orqali  tarmoqlar,  shuningdek  iqtisodiyot  miqyosida  boshqariladi.