Ona tiliva adabiyot

MMIBDO’ __________ __________________________
Sana:__________ 20___yil 7-sinf


Mavzu: (Juft va takroriy so‘zlar, ularning yasalishi va imlosi)
Darsning maqsadi:1.O’quvchilarga juft va takroriy so‘zlar, ularning yasalishi va imlosi haqida ma’lumot berish. Kundalik turmushda bu qoidalarga rioya qilishni shakllantirish. Nutqiy va lingvistik (tinglab tushunish, gapirish, o‘qish, yozish) kompetensiyalarni o’stirish. badiiy va san’at asarlarini tushunish;
2.Ko’p tillarni bilishning foydasi haqida ma’lumot berish.O’zbek tilining go’zal, jozibador til ekanligini tushuntirish. “Til – dil kaliti” shiori ostida tarbiyalash farzandlik va o‘quvchilik, fuqarolik burch va huquqlarini bilish, unga rioya qilish; xalqining tarixiy, ma’naviy va madaniy merosini avaylab asrashga chaqirish. bilimini mustaqil ravishda oshirib borish, o‘qib o‘rganganlarini o‘rtoqlari bilan muhokama qilish;
3.O’quvchilarning lug’at boyligini oshirish.Mustaqil ishlash ko’nikmasini o’stirish. Mavjud axborot manbalaridan foydalanib (internet, telefon, kompyuter, elektron pochta) ma’lumot almashish; odob-axloq qoidalariga rioya qilish;
Darsning turi:yangi bilim beruvchi va mustahkamlovchi
Darsning usuli:
Darsning jihozi: darslik,tarqatmalar, rasmlar, multimediya,…
Darsning borishi: A) Tashkiliy qism.
Salomlashish,davomatni aniqlash,o’quvchilarni darsga tayyorlash.
“Kun yangiligi” rukni asosida suhbat
B) O’tilganlarni mustahkamlash.
Uy vazifasi so’rab baholanadi. O’qilgan badiiy asarlar tahlili qilinadi.
S) Yangi mavzu:
5- topshiriq. Suhbat matnini rollarga bo‘lib o‘qing. So‘ngra sinf-doshlaringiz bilan suhbatni davom ettiring.
Aziza: Hozir darsimiz qaysi xonada bo‘ladi?
Shoira: Hozir o‘zbek tili darsi. Dars o‘zbek tili xonasida bo‘ladi.
Aziza: Menga o‘zbek tili xonasi juda yoqadi. U yerda juda ko‘p kitoblar bor. To‘garak mashg‘ulotlari ham shu xo-nada o‘tadi.
Shoira: To‘garak mashg‘ulotlarida nimalarni o‘rganasiz?
Aziza: To‘garak mashg‘ulotlarida biz ...
Bilib oling!
So‘zlar bir asosning aynan takror qo‘llanishi or-qali ham yasalishi mumkin. Bunday so‘zlar takroriy so‘zlar deyiladi. Takroriy so‘zlar ma’noni kuchaytirib berish vazifasini bajaradi. Masalan: katta-katta, baland-baland, tez-tez, qayta-qayta kabi.
5- mashq. Gaplarni o‘qing. Juft va takroriy so‘zlarning ma’no-laridagi farqni tushuntiring.
1. Izzat-hurmatni ham, obro‘-e’tiborni ham inson til orqali topadi. 2. Do‘stim, yaxshi-yaxshi gaplardan gapiring. 3. Opa-singillarning fe’li bir-biriga umuman o‘xshamaydi. 4. Bilim bitmas-tuganmas boylikdir. 5. Ota-onalar birin-ketin zalga kirib kelishdi. 6. Shahrimizda baland-baland turar joy binolari qurib bitkazildi. 7. Mehmonlarga sovg‘a-salom tarqatildi.
6- mashq. Berilgan so‘z o‘zaklaridan juft va takroriy so‘zlar hosil qiling va namunadagidek 2 ustunga ajratib yozing.
Namuna: Juft so‘zlar Takroriy so‘zlar
erta-indin asta-asta
Erta-..., mayda-..., kecha-..., ota-..., aka-..., sekin-..., uzoq-..., asta-..., katta-..., past-..., qadim-..., o‘g‘il-..., uzoq-..., qancha-..., shirin-..., baxt-..., yaxshi-..., tez-...
D)Mustahkamlash
6- topshiriq. Alisher Navoiyning hikmatlarini o‘qing va mazmunini tushuntiring.
Insonni til ayladi judo hayvondin,
Bilki, guhari sharifroq yo‘q ondin.
Tilga ixtiyorsiz — elga e’tiborsiz.
Bilmaganin so‘rab o‘rgangan olim,
Orlanib so‘ramagan o‘ziga zolim.
Tiling birla ko‘nglingni bir tut.
F)Baholash
Uyga vazifa. „Til bilgan — el biladi“ maqolining maz-munini tushuntirib bering.