Ona tili, 5-sinf qoidalari Til jamiyatga, ya’ni odamlarning o’zaro munosabatga kirishuviga, aloqa qilishiga xizmat qiladi, shuning uchun u ijtimoiy hodisa


Ayrim undoshlar talaffuzi va imlosi



Download 1,76 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/32
Sana26.02.2022
Hajmi1,76 Mb.
#468461
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   32
Bog'liq
Ona tili 5-sinf qoidalari testlari bilan

Ayrim undoshlar talaffuzi va imlosi.
So’z oxirida b – p, d – t, z – s singari jarangli va jarangsiz undoshlar 
o’rtasidagi farq yo’qolib, bir xil – jarangsiz undosh tovush holida talaffuz etiladi, lekin b, d, z yoziladi. 
82.G – K, Q – G’ undoshlari talaffuzi va imlosi. So’z oxirida g va k hamda g’ va q jarangli va jarangsiz undoshlari 
o’rtasidagi farq yo’qolib, har ikki undosh bir xil k va q holida talaffuz qilinsa ham yozuvda g va k, q va g’ harflari 
orqali yoziladi. 
83.Q, G’ undoshlari bilan tugagan so’zlarga qo’shimchalarning qo’shilishi va ularning imlosi. Q undoshi bilan 
tugagan asosga jo’nalish kelishigi qo’shimchasi qo’shilsa, bu qo’shimcha -qa tarzida aytiladi va shunday yoziladi. 
Masalan: 
qaymoqqa, toshloqqa 
kabi. Xuddi shunday asoslarga egalik qo’shimchasi qo’shilsa, o’zak oxiridagi q 
undoshi g’ga aylanadi va shunday yoziladi. Masalan: 
bulog’i, qishlog’i
. G’ undoshi bilan tugagan so’zlarga 
jo’nalish kelishiga qo’shimchasi qo’shilsa, asos va qo’shimcha qanday aytilishidan qat’i nazar o’zgarmaydi. 
Masalan: 
bug’ga, bog’ga

84.B, m undoshlaridan oldin kelgan n undoshining talaffuzi va imlosi. B, b va M, m harflaridan oldin kelgan n harfi 
m holida o’qiladi, lekin n yoziladi: 
manba, tanbur, 


t.me/tilshunoslik/beneficialeducation 
9
85.Ayrim harflar izohi. J, j harfi
 jo’ja, jajji 
kabi so’zlarda til oldiportlovchi, jarangli tovushni ifodalaydi. 
Jurnal,
jirafa
kabi so’zlarda esa til oldi, sirg’aluvchi, jarangli tovushni ifodalash uchun qo’llaniladi. 
86.X,X va H, h harflari. X, x harfi q, g’ tovushlari bilan bir xil o’rinda, tilning orqa qismida hosil bo’ladigan 
undosh tovushni ifodalaydi. H, h harfi esa bo’g’izda hosil bo’ladigan undosh tovushni ifodalaydi. 
87.F, g undoshining talaffuzi va imlosi. F undoshi 
fil, futbol
singari so’zlarda p holida o’qilsa ham, f bilan yoziladi. 
Afzal, afg’on
kabi so’zlarda f undoshi, p yoki v holida o’qilsa ham, f bilan yoziladi. 
88.Ng, ng harflar birikmasi va uning vazifalari. Ng harflar birikmasi bitta til orqa undoshini ifodalaydi. Bu harflar 
birikmasini ikkita alohida n va g undoshlarini ifodalovchi harflarning yonma-yon kelishidan farqlash lozim. Ng 
harflar birikmasi bir bo’g’in tarkibida, n va g harflari boshqa-boshqa bo’g’inlar tarkibida keladi. Solishtiring: 
shudring, ko’-ngil, si-ngil, ko’rdin-giz, men-ga, osmon-ga, kon-gress, shtan-ga

_______________________________________________________________________________ 
89.Sh, sh va Ch, ch harflar birikmalari hamda ularning vazifalari. Sh, sh harflar birikmasi bitta til oldi, sirg’aluvchi, 
jarangsiz undoshni ifodalaydi. Eslatma: S va h yonma-yon kelib, alohida tovushlarni ifodalaganda, ular orasiga 
tutuq belgisi (‘) qo’yiladi. Ch, ch harlar birikmasi bitta til oldi, portlovchi, jarangsiz undoshni ifodalaydi. 
90.

Download 1,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   32




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish