Омон м ухтор ш ерлок холмс

И Л Д И З Л А Р
ҚАБРИ СТО Н ДАГИ О ДАМ
(Бошка бир ж иноий и ш н и ўрганаётиб тўлдирилган
вараҳадан)
М арҳум Қодир ота Бўронов иш и билан шугулланаётган 
терговчи 
назари да 
иш 
кундан-кунга 
чигаллашиб
кетаётгандек эди.
Қалбга қулоқ тутиб, изланавериш мумкин. Аммо 
икир-чикирлар 
кўзланган 
мақсадга 
хизм ат 
қилмай, 
чувалиб қолаверса-чи? Ҳар ҳолда, ҳамон натиж а Й5^қ. Бу 
етмаганидек, бир ҳам касби хасталаниб, ўш анинг қўлидаги 
ишни ҳам унга топшириш ди.
У истар-истамас, янги ишга тегишли қогозлар билан 
танишиб, ж иноятчини ҳузурига чақиртирди.
-
М ен олдинги терговчига ҳаммасини айтганман, 
- деди жиноятчи.
-
М енга ҳам айтиш ингизга тўгри келади, - деди 
терговчи. - Чунки мен ҳали бу иш нинг нималигини 
билмайман.
- И кки ойдан буён судраш япти. Ўзи арзимаган 
жанжал...
- Бўлиши мумкин, - деди терговчи. - Ш унга қарамай, 
мен ҳаммасини қайтиб бир бошдан сўраб-суриш тириш им 
керак... Хўш, қисқаси, сиз менга, аввало, ўз ҳақингизда 
икки огиз гапириб беринг.
-
Нимани гапираман?
Оддий нарсаларни, масалан, сизнинг исмингиз 
Раҳимжон, фам илиянгиз Маҳмудов, шундайми?
-
Шундай.
Қабристонда кўпдан буён хизм ат қиласизми?
-
Бир йилдан ошди.
-
У ерда ўзи кимлар бор? Қанча одам?
-
И ккита гўрков, назоратчи, мулла, мен... беш киши.
-
С из нима иш билан шугулланасиз? Умуман, 
аҳволингиз ҳақида гапиринг.
-
Қоровулман. Турмушим жойида. Зиёратчилар кўп... 
Ош пиш ириб келишади. И сси қ нон, мева-чева, оз-моз пул 
ҳам бериб кетишади.
57

---

-
Билишимча, сиздан бош қа ҳам манинг — мулланинг 
ҳам, назоратчи-ю гўрковларнинг ҳам ш аҳарда уйи бор. 
Ф ақат сизгина шу ердан чиқмай яш агансиз. Нима, сизнинг 
уй-ж ойингиз йўқми?
Йўҳ. Уйим бўлса шундоқ ю рармидим? Ҳеч кимим 
йўқ, етим ўсганман.
-
Хўп, 
айтинг-чи, 
м у м а
билан 
н ега 
уриш иб 
қолдинглар?
-
Пул устида... У мендан деярли ҳар куни чўзиб 
туриш ни талаб қиладиган бўлди. Сўнгги ойларда негадир 
шунга одатланди.
С из ш унинг учун мулла ни дўшюслаб, кўзини 
чиқардингизми? - деб сўради терговчи.
Тўгриси, бир оз ичгандим. Бўлмаса, иш бу дараж ага 
бормасди.
-
Сиз хизмат қиладиган жойда ичилмайди, шекилли. 
Ёки бу янги расмга кирганми ?
-
Йўқ, айб... гуноҳ саналади. Мен ҳам ичмаётгандим. 
Л екин ўша куни юрагим сиқилиб...
-
Барибир, бировни дўппослаб тўгри иш қилмагансиз. 
Мулла бир кўргандаёқ менда негадир ёмон таассурот 
қолдирди. У анча қабиҳ одам бўлса керак. Ленин, 
м ул\анинг ўзи афтидан калтакбоп эканига қарамай, сизни 
ҳам оқлаб бўлмайди. Нима деганда ҳам, сиз ўзингизни 
туголмагансиз.
-
Мен ўзимни оқламайман.
-
Демак, айбингизни бўйнингизга оласиз, шундай —
ми?
-
Бўйнимга оламан. Бошқа илож қанча.