Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi berdaq nomidagi qoraqalpoq davlat universiteti «Elektr energetika»

III. Ishni bajarish tartibi:

Berilgan sxemaning DTlari yozilib, UF xamda

koeffitsentlari topiladi.

EHMga dastur tuziladi.

Natijalar bosmaga chiqarilib,ularga ishlov beriladi.

O‘J natijalari bo‘yicha tahlil o‘tkazilib, xulosa va tavsiyalar beriladi.

SHu matematik modelni Beysik algoritmik tilida dasturlash uchun quyidagi shartli belgilarni kiritamiz.

1.1-jadval

№	Berilgan kattaliklar ko‘rinishi
	Tenglamadagi ko‘rinishi	Dasturdagi ko‘rinishi
1	T1	T1
2	T2	T2
3	T3	T3
4	Un	U
5	dy/dt	DY
6	di/dt	DI
7	dz/dt	DZ

1-nchi laboratoriya ishining Beysik tilidagi dasturi:

10 REM "Namunaviy dinamik zvenolarning tavsiflari"

15 REM " hamda ularning o‘tkinchi jaryonlarini tekshirish."

20 T1= .22: T2= .6: T3 = .65: U = 220: H = .0005

30 SCREEN 9

40 FOR T= 0 TO 20 STEP .01

50 DY = ((U - T1 * Y - Z - I * T3) / T2) * H

60 Y = Y + DY

70 DZ = Y * H

80 Z = Z + DZ

90 DI = Z * H

100 I = I + DI

110 D = D + 1

120 IF D < 90 GOTO 150

130 PRINT "t="; T, "i="; I

140 D = 0

150 NEXT T

160 End

2 – Laboratoriya ishi
NAMUNAVIY DINAMIK ZVENOLARNING LOGARIFMIK CHASTOTAVIY TAVSIFLARINI TEKSHIRISH.
I. Ishdan maqsad: Berilgan zvenoning logarifmik amplitudasini (LAT) va fazasini (LFT) chastotaviy tavsiflarini tekshirish orqali uni dinamik xususiyatlarini o‘rganishdan iborat.

II. Nazariy qism: ABTlarining dinamik xususiyatlarini tekshirish,o‘rganish taщlil qilishda, ayniqsa ABT barqarorligini, aniqlaydi uni sintez qilishda ularning logarifmli chastotataviy tavsiflaridan (LCHT) foydalanishadi. Ular ABTning berilgandek shakllantirishda, rostlagichlarning o‘rnatish joyi va turini tanlashda xamda, parametrlarini aniqlashda keng qo‘llaniladi. Amplituda va fazanichastotaviy tavsiflarini logarifmik mashtabda tasvirlash xisoblash ishlariga katta qulaylik beradi. Logarifimlangan amplituda chastotaviy tavsifini (LAT) qurilishda ordinata o‘qi bo‘ylab
(2.1)
miqdor qo‘yiladi, uni o‘lchov birligi detsibel qabul etilgan. Abssissa o‘qi bo‘ylab chastota  (s^-1) logarifmik mashtabda qo‘yiladi. Bu o‘qqa bir merli birlik bo‘lib dekada qabul etilgan, bu bo‘lakda chastotani o‘n marta o‘zgarishi ko‘rsatiladi. LAT va LFT to‘g‘ri burchakli koordinatalar tizimidagi grafiklar ko‘rinishida beriladi. Absissa o‘qida logarifmli masshtabda chastota, ordinata o‘qida amplituda qiymati detsibelda, faza qiymati ordinata o‘qida gradusda (yoki radianda) bir tekis mashtab qo‘yiladi.

Dinamik zvenolar uchun LAT va LFT quyidagicha ifodalanadi:
LlgA(), (2.2)
    . (2.3)

Inersiyasiz zveno. Bu zvenoning LAT quyidagi ko‘rinishda
L()20lgk (2.4)
bo‘ladi. Bu erda, k – chastotaga bog‘liq bo‘lmaganligi uchun inersiyasiz zvenoda LAT to‘g‘ri chiziq bo‘ladi [1].

Aperiodik nodavriy zveno. Bu zveno uchun LAT :
, (2.5)

LFT:

-arctgT (2.6)
Tebranuvchi zveno. Bu zvenoning LATini olish uchun quyidagi tenglamadan foydalanamiz:

(2.7)

bu erda, - so‘ndiruvchi koeffitsient.

(2.7) ifodadan LATni keltirib chiqaramiz:

. (2.8)
Tebranuvchi zvenoning FCHT:

, (2.9)
ko‘rinishda bo‘ladi.
Differensial zveno. Bu zveno uchun LAT:

. (2.10)
FCHTsi esa quyidagicha bo‘ladi:

. (2.11)

Integrallovchi zveno. Bu zveno uchun LAT va LFT:

, (2.12)
. (2.13)
ko‘rinishda bo‘ladi.

Kechikuvchi zveno. Bu zvenoning LATi va LFT xuddi inersiyasiz zvenoniki kabi bo‘ladi:

, (2.14)
. (2.15)