O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol


«San’at  falsafasi»  asarlarida  bayon  etilgan



Download 10,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet339/412
Sana12.09.2021
Hajmi10,33 Mb.
#172143
1   ...   335   336   337   338   339   340   341   342   ...   412
Bog'liq
Inson falsafasi. Choriyev A

«San’at  falsafasi»  asarlarida  bayon  etilgan.

2  Шеллинг.  Сочинения.  В  двух  томах.  Том  2.  М .,  1989,  86—158-betlar.

333



Nemis  mutafakkirining  e’tirof  etishicha,  erkinlik  ayrim  shaxs 

jasorati  emas,  balki  jamiyat  erishgan  yutuqdir.  Ana  shunday 

ajoyib  g‘oyani  olg‘a  suigan  faylasuf,  afsuski,  erkinlik  o‘z  nav­

batida  yovuzlik  bilan  bog'liq  bo‘ladi,  dedi.  Erkinlikning  ildizini 

sof  shaxsiy  ibtidodan  qidirdi.  Bu  ibtidoning  manbai  «aql  yota- 

digan»  narigi  dunyoda,  deb  tushuntirdi.

Shelling  umrining  oxirida  inson  aqlining  imkoniyatlariga  shubha 

bilan  qaray  boshladi.  Aqlga  ishongan,  inson  intellektual  imkoni­

yatlariga  tayangan  har  qanday  falsafaga  la’nat  o‘qidi.  Inson  in­

tellektual  faoliyatini  ulug‘lovchi  falsafaga  «Karomat  falsafasi»ni 

qarshi  qo‘ydi.  Karomat  falsafasi  esa  haqiqatni  aql  chegarasining 

narigi  tomonidan  —  «diniy  tajriba»dan  izladi.

Inson  muammosi  Georg  Vilgelm  Fridrix  Gegel1  falsafasining 

ham  diqqat  markazida  bo'ldi.  U  insonni  oliy  darajadagi  maxlu- 

qot,  o‘z  aqli  bilan  olamni  bilishga,  hatto  uni  o‘zgartirishga 

qodir  bo‘lgan  maxluqot  deb  hisoblaydi.  Buyuk  nemis  mutafak- 

kiri  insonning  ruhi  bilan  dunyoviy  ruh  orasidagi  o‘zaro  aloqa- 

dorlik,  o‘zaro  ta’sir  qonunlarini  ochib  berishga  katta  kuch  sarfladi. 

Buni  allomaning  «Ruh  fenomenologiyasi»  asarida  yaqqol  ko'rish 

mumkin.  Uning  ta’kidlashicha,  ruh  bu  mutlaq  g‘oya  bo‘lib, 

insonning  o‘zini  o‘zi  anglashi  uchun  ko'mak  beradi  va  shu 

jarayonda  rivojlanib  boradi.  Ruh  nafaqat  individual,  balki  ijti­

moiy  ongning  turli  shakllarida  namoyon  bo‘ladi.

Gegelning  tushuntirishicha,  har  bir  inson  yaratgan  aqliy 

boylik  dunyoviy  aql,  dunyoviy  ruh  xazinasiga  qo‘shiladi.  Dunyo­

viy  aql,  dunyoviy  ruh  shu  asnoda  uzluksiz  boyib  boradi.  Mod- 

diy  olam  dunyoviy  aql,  dunyoviy  ruhning  ifodasidir.  Shunfng 

uchun  ham  dunyoviy  aql,  dunyoviy  ruh  moddiy  olamning 

mazmunini  tashkil  etadi.  Dunyoviy  aql,  dunyoviy  ruh  abadiy 

bo'lganligi  uchun  olam  olamdagi  barcha  hodisalaming,  voqealar- 

ning  manbaidir.  Dunyoviy  aql,  dunyoviy  ruhning  rivojlanishi:


Download 10,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   335   336   337   338   339   340   341   342   ...   412




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish