O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol


  «Ma’rifat»  arabcha  so ‘z  b o ‘lib,  «arafa*  —  bilmoq  degan  m a’noni  anglatadi



Download 10,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet224/412
Sana12.09.2021
Hajmi10,33 Mb.
#172143
1   ...   220   221   222   223   224   225   226   227   ...   412
Bog'liq
Inson falsafasi. Choriyev A

1  «Ma’rifat»  arabcha  so ‘z  b o ‘lib,  «arafa*  —  bilmoq  degan  m a’noni  anglatadi.

2  T asaw uf  falsafasida  zohiriy  bilimlar  deganda  diniy  va  dunyoviy  bilimlar 

yig‘indisi  anglanadi.

3  «Irfon»  tushunchasi  tasaw u f  falsafasida  bilim ,  bilish,  aniqlash,  tanish,  tu- 

shunish  m a’nolarida  ishlatiladi.

4  Jurjoniy  A.Sh.  T asaw uf  ta’lim otining  ildizlari.  Muloqot,  1995,  № 1 - 2 ,  31— 

32-betlar.

224


sodir  bo‘ladigan  sifatiy  o‘zgarishlar  Ollohdagi  fazilatlar,  xislat- 

lar  o‘zgarishining  natijasidir.

3.01amdagi  hodisa  va  voqealarda  bo‘ladigan  har  qanday 

sifatiy  o ‘zgarishlarda  Olloh  murodi  va  maqsadini  aniq  ilg‘ab 

olish  kerak.

4. Ilohiy  ilm  sur’atini  o ‘z  ma’rifatining  sur’atida  tanishi 

lozim.

Tasaw uf  falsafasida  ta ’kidlanishicha,  inson  ilohiy  ma’rifatga 



erishmog‘i  uchun  uch  xil:  ilmul  yaqin,  aynul  yaqin  va  haqqul 

yaqin  bilim  bosqichlarini  bosib  o ‘tishi  zarur.  Buning  uchun, 

bilim  bosqichlarini  bosib  o‘tmoqchi  bo‘lgan  kishi,  eng  avva- 

lo,  bilim  va  ilm  to‘g‘risida  aniq  tasavvurga  ega  bo‘lmog‘i  zarur. 

Tasaw uf  falsafasi,  xususan,  suhravardiya  tariqatining  asoschisi 

Shahobiddin  Suhravardiyning  «Ma’rifatli  oriflar»  («Avorif  ul- 

maorif»)  risolasida  ta ’kidlanishicha1,  bilim  hodisa  yoki  vo- 

qeaning  xususiyatlari  to ‘g‘risidagi  ilg‘ab  olingan  ma’lumotlardir. 

Ilm  esa  bilimdan  yuqori  turadi.  Shuning  uchun  ham  ilmiy 

bilimlarni,  oddiy  bilimlardan  ajrata  bilish  lozim.  0 ‘z  navba- 

tida,  bilim  Olloh  tomonidan  faqat  insonga  in ’om  etilgan 

buyuk  ne’matdir.  Bilish  esa,  insonning  o‘sha  ne’matlarni  bir- 

biridan  farqlash,  umumlashtirish  qobiliyatidir.  Ana  shu  qobili- 

yat  tufayli  bilim  ilmga,  aqlga  aylanadi.  Xuddi  shu  xazina 

inson  faoliyatini  to ‘g‘ri  yo‘Iga  boshqaradi.  Aql  ham  o ‘z  nav- 

batida,  quyi  va  yuqori  pog‘onalarga  ega  bo‘ladi.

Tasawuf  falsafasida  e’tirof  etilishicha,  bilim,  ilm  —  bilish 

jarayonining  natijasidir.  Inson  borliqning  o‘ziga  xos  shakli  bo‘lgani 

uchun  u  borliqning  ma’lum  bir  qismini  bilishga  qodir,  xolos. 

Ma’rifat  sirlarini  bilishni  orzu  qilgan  solik,  ya’ni  shogird  bilish 

jarayonining  asosiy  tayanchlari  va  pog‘onalari  to‘g‘risida  ham 

tiniq  tasawurga  ega  bo‘lmog‘i  darkor.  Tasawuf  falsafasi  namo- 

yandalarining  (masalan,  Shohobiddin  Suhravardiyning)  tushun-

-  tirishlaricha,  bilish  jarayonining  ikki  tayanchi  bor.  Birinchi 

tayanch  —  Qur’oni  Karim  g‘oyalari  —  bilim  bo'lsa,  ikkinchi 

tayanch  —  e’tiqoddir.  Shuningdek,  bilish  jarayon  bo‘lgani  uchun, 

u  amaliy  va  nazariy  pog‘onalarni  bosib  o‘tadi.  Shuning  uchun


Download 10,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   220   221   222   223   224   225   226   227   ...   412




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish