O z b e k is t o n r es p u b L i k a s I o liy

T a ’lim ning  tizim liligi  va  izchilligi
Tizimlilik va  izchillik qoidalari ta’limning  ilmiyligi  va tushunarliligi 
qoidalari  bilan  uzviy  bogMiq  didaktik  tamoyillardir.  Zero,  tizimlilik 
qoidasiga  o ‘rganilayotgan  o ‘quv  fanining  tizimini  (masalan,  o ‘rta, 
umumta’lim  maktablarida  o ‘qitilayotgan  biologiya  kursi  tizim  sifatida 
botanika, zoologiya, anatomiya  fanlaridan  iborat)  hisobga olish  asosida, 
izchillik qoidasiga boMgan  bilimlaming bolalar uchun tushunarli boMishi 
qoidasiga bogMangan  holda amalga oshiriladi.
Tizimlilik  va  izchillik  qoidalarini  o ‘zaro  bogMangan  holda  amal­
ga  oshirish  uchun  quyidagi  qoidalarga  rioya  qilinadi:
75

---

-   0 ‘quv  fani  mantigM  va  uni  o ‘zlashtirish  qoidalariga  q a t’iy 
rioya  qilish;
-   T a ’limni  b o la l^ n in g   qiziqishlari,  yosh  va  individual  xu su­
siyatlarini  hisobga  olgan  holda  rejalashtirish;
-   T a ’limda  o ‘rganilgan,  o ‘rganilayotgan  va  bundan  keyin  o ‘rga- 
niladigan  bilimlar  o ‘rtasida  vorislik  o ‘rnatish;
-   Har  bir  mavzu,  har  bir  o ‘quv  faniga  oid  yetakchi  g ‘oyalarni 
ajratish,  o ‘quv  fanlari  boMimlari,  shuningdek  o ‘quv  fanlararo 
aloqani  o ‘rnatish;
-   T a ’limni  bolalarning  shaxsiy  tajribasi,  kuzatishlari  va  real 
bilish  imkoniyatlarini  hisobga  olgan  holda  tashkil  etishni 
boshqarish;
-   Sinfda,  sinfdan  tashqari  va  maktabdan  tashqari  o ‘quv  ishlari 
o ‘rtasidagi  aloqadorlikni  ta ’minlash;
-   T a ’lim jarayoni  b o ‘g ‘inlari,  omillari,  ketma-ketligining  o ‘zaro 
aloqadorligi  asosida  o ‘quv-tarbiya  ishlarini  tashkil  etish,  bosh­
qarish.