Norqulov J. Sh, Axmadova M. O kombinatorika va nyuton binomi



Download 2,51 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/66
Sana29.12.2021
Hajmi2,51 Mb.
#98121
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   66
Bog'liq
Kombinatorika va Nyuton binomi

 

 


 

 



I-BOB 

QO’SHISH VA KO’PAYTIRISH QOIDALARI 

Eric Temple Bell: 



“Obvious-is the most dangerous word in mathematics” 

 

Ushbu bobda kombinatorikamasalalarini yechishda yordam beradigan ikkita 



umumiy qoida:  

1.  Qo`shish qoidasi  



2.  Ko`paytirish qoidasi 

larni  o‟rganamiz. 

 

Kombinatorikaning      boshqa  formulalari  ham    shu  qoidalar  va  ularning 



natijalariga asoslangan holda keltirilib chiqariladi. Shuning uchun ham bu qoidalar 

kombinatorikada juda muhim o‟rin egallaydi.   



 

 

 

 


 

 



I.1.  QO`SHISH QOIDASI.  

Agar biror 

  predmetni   usul bilan   predmetni   usul bilan (lekin xuddi   

kabi  emas)  tanlash  mumkin  bo`lsa,  u  holda  “ 

   predmetni  yoki     predmetni”   

      usul bilan tanlash mumkin. 

 

Misol:  Yashikda 

   ta  oq    va  qora    rangdagi  sharlar  bo`lsin.  Ixtiyoriy 

ravishda bitta shar olinsin.  

-Necha xil usul bilan buni bajarish mumkin?  

-Albatta 

  usul bilan. 

Endi bu 

  ta sharlarni 2 ta yashikka joylashtiraylik: Birinchida m ta sharlar, 

ikkinchida 

   ta  sharlar  bo‟lsin.  Ixtiyoriy  ravishda  birorta  yashikdan  1  ta  shar 

olaylik. 

-Buni nechta har xil usullar bilan bajarish mumkin?  

Birinchi  yashikdan 

  ta  har  xil  usul  bilan  shar  chiqarish  mumkin,  ikkinchi 

yashikdan 

  ta har xil usul bilan shar chiqarish mumkin. Hammasi bo`lib       ta 

usul bilan bittadan shar chiqarib olish mumkin. 

Agar  barcha  kombinatorik  obyektlarni  elementlari  soni  mos  ravishda  

   



va  

   ga  teng  bo’lgan  ikkita  o’zaro  kesishmaydigan  qismto’plamlarga ajratish  



mumkin    bo’lsa    u    holda    kombinatorik    obyektlar    soni               ga    teng  

bo’ladi.  

Qo‟shish qoidasini quyidagi qoida bilan ham tushuntirishimiz mumkin:  



Ko’paytirishish  qoidasini  quyidagi  qoida  bilan  ham  tushuntirishimiz 

mumkin: Agar qandaydir  

   hodisani     ta  yo’l bilan,    hodisani esa      ta  yo’l 



bilan    hosil  qilish  mumkin  bo’lib,     va       hodisalarni  bir  vaqtda  hosil  qilish 

mumkin  bo’lmasa  u  holda    (    yoki    )    hodisani      (         ta    yo’l  bilan  hosil 

qilish    mumkin  bo’ladi. 

1-Masala:  {0;1}    sonlaridan    foydalanib    nechta    ikki    koordinatali    nuqta  

hosil  qilishimiz mumkin? 



Yechish:Masalada  tavsiflangan  kombinatorika  obyektlarining  sonini  

aniqlaylik.  Bunda  Kombinatorika  obyekti:  koordinatalari    0    yoki    1    ga  teng 

bo‟lgan ikki koordinatali nuqtalar 



 

 



Bu  masalada  qaralayotgan  kombinatorik  obyektlarni    ikkita  o‟zaro 

kesishmaydigan qismto‟plamlarga ajratamiz: 



1-to’plam: birinchi koordinatasi 1 ga  teng  bo‟lgan  nuqtalar: 

               



2-to’plam: birinchi koordinatasi 0 ga  teng  bo‟lgan  nuqtalar: 

               




Download 2,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   66




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish