Navbatdagi amaliy ishni bajarish uchun amaliyot xonaga kelgan talaba shu amaliy

LABORATORIYA №5 
Mavzu: Turli hil tolali fibrobeton namunalarini tayorlash 
5-ish. Beton namunalarni tayyorlash va ularni saqlash 
Ishlash tartibi.
 
Beton namunalarini tayyorlashda tomonlari 1x2 m bo‘lgan idishga 
tarozida tortilgan qum solinadi. Keyin ustiga tortilgan sement solinib, yaxshilab 
aralashtiriladi va unga oldindan tortib qo‘yilgan shag‘al solib yana aralashtiriladi. 
Quruq qorishma o‘rtasida belkurak bilan chuqurcha qilinadi va unga ma’lum 
miqdordagi suv quyiladi. Belkurak bilan qorishmani ag‘darib 5-10 min 
aralashtiriladi va sinash uchun 10x10x10 sm li qoliplarga joylanadi. Qolip titratgich 
ustiga o‘rnatiladi va mahsus qisqichlar bilan mahkamlanadi. YOki beton qorishma 
po‘lat sterjen bilan 25 marta zichlanadi. Beton qorishmasining yuzasiga nam latta 
yopib qo‘yib bir kun saqlanadi. har qaysi namuna 27 kun saqlanadi.
Beton qorishmani qolip balandligiga nisbatan qancha mm cho‘kkanligini 
bilish uchun qolipni ustki qirrasiga chizg‘ich qo‘yiladi va uning harakatlanuvchanligi 
aniqladi. Har qaysi beton qorishmasining quyuqlik darajasi ikki marta yuqoridagi 
usul bilan aniqlanadi. Olingan natijalar farqi 2 sm dan kam bo‘lsa u holda o‘rta 
arifmetik qiymat xulosa qilib olinadi va 2-jadvalga yoziladi. 
 

---

8 
 
 
Beton qorishmaning harakatlanuvchanlik va bikrlik ko‘rsatmalari. 
№ 
Konstruksiyaning turi 
Konus cho‘kishi, 
sm 
Bikrlik, sek. 
1 
2 
LABORATORIYA №6 
Mavzu: Turli hil tolali fibrobeton namunalarini sinash 
6-Ish. Beton namunalarini sinash va marka (klass) belgilash 
Asbob va uskunalar.
 10x10x10 sm li beton namunasi, chizg‘ich, gidravlik press. 
Ishlash tartibi.
 Beton namunalarini sinash va markasini belgilashda 10x10x10 
sm li kum namunalari tayyorlanadi. Sinaladigan namunalar to‘g‘ri geometrik shaklda 
bo‘lishi kerak. Namunani sinashdan oldin uning kuch tushadigan yuzasining 
tomonlari ikki martadan o‘lchanadi va ko‘ndalang kesim yuzasi (S) 0,1 sm
2
 
aniqlikkacha hisoblanadi. Siqilishga sinaladigan namunaga tushadigan kuch 
qolipdagi qorishmaning joylanish yuzasiga parallel bo‘lishi kerak. Beton namuna 
press plitkasining markaziga o‘rnatiladi va sekundiga 0,2-0,3 tezlikda namuna 
yorilguncha kuch beriladi. Uchta beton namunasining sinash natijasida olingan 
natijalarning o‘rtacha arifmetik qiymati betonning siqilishga mustahkamlik 
chegarasini ifodalaydi va u quyidagi 2-formula orqali hisoblab topiladi, olingan 
natijalar jadvalga yozib boriladi. 
S
P
R
б
сик

, MPa. (2) 
Oddiy beton namunalarini nam sharoitda 28 kungacha saqlashning iloji bo‘lmasa, 
ularni 3 yoki 7 kun namlikda saqlab, so‘ngra sinash ham mumkin. U holda betonning 
siqilish (egilish)dagi mustahkamlik chegarasi quyidagi 3-formula
 
oraqali 
hisoblanadi: 
,
lg
28
lg
28
.
n
R
R
n
б
сик


(3) 
tayyorlangan kun – sinalgan kun – qotirish uchun 
ketgan kun –….. 
№ 
Namuna o‘lchamlari, sm 
Kesim 
yuzasi, 
sm
2 
Buzuvchi 
kuch, kgs 
Sikilishga mustah-kamlik 
chegarasi , kgs/sm
2
eni 
qalinligi 
1 
2 

---

9