Namangan davlat universiteti Urugʻli meva daraxtlarining bioekologik xususiyatlari hamda zararkunanda va kasalliklarga qarshi uygʻunlashgan xolda kurashish Voqqosxonov Sirojiddin

4.2 Urug‘li mevalarni zararkunandalrga qarshi kurash usullarining klassifikatsiyasi va uning yutuq hamda kamchiliklari
Zararkunandalarga qarshi kurash usullari. Qishloq xo’jalik ekinlarining zararkunandalariga qarshi kurashda qaysi usullardan foydalanish qator shart sharoitlardan kelib chiqib bunda ekinlarning turi zararkunandalarning biologik xususiyatlari qo’llaniladigan agrotexnik tadbirlar o’simliklarni rivojlanish fazasi usulini qo’llash joyi, usulining texnologiyasi, zararkunandalarining turi va soni o’simliklarning zararlanish darajasi va o’tkaziladigan tadbirning iqtisodi va biologik samarasini hisobga olish zarur.
Kurash choralari tarkibiga bir necha xil tadbir va usullar kirib ular quyidagi asosiy guruhlarga bo’linadi. Bu uslublar agrotexnik kurash, fizikaviy, mexanik, biologik, kimyoviy va o’simliklar karantinini o’z ichiga oladi.
Agrotexnik usul. O’simliklarni zararkunandalardan himoya qilishda agrotexnik usul asosiy o’rinlardan birini egallaydi. Agrotexnik usul bilan zararkunandalarning rivojlanishi uchun noqulay sharoit yaratiladi hamda zararlangan o’simliklar o’sishi rivojlanishi uchun va foydalai organizmlar uchun yaxshi sharoitlar yaratiladi.
Almashlab ekish. Qishloq xo’jalik ekinlarini bir yerga bir necha yillar davomida ekilishi shu o’simlikka xos bo’lgan zararkunandalar to’planishiga olib keladi va shu o’simlikni zararkunandaga yangi o’simlik turiga moslashiga majbur qiladi yoki yashash joyini o’rgartiradi.
Tuproqqa ishlash. Juda ko’plab zararkunandalarni hayot faoliyati tuproqda o’tib o’simlik ildizi va ekinlarni qoldig’i bilan oziqlanib kun kechiradi. Shuning uchun yerni yaxshilash o’z vaqtida ishlash o’simlikni sog’lom va baquvvat bo’lib o’sishi va rifojlanishiga imkoniyatlar yaratadi.
O’g’itlarni ahamiyati Mineral, organiko’g’itlarni o’simlikni o’sishi va rivojlanishdagi roli va ularning Qishloq xo’jalik ekinlarini ta`siri ma`lum bo’lib, ular zararli organizmlarga chidamliligini ham oshirishda katta ahamiyatga ega.