Namangan davlat universiteti fizika matematika fakulteti

Reaksiya turi
Reaksiya kesimi
Radiatsion qamrash(n, y2	Xamma reaksiyalarda kuzatiladi. Kesimi: issiq neytronlar uchun keng intervalda o‘zgaradi 0.1 dan 10' va hatto 10^4 bam; tez neytronlar uchun 0. i dan bir necha barngacha
Elastik sochilish (n,n)	Kesimi bir necha bam intervalda o‘zgaradi
Noelastik sochilish (n,n“)	Ostona reaksiya. Kesimi bir necha bam kattaligi tartibida
(n,p)	Ko‘p qo‘llaniladigan muhim Reaksiyalarda n+3 H £! -+ 3 Ne +p+0.76 MeV, issiq neyt' ^54^00^b n+^1 B ^1 C + p 0.63 MeV 0 6 issiq ne yt ^1.75^barn
(n )	Ko‘p qo‘llaniladigan muhim Reaksiyalarda n ^6Li—› ^7Li o+4.78 MeV 3 3 issiq 'neyt ^945^barn n+^10 ^7o+2.79 MeV issiq ne yt ^3840^barn
(n,2n)	Ostona reaksiya. Ostona 10-15 MeV Kesimi: bir necha o‘n bam
(n,f)	Ko‘pchilik hollarda ostona reaksiya ustunlik qiladi Kesim juda kam, alohida hollar mustasno ^2 2^8

2.Radiatsion qamrash

Neytronning radiatsion qamralish reaksiyasi (n,y) quyidagi sxema bo‘yicha boradi:

n (A,Z) —r(A+1,Z)* —+(A öl, Z1 +y

Ekzo - energetik reaksiya hisoblanadi, 'N yadrosidan ²³⁸U yadrosigacha oraliqdagi barcha yadrolarda boradi (³Ne va ⁴Ne yadrolaridan tashqari).

Issiq neytronlar uchun kesim nuklidga bog‘liq holda 0,1 dan 10³ barn gacha keng oraliqda, rezonans neytronlar uchun -10⁶ barn, tez neytronlar uchun 0,1 dan bir necha barn gacha. Masalan, quyida keltirilgan reaksiya issiq sohada juda katta kesimga ega, _(In' 0,17 eV) da 20000 barn bo‘lgan rezonans

n -F 4 gCd -+ 4 Cd + y

qiymatga erishadi.

Issiq sohada 3,5*10 ⁶ barn ga teng (rezonans 0,084 eV energiyada) rekord kesimlardan biriga ega. Kesimning _{ny( n)} bOg‘lanishi _In' 0,2 et da shunday rezonansga ega.

(n,y) reaksiyada hosil bo‘lgan yadro Ş aktiv bo‘ladi, ya’ni ular barqarorlikdan


§ radioaktiv sohaga siljigan yadro hisoblanadi.

Shuning uchun (o,y) reaksiya ko‘pincha aktivatsiya sababi bo‘lib xizmat qiladi.

Masalan, tez neytronli reaktorlarda issiqlik tashuvchi sifatida foydalaniladigan natriy kuchli aktivlashgan modda hisoblanadi.

Reaksiyada Ş aktiv ²⁴Na, _r1/2' 15 soat, bilan hosil bo‘ladi. Ş parchalanish jarayoni 2,76 Etek energiyali g-kvant chiqaradi. Shu sababga ko‘ra tez neytronli reaktorda ikki konturli sxemadan foydalaniladi.

Issiq neytronli reaktorlarda issiqlik tashuvchi va sekinlatgich sifatida qo‘llaniladigan suv yadrosida radiatsion kesimi kichikligidan kuchsiz aktivlashadi. Issiqlik tashuvchi moddaga tushgan oddiy aralashmalar yuqori darajada aktivlashadi.