Mundarija kirish I bob. Milliy madaniyat va urf-odatlari ham turar uy-joylarining tuzilmasi va xillari

Bitiruv malakaviy ishning obyekti. Turar-joy majmuasinini loyihalashtirish va qurishda eng muhim shartlardan biri shaharning arxitekturaviy-fazoviy kompozitsiyasini belgilab beruvchi ijtimoiy va shaharsozlik omillaridir. Turar-joy majmuasinini j.mksional-rejaviy tashkil etishda ijtimoiy talablar. Turar-joy majmuasi shahar yashash hududi rejaviy tuzilmasining asosiy elementi hisoblanadi va u shaharsozlikning ijtimoiy mazmunini tashkil etadi - aholi uchun maksimal qulayliklar yaratish va sanitar-gigiyenik me’yorlarga amal qilgan holda va qurilish iqtisodiyotini hisobga olgan holda qurilmalarning ko‘rimli arxitekturaviy manzarasini yaratishdir. Maksimal qulayliklar yaratib berish deganda, aholi uchun har tomonlama qulay muhitni yaratish ko‘zda tutiladi. Bu aholiga xizmat ko‘rsatuvchi madaniy-maishiy tashkilotlar - maktab, bog‘chalar, do‘konlar, kinoteatrlar, klublar, sport inshootlari va hokazolarning zamonaviy tizimini loyihalashdir, shuningdek, jamoat transporti, ko‘kalamzorlashtirish hamda mahalliy milliy-maishiy talablardan kelib chiqib, bo‘sh vaqtni o‘tkazish va marosimlar o‘tkazish joylari tizimini tashkil etishdir.
Bitiruv malakaviy ishning predmeti. Turar-joy majmuasi, kichik majmuani loyihalashda hal etiladigan masalalar:
- turar-uylar va xizmat ko‘rsatish muassasalari turlarini to‘g‘ri tanlash;
aholi talablarini maksimal qondirish va xizmat ko‘rsatish muassalaridan foydalanish qulayligini oshirish maqsadida ulami turarjoy hamda kichik majmuasida to‘g‘ri joylashtirish;
- binolar va turar-joy majmuasini ichki muhitlarining sanitargigiyenik me’yorlar talablarini qondirish;
insolatsiya va aeratsiyasini ta’minlash;
- dam olish, sport bilan shug‘ullanish va bolalar o‘ynashi uchun ko‘kalamzorlashtirilgan hududlarni to‘g‘ri joylashtirish.
Turar-joy majmuasinining funksional-rejaviy tashkil etilishi estetik jihatdan to’laqonli yashash muhitini yaratish, qurilmalarning ko‘rimli arxitekturaviy-fazoviy manzarasini shakllantirish, yashash muhitini kelajakda mukammallashtirish imkoniyatini yaratib berishi lozim. O‘zbekistonning yashash hududlarini shakllantirishda asosiy ijtimoiy-iqtisodiy va shaharsozlik omillari. Yashash hududlarining - turar-joy majmuasi va kichik majmualar strukturaviy birliklari shakllanishining umumiy prinsiplari turli tabiiy-iqlimiy sharoitlardagi barcha shaharlarga xosdir. Lekin shu bilan birga, O‘zbekistonning alohida hududlari o‘ziga xos tabiiy-iqlimiy, demografik va ijtimoiymaishiy xususiyatlarga ega va ularni shahaming yashash hududlarini shakllantirishda hisobga olish zarur. Ushbu omillar majmuasini hisobga olish yashash sharoitlaririi qulaylashtirishga yordam beradi va qurilmalarning o‘ziga xosligining shakllanishiga obyektiv asos boiib xizmat qiladi.