Microsoft Word XXI asrda islom ziyouz com doc

affidamento
hujayralari ayollarning erkaklardan ayricha ulkan va 
barqaror birdamligini yaratish uchun o‘zaro qo‘shilib ketish imkoniga ega emas. Ammo 
ba'zi bir mahalliy, norasmiy ayollar tashkiloti ularga o‘ziga xoslik andozalarini berishi 
mumkin, ularni esa qismlarga bo‘lib yuboruvchi modernizm inkor qiladi.
Islom 
entre-femmes
ini bir qancha antropologlar tadqiq qilgan. Chantal Lobato afg‘on 
qochqin ayollariga oid tadqiqotida ular hayotining samimiyligi va opalarcha boyligini 
maqtash orqali har joyda hoziru nozir bo‘lgan g‘arbcha dunyoqarashni tuzatishga 
harakat qiladi. Uning yozishicha, ayollarning bunday makonlari ma'lum ma'noda ularning 
o‘zlari barpo etgan tafakkur, an'ana va rivoyatlar tizimini qamrab oladi
[173]
. 
Hatto erkaklar hukmronligi yuqori darajada ekani kunday ravshan bo‘lgan sharoitda bir 
vaqtning o‘zida ham patriarxat, ham matriarxat ko‘rinishida zuhur bo‘ladigan jamiyatni 
qaysi bir antropologiya islomiy deb atashi mumkin? Ijtimoiy makon, avvalo, erkaklarga 
tegishli, ular bu makonni xususiysidan ko‘ra yuqoriroq qo‘yishi mumkin; ammo xususiy 
makonni ayollar ustun deb biladi, ular ijtimoiy makonni axloqiy va ma'naviy jihatdan 
shubhali deb hisoblashi ham mumkin. Binobarin, musulmon urf-odatlarining tavsifini bir 
so‘z bilan erkin mashg‘ulot desa bo‘ladi. Erkaklar ko‘pincha ayollar xususida siyqa fikr 
yuritadi; ammo ayollar erkaklar va hatto ularning shodon loqaydligi bilan bog‘liq 
munosabatlariga ham parvo qilmaydi. Ular: «Erkaklarni kim ham bilishi mumkin?» 
deyishga haqli. Erkaklar nuqtai nazariga ko‘ra, ularning patriarxal erkinligi noto‘g‘ri 
emas. Ayollarga yetarli baho bermaydigan ushbu hadis asosida mulohazalarni 
tasdiqlash, shuningdek, ushbu manzarani tasdiqlagan holda unga nisbiy deb qarash 
ham mumkin. Ehtimol, aynan shu o‘rinda biz Jilligan loyihasining amalga oshayotganiga 
guvoh bo‘lib turgandirmiz, u muzakkar nazariyalari "haqiqati"ni boshqa "haqiqatlar" 
bilan qarama-qarshi qo‘yadi. Shunday qilib, Jilligan o‘z perspektivasi - ko‘rimi uchun 
da'vo qilayotgan haqiqat xuddi ustuvor tushuncha "haqiqati" o‘sha ko‘rimga daxldor 
bo‘lgani kabi, nazariy ko‘rimning qamrovidagi haqiqatdir"
[174]
.
Musulmon jamiyatlari hozirgi sharoitda makon va tafakkur nuqtai nazaridan turli 
qutblarga mansub bo‘lgan ushbu an'anani qanday yuzaga chiqarishi mumkin? Ochig‘ini 
aytganda, uning aksariyat musulmon jamoalaridagi hayotiy voqeligi kulgili ahvolda va 
bu hol erkaklarning mensimasligiga sabab bo‘lmoqda. Biroq Irigarayning bugungi 
umumiy maydon xususidagi g‘ayrishuuriy qarashi uning yashirin imkoniyatlari haddan 
ziyod samarador ekanini namoyish etmoqda, deyishim mumkin. Agar biz Lakanning 
fikrlash tarzida masjidni to‘g‘ri chiziq xossasi
[175]
deb bilsak: erkaklarning to‘g‘ri chiziqli 
barmog‘i aql bovar qilmaydigan xudo - minoraning jamoatchilik og‘zidan qo‘ymaydigan, 
valilarning aylanalar - Lakanning ayollar deb biladigan noli - bilan ihota qilingan 

---

XXI asrda Islom: Postmodern dunyoda qiblani topish. Timoti J. Uinter