Microsoft Word эломоновлотин ох-100%


-rasm. Atmosferaning sanoat ishlab chiqarish manbalari orqali ifloslanishi



Download 2,57 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/41
Sana31.12.2021
Hajmi2,57 Mb.
#227904
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   41
Bog'liq
atmosfera havosining tarkibi va uni ifloslantiruvchi omillar

11-rasm. Atmosferaning sanoat ishlab chiqarish manbalari orqali ifloslanishi 


 

40

Har  yili  yer  yuzasida  yonish  jarayonlariga  qo‘shimcha  o‘n  milrd 



tonnadan ortiq kislorod sarflanadi. Biosferada kislorodni tiklovchi manbalar-

yashil  o‘simliklar  maydonining  tez  qisqarib  borayotganligini  hisobga  olsak, 

kelajakda kislorodning kamayishi muommosi yuzaga kelishi shubhasizdir. 

       Oltingugurt  (IV)  oksidi  –  atmosferani  ifloslaydigan  keng  tarqalgan  modda 

bo‘lib,  uning  fitotoksik  xossasi  ko‘p  yillardan  beri  o‘rganilib  kelinmoqda. 

Oltingugurt  (IV)  oksidini  teploelektro  stansiyalar  va  ba’zi  ishlab  chiqarish 

korxonlari  chiqaradi.  Bu  korxonalar  oldida  uning  konsentratsiyasi  juda  yuqori, 

faqat  uzoqroq  o‘sha  korxonalardan  konsntratsiyasi  pastroq  bo‘ladi.  Sabab  bu 

modda tarqaladi va konsentratsiyasi pasayadi.  

         Oltingugurt 

(IV) 


oksidi 

yig‘ilishi 

natijasida 

o‘simliklarni 

bargi 

shikastlanganligini  aniqlangan.  Bu  oltingugurt  oksidi  oksidlanib,  oltingugurt  (VI) 



aylanganligi,  keyinchalik  asta  –  sekinlik  bilan  esa  sulfatga  aylanadi.  Sulfat  esa 

Oltingugurt  oksididan  ko‘ra  toksikroq  modda  hisoblanadi.  Agar  atmosferada 

Oltingugurt  oksidi  konsentratsiyasi  kichik  bo‘lsa,  u  birdaniga  SO

va  H



2

SO

4



  ga 

aylanadi.  Natijada  o‘simliklar  tez  shikastlanadi.  Sulfatning  konsentratsiyasi 

o‘simliklarda fitotoksikgacha, sekinlik bilan boradi.  Barglarda yig‘ligan sulfatdan, 

o‘simlikning tanasidagi sulfatni aniqlash mumkin. 

            Oltingugurt  oksidining  yig‘ilishi  natijasida  o‘simlikning  barglari  rangini 

yo‘qotish  yoki  barglaning  chakkalaridagi  ranglari  yo‘qotilishi,  yoki  barglardagi 

huddi  archaga  o‘xshasha  rasm  holda  rang  yo‘qoladi.  Bunday  rang  yo‘qolishi 

kelgusida  endi  o‘sib  chiqayotgan  o‘simliklarga  ta’sir  ko‘rsatib,  qorayish 

alomatlarini beradi. 

        Agar  har  doimo  o‘simliklar  oltingugurt  oksidini  qabul  qilinganda  xloroz 

kassaliklarga  o‘charb,  natijada  rangsiz,  qizg‘iz  rangga  yoki  igna  bargli 

daraxtlarning barglari uchlari sarg‘ish ranggga kirib qoladi. 



AMMIAK 

Ammiak  ishlab  chiqarish  korxonalar  avariya  holatga  o‘tganda  yoki 

truboprovodlar  ishdan  chiqqanida  atmosferaga  chiqadi.  Natijada  shu  ishlab 



 

41

chiqarish  korxonalar  atrofidagi  o‘simliklar  juda  katta  zarar  etkaziladi.  Ammiakni 



to‘liq zarari  hali o‘rganilmagan.  Ammiakga endi o‘sadigan  o‘simliklar  juda qattiq 

beriluvchan  bo‘ladi.  Bu  o‘simliklar  xira  yashil  rangni  keyin  esa  qattiq  yoki  qora 

rangga  kiradi.  Shuning  uchun  ham  ranggi  o‘zgaradi.  Agar  ammiakni 

konsentrasiyasi past bo‘lsa u holda o‘simliklarni pastki qismiga zarar yetkazib, uni 

rangini  kulrang  rangga  kiradi.  Olmalar  ammika  bilan  zararlanganda  qizg‘ish 

rangga kiradi. 



BOR 

Bor  asosan  oyna  ishlab  chiqarish  korxonalarida,  pechlar  ishlab  chiqarish 

korxonalarida  chiqindi  sifatida  chiqishini  avval  Kanadada  aniqlangan.  Bu 

korxonalar oldidagi o‘simliklarda bargalarning nekrozga uchrashiga sabab bo‘lgan. 

Ko‘p  yillik o‘simliklar esa bundan  ham  katta zarar ko‘radi. Ayniqsa, korxonaning 

200  m  atrofida  juda  kata  zarar  yetkazildi.  500  m  uzoqroqda  esa  kamroq 

konsentrasiyasi borligi aniqlanadi. 


Download 2,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish