Menejment funksiyalari Reja

3.Boshqaruvning o'ziga xos funsiyalari.
Boshqaruv funksiyalarini tasniflashning yondashuvlaridan biri boshqaruv ob'ektining xususiyatlarini hisobga olish mezonlariga asoslanadi. Shu bilan birga, korxonada o'ziga xos boshqaruv funktsiyalari tizimi. Ular maxsus ishlab chiqarish bo'linmalari tomonidan amalga oshiriladi.
Masalan, zamonaviy korxona kamida 20-25 ishlab chiqarish funktsiyasini bajaradi, jumladan:

• 
  Asosiy ishlab chiqarishni boshqarish
  
• 
  Yordamchi ishlab chiqarishni boshqarish
  
• 
  Ishlab chiqarishni tayyorlashni boshqarish
  
• 
  Inson resurslarini boshqarish
  
• 
  Ishlab chiqarish logistikasini boshqarish
  
• 
  Mahsulot marketingi
  
• 
  Kapital qurilishni boshqarish
  
• 
  Innovatsiyalarni boshqarish
  
• 
  Buxgalteriya hisobi va faoliyat tahlilini boshqarish
  
• 
  Qimmatli qog'ozlarni boshqarish
  
• 
  Moliyaviy menejment va boshqalar.
  

Amaliyot shuni ko'rsatadiki, korxona faoliyatini boshqarish funktsiyalari va shuning uchun ularni amalga oshirish usullari qat'iy belgilanmagan. Ular doimo o'zgarib turadi va o'zgartiriladi, buning natijasida ularning talablariga muvofiq bajariladigan ishlarning mazmuni o'zgaradi. Boshqaruv funktsiyalarining rivojlanishi va o'zgartirilishi nafaqat ularni takomillashtirishning ichki qonuniyatlarining ta'siri natijasida, balki boshqa funktsiyalarni rivojlantirishga qo'yiladigan talablar ta'sirida ham sodir bo'ladi.
Demak, boshqaruv funktsiyalarining har birining rivojlanishi ob'ektiv ravishda ma'lum talablarning ta'siri bilan belgilanadi, deb ta'kidlash mumkin. Har bir funktsiya boshqaruv tizimining bir qismi bo'lib, muayyan iqtisodiy sharoitlarda korxonani rivojlantirishning umumiy maqsad va vazifalari bilan belgilanadigan yo'nalishda takomillashtirilishi kerak.
Moliyaviy tahlil korxona moliyasini har tomonlama, tizimli o'rganish va prognoz qilishga qaratilgan eng muhim boshqaruv funktsiyalaridan biridir. Moliyaviy tahlilning maqsadi - muvaffaqiyatli ishlab chiqarish faoliyati uchun zarur bo'lgan moliyaviy resurslarning mavjudligini aniqlash; ularni joylashtirish va foydalanishning yo'nalishi, boshqa korxonalar, tashkilotlar va fuqarolar bilan moliyaviy munosabatlari; korxonaning to'lov qobiliyati, uning moliyaviy barqarorligi va tadbirkorlik faoliyati.
Muayyan boshqaruv funksiyalarining asosiy to'plamini ko'rib chiqing (eng keng tarqalgan)

Funktsiya nomi	Murakkab vazifalar va ularning qisqacha tavsifi
Asosiy ishlab chiqarishni boshqarish	yalpi mahsulot; tijorat mahsulotlari; tugallanmagan ishlab chiqarish; zaxiradagi tayyor mahsulotlar; korxonada ishlab chiqarilgan mahsulotlar va ehtiyot qismlar nomenklaturasi
Ishlab chiqarishni tayyorlashni boshqarish	dizaynni tayyorlash; texnik tayyorgarlik; muhandislik ta'limi; ishlab chiqarish uchun o'qitish
Xodimlarni boshqarish	lavozim tavsiflarini ishlab chiqish; tashkilotning maqsadlari, vazifalari va boshqalarni belgilaydigan kadrlar siyosati; tashkilotda xodimlarni ishga olish va tanlash; biznes martaba rejalashtirish; trening; xodimlarni baholash va attestatsiyadan o'tkazish; tashkilotda xodimlarni joylashtirish; mehnat shartnomalarini tuzish
Marketing va sotishni boshqarish	bozor tahlili va tadqiqoti; yangi mahsulotlarni ishlab chiqish; sotishni rag'batlantirish; tovar siyosati; Reklama faoliyati; jamoat bilan aloqa
Rivojlanish strategiyasini boshqarish	tashkilotni rivojlantirishning uzoq muddatli istiqbollari; filiallar va bo'limlarni tashkil etish; biznes-rejalarni ishlab chiqish; strategik rejalashtirish; biznesning yangi yo'nalishi
Moliyaviy menejment va buxgalteriya. hisobga olgan holda	xarajatlar va daromadlar smetasini tuzish; balanslar varaqasi; narxlash; soliqqa tortish; valyuta operatsiyalari
Iqtisodiy rivojlanishni boshqarish	tashkilot faoliyatining mezonlari va ko'rsatkichlarini ishlab chiqish; uy xo'jaliklarini tahlil qilish. tashkilot faoliyati; mahsulotlarni chiqarish uchun buyurtmalar portfelini ishlab chiqish; yillik va choraklik rejalarni tayyorlash
Tashqi iqtisodiy faoliyat boshqarmasi	qo'shma loyihalar; Bojxona; tashqi savdo operatsiyalari; arbitraj; xalqaro huquq; pul va moliyaviy munosabatlar
Mahsulot sifatini boshqarish	O’zbekiston sifat standartlari; xalqaro sifat standartlari; ichki sifat standartlari; texnik sifat nazorati
Texnik rivojlanishni boshqarish	moddiy-texnika bazasi; yangi texnika va texnologiyalar; rivojlantirish ishlari; dizayn tadqiqot ishlari; innovatsion zukkolik
Xizmatni boshqarish	yordamchi xo'jalik; dispanserlar va dam olish markazlari; birlashtirish (oziq-ovqat fondlari); tibbiy bo'lim; bolalar muassasalari

Xulosa
Boshqaruv jarayoni uzluksiz amalga oshiriladi.Menejment funksiyasi deganda boshqaruvga doir ma'lum masalani yechishga yo'naltirilgan bir turli ishlar yig'indisi tushuniladi.Menejment jarayonlarining funksional tahlili har bir funksiya uchun ish hajmi asoslarini tashkil etadi, boshqaruvchilar sonini aniqlaydi.Bozor munosabatlarining shakllanishi ishlab chiqarish va menejment funksiyalarini o'rganishni talab qiladi.Boshqaruv, shuningdek tashkilotning tashqi muhit bilan o'zaro ta'sirida muvozanatni o'rnatadi. Buning uchun u tashkilot faoliyatini shunday tashkil qiladiki, bir tomondan, u tashqi muhitdan o'zining mavjudligi uchun zarur bo'lgan hamma narsani oladi, ikkinchi tomondan, u talablarga javob beradigan mahsulot ishlab chiqaradi. Boshqaruv jarayonini uning funksiyalari nuqtai nazaridan o'rganish har bir funksiya bo'yicha ish hajmini belgilash, mehnat resurslariga bo'lgan ehtiyojni aniqlash va natijada boshqaruv tizimining tuzilishi va tashkil etilishini shakllantirish imkonini beradi. Har bir boshqaruv funksiyasi o'ziga xos ish hajmi va mazmuni bilan to'ldirilgan va u amalga oshiriladigan o'ziga xos tuzilishga ega. Beshta boshqaruv funksiyasi - rejalashtirish, tashkil qilish,muvofiqlashtirish,motivatsiya va nazorat - ikkita umumiy xususiyatga ega: ularning barchasi qaror qabul qilishni talab qiladiva barcha aloqalar uchun ma'lumot almashinuvi to'g'ri qaror qabul qilish uchun ma'lumot olish va ushbu qarorni tashkilotning boshqa a'zolariga tushunarli qilish uchun zarurdir. Shu sababli, shuningdek, ushbu ikki xususiyat barcha to'rtta boshqaruv funktsiyasini bog'laganligi sababli, ularning o'zaro bog'liqligini ta'minlaydi, aloqa va qaror qabul qilish ko'pincha ko'prik jarayonlari deb ataladi. Qaror qabul qilish - bu qanday va nimani rejalashtirish, tashkil etish, rag'batlantirish va nazorat qilishni tanlashdir. Umuman olganda, bu rahbar faoliyatining asosiy mazmunidir. Samarali ob'ektiv qaror qabul qilish yoki hatto muammoning haqiqiy darajasini tushunish uchun asosiy talab - bu yetarli va aniq ma'lumotlarning mavjudligi. Muloqot - bunday ma'lumotlarni olishning yagona yo'li.
Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   N.Q. Yo’ldoshev , G.E. Zahidov. ”MENEJMENT” darslik – Toshkent : “O’zbekiston faylasuflari milliy jamiyati“ nashriyoti , 2018.
   
2. 
   Qosimova D. S . Menejment nazariyasi.: darslik.- T.: Tafakkur bo’stoni 2017.
   
3. 
   N.Q. Yo’ldoshev , Azlarova M.M , Xo’djamuratova G.Y “ Menejment va Marketing asoslari”: O’quv qo’llanma . – T.: TDIU 2019.
   
4. 
   Boshqaruv psixologiyasi . F.A .Akramova , R.M. Abdullayeva , N.X.Lutfullayeva. Toshkent- 2018.