Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №20 (том 5)



Download 20,94 Mb.
Pdf ko'rish
bet38/402
Sana03.03.2022
Hajmi20,94 Mb.
#481069
TuriСборник
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   402
Bog'liq
a62191 d9da4dd4d7a94a5fb747db07c9ca292b


Кўринадики,
 
антик адабиётда
 
от рамзий-мажозий мазмун таштиган. 
ХХ аср Марказий Осиё халқлари адабиётида ҳам отга катта эътибор 
берилган. Масалан, қирғиз адиби Чингиз Айтматовнинг деярли барча асарларида 
“от” образини учратиш мумкин. Адибнинг “Алвидо, Гулсари!” “Жамила”, 
“Бўтакўз” , “Биринчи муаллим” қиссаларидан сўнгги асари “Қулаётган тоғлар” 
(“Мангу қайлиқ”) гача “от” образи инсон билан ёнма-ён туради. 
Шуни ҳам таъкидлаш керакки, Чингиз Айтматовнинг асарларида нафақат 
отни, балки бошқа жонивор образларини ҳам кўришимиз мумкин. Хусусан, 
“Бўтакўз”да кийиклар, “Оқ кема” (“Эртакдан сўнг”)да Шохдор она буғу ва 
буғулар, “Соҳил ёқалаб чопаётган олапар”да турналар, “Қиёмат”да ит ва 
бўрилар,“Қулаётган тоғлар” (“Мангу қайлиқ”)да қорли тоғлар қоплони каби 
жониворларни учратиш мумкин. Бироқ, адибнинг барча асарларида отлар 
албатта иштирок этади. Жумладан, “Алвидо, Гулсари!” қиссасидаги асарнинг 
бош қаҳрамони Танабойни Гулсари номли отисиз тасаввур қилиб бўлмайди. 
Ватан ҳимояси учун иккинчи жаҳон курашидан қайтган Танабой колхозга 
йилқичи бўлиб ишга киради ва илк бор Гулсарини ўша ерда учратади. “Танабой 
ва Гулсари – ажралмас ҳамроҳлар, қадрдон дўстлар, бир-бирларининг қалбини, 
нозик юрак сирларини гўё чуқур тушунадилар. 
Асар воқеалари давомида Танабой характеридаги кўпгина қирралар 
Гулсари образи билан боғлиқ ҳолда очила боради”.
 
Муҳаммад Юсуф ҳам ўз шеърларида отни мадҳ этган. Масалан, 
“Оқ тулпор” шеърида одам ва от ўртасидаги чуқур дўстлик, ишонч, 
садоқат ҳақида сўз юритилади: 
Оқ тулпорим бор эди,
Беклар унга зор эди. 
 Оғайнилар, от менга
Ҳам дўсту ҳам ёр эди.
Ёлин ўпсам, тиз чўкиб,
Кафтимдан сув ичарди.


117 
Чуҳ десам, ер чангитиб,
Осмонларга учарди. 
Ҳовлимизга бир оқшом
Қариндошлар тўлишди.
Тўй баҳона, отимдан
Айирмоқчи бўлишди. 
Отам, йигитсан ўғлим,
Уйланмасанг ор, деди.
Қиз ярашар қучоққа
Отга нима бор деди. 
От олдидан бошланди
Чимилдиққа йўлакча.
Кечир ёрим, на қилай,
Отга меҳрим бўлакча.
Қолдим икки ўт аро
Гўшангада дилдорим.
Келин келган кечадан
Аразлади тулпорим...
Ёрдан кечдим отни деб,
Элга бўлдимэрмаклар. 
Қайдан билсин от қадрин
От минмаган эркаклар. 
Ушбу шеърда Муҳаммад Юсуф инсон ва от ўртасидаги самимий муносабатни 
ярим ҳазил, ярим чин оҳангида ёритган. Гувоҳ бўлганимиздек, Марказий Осиё 
халқларида азалдан анималистик адабиётнинг “иппик” жанри ривожланган, 
бироқ от бу жанрдаги асарларнинг бош қаҳрамони бўлмаган. 
18-асрда инглиз адиби Жонатан Свифт (1667-1745) ўзининг “Гуливернинг 
саёҳатлари” (Guliver`s Travels, 1726)ни яратди ва анималистик адабиёт 
майдонига 

Download 20,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   402




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish