Mbaza. Uz imtihon javoblar

 

10-BILET 

1. Qoplovchi to‘qimaning tuzilishi va vazifasi.  

Qoplovchi to‘qimalar o‘simlikning barcha organla-  rini tashqi tomondan qoplab turadi. 

Qoplovchi to‘qima  o‘simlik organlarini himoya qilish funksiyasini baja-  

radi.  Bu  to‘qima  3  ga  bo‘linadi:  epiderma,  periderma  va    po'stloq.  Epiderma  barg  va 

yosh  novdalami  qoplab  turadi.    Bu  to‘qima  bir  qavat  zich  joylashgan  shaffof 

hujayralardan  tashkil topgan. Epiderma to‘qimasi tashqi tomondan kutiku-  

la yoki mum bilan qoplanadi, bu suv bug‘lanishini kamay-  tiruvchi moslanishdir. Barg 

va  yashil  poyalar  epidermasida    og‘izchalar  bo‘lib,  ular  gaz  almashinuvi  va  suv 

bug‘latishda  ishtirok etadi. Ko‘p yillik o‘simliklaming poya va ildizla-  

rida epiderma ikkilamchi qoplovchi to‘qima - periderma  bilan almashinadi. Periderma 

po‘kak  va  boshqa  hujayralar­  dan  tarkib  topgan.  Po‘kak  o‘lik  hujayralardan  iborat 

bo‘lib,  uning qobig‘iga maxsus yog‘simon modda (suberin)  shimilgan. Shuning uchun 

po‘kak  o‘zidan  suv  va  gazlami    o‘tkazmaydi.  Uning  asosiy  vazifasi  o‘simlikni  yozda 

yuqo-    ri  haroratdan,  qishda  sovuqdan  va  kasallik  tug‘diruvchi    mikroorganizmlardan 

saqlashdan  iborat.  Po‘kak  hujayralari    orasida  yasmiqchalar  shakllanadi.  Daraxt  va 

butalaming ta-  nasi va ildizida har yili po‘kak to‘qimasining yangi qavati  shakllanadi. 

Natijada po‘stloq qavati hosil bo‘ladi. Po‘stloq  hujayralari cho‘zilish xususiyatiga ega 

bo‘lmaganligi sa-  babli, daraxt va butalar tanasi yo‘g‘onlashgan sari po‘stloqda  

yoriqlar paydo bo‘ladi.