Mbaza. Uz imtihon javoblar


MBAZA.UZ IMTIHON JAVOBLAR



Download 1,57 Mb.
Pdf ko'rish
bet31/79
Sana31.12.2021
Hajmi1,57 Mb.
#214801
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   79
Bog'liq
6 sinf botanika imtihon javoblari

MBAZA.UZ IMTIHON JAVOBLAR 

2. Barglarda organik moddalarning hosil bo‘lish jarayonini qanday amalga 

oshadi?  

0  ‘simliklar,  ayniqsa,  urug‘lar  tarkibida  (uning  turiga  qa-    rab)  har  xil  miqdorda  suv, 

mineral tuzlar va organik mod­ dalar (kraxmal, shakar, moy va oqsil moddalar) bo‘ladi. 

Bu  organik moddalar o‘simliklaming qaysi qismida qanday ho­ sil bo‘ladi, degan savol 

tug‘iladi.  Olimlar  ko‘pgina  tajriba-    lar  asosida  organik  moddalar  barg  etining 

hujayralarida va  o‘simliklaming boshqa yashil organlari hujayralarida hosil  

bo‘lishini aniqlashgan.0 ‘simliklarda quyosh nuri ta’sirida va xlorofill donacha-  

lari  ishtirokida  anorganik  moddalardan  organik  moddalar    hosil  bo‘lishi  va  havoga 

kislorod ajralib chiqish jarayoni  fotosintez deyiladi. Fotosintez - yunoncha so‘z bo‘lib, 

«fo-  tos» - yorug‘lik va «sintez» - qo‘shish, birlashtirish de­ gan ma’noni anglatadi. 

Ijodiy  faoliyatining  asosiy  qismini  yashil  o‘simliklardagi    fotosintez  jarayonini 

o‘rganishga  bag‘ishlagan  va  fanga    o‘zining  munosib  hissasini  qo‘shgan  rus  olimi  A. 

Timirya-  zevdir. U o‘zining «Quyosh, hayot va xlorofill» nomli kito-  

bida  fotosintez  jarayonini  asoslab  bergan.  0  ‘simliklar  suv  va  unda  erigan  mineral 

modda (tuz)lar-  ni tuproqdan ildiz tukchalari orqali so‘rib olishi sizlarga  

ma’lum.  Suv  va  unda  erigan  mineral  moddalar  ildiz  bosim    kuchi  ostida  dastlab  ildiz 

tukchalariga, ulardan ildiz naycha-  lariga sizib o‘tadi, so‘ngra poyaga, va nihoyat, barg 

tomirla-  ridagi naychalar orqali barglarga o‘tadi. Barg hujayralariga  suvda —  

erigan organik  moddalar suv bilan bir vaqtda og‘izchalar orqali havodan karbonat  

angidrid  gazi  kiradi.  Barg  eti  hujayralaridagi  xlorofill  do-    nachalari  ishtirokida  va 

yorug‘lik ta’sirida organik moddalar  hosil bo‘ladi (58-rasm). 

Bu  jarayonda  xlorofill  donachalarida 

karbonat  angidrid    suv  bilan  birikadi. 

Natijada, dastlab shakar, so‘ngra kraxmal  

hosil boiadi. Karbonat angidrid suv bilan 

birikkanda,  shakar-    dan  tashqari  yana 

erkin kislorod gazi ajralib, og‘izchalar or­ 

qali  havoga  chiqadi.  0  ‘simliklar 

hujayrasida  faqat  shakar  va    kraxmal 

emas, balki boshqa oziq moddalar ham to‘planadi.  0 ‘simliklarda organik m ddalaming 

hosil bo‘lishi juda mu­ 

rakkab jarayon hisoblanadi (59-rasm).  




Download 1,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   79




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish