Mavzu: Yengil sanoat tarmog‘i korxonalarining raqobatbardoshligini oshirish yo‘llari



Download 260 Kb.
bet7/9
Sana01.07.2022
Hajmi260 Kb.
#727540
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
MUSTAQIL ISH

Iqtisodiy elementlar bo’yicha

Kal’kulyatsion moddalar bo’yicha

Ishlab chiqarish xarakteridagi bevosita va bilvosita xarakterdagi xarajatlar

Xom-ashyo

Yoqilg’i

Elektr quvvati

Ehtiyot qismlar

Idishlar va hk

Ishlab chiqarish xarakteridagi bevosita va bilvosita xarakterdagi ish haqi xarajatlari

Asosiy ish haqlari

Qo’shimcha ish haqlari

Ish haqiga ustamalar

Ishlab chiqarishga taalluqli mehnat haqidan ajratmalar

Ijtimoiy ta’minot bo’limga

Mehnat birjasiga

Kasaba uyushmasiga

Asosiy vositalarning eskirish va nomoddiy aktivlar amortizatsiya, eskirish xarajatlari

Asosiy vositalarning eskirish

Nomoddiy aktivlarning eskirish

Asosiy vositalarning eskirish va Nomoddiy
aktivlarning ijara haqlari

Ishlab chiqarish xarakteridagi boshqa xarajatlar

Turli ishlar va xizmatlar

Soliqlar va yig’imlar va hk
Yengil sanoat korxonalarda moddiy xarajatlar hisobi yuritiladigan yo‘nalish- ishlab chiqarish xarajatlarining alohidalangan va maqsadli hisobini talab etuvchi faoliyat sohasidir. Ya’ni, buxgalteriya ma’lumotlarining foydalanuvchilari biror sarf-xarajat haqida nimanidir bilib olmoqchi bo‘lsalar, aynan shu narsaning o‘zi hisob yo‘nalishi bo‘ladi. Mahsulot tannarxiga kiritiladigan moddiy xarajatlar hisobining yo‘nalishiga mahsulot tannarxi kalkulyasiyasi, sotish bo‘limi ta’minoti sarflari kalkulyasiyasi, ya’ni amalda biron-bir mansabdor shaxsning ishlatilgan zaxiralarni baholash zaruratini yuzaga keltiradigan holatlar misol bo‘lishi mumkin.
Yengil sanoat korxonalarda moddiy xarajatlar tasnifi sarf-xarajatlar mahsulotni ishlab chiqarishga nisbatan turlicha ekanligini aks ettirish va ularning turlarini belgilashga imkon beradi. Buxgalteriya ma’lumotlarini tasniflashning ko‘pgina sxemalari mavjudligiga qaramay, ulardan birini namuna sifatida ajratib ko‘rsatish mumkin emas. Tasniflash sxemasi ma’lumotning maqsadiga bog‘liqdir.
Mahsulot (ish va xizmat)lar tannarxiga kiritiladigan, mahsulot (ish va xizmat)larni ishlab chiqarish va sotish xarajatlari tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to‘g‘risida”gi Nizomga asosan tartibga solinadi. Ushbu hujjatda mahsulot tannarxiga kiritilgan xarajatlar ro‘yxatining o‘ta muayyan ta’rifi bilan ajralib turadi. Xalqaro standartlarga mos keladigan tannarx moddalarini tarkiblashtirish nafaqat hujjatlarni shunday turdagi umumiy me’yorlarga yaqinlashtiradi, balki, ehtimol, mamlakatimizda faoliyat ko‘rsatayotgan qo‘shma korxonalar uchun foydali ham bo‘ladi.
Mahsulot (ish va xizmat)lar tannarxiga kiritiladigan, mahsulot (ish va xizmat)larni ishlab chiqarish va sotish xarajatlari tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to‘g‘risida”gi Nizom bilan mahsulotning (ishlar, xizmatlar) tannarxini hosil etuvchi iqtisodiy unsurlarning barcha korxonalar va tashkilotlar uchun yagona nomenklaturasi belgilangan.
Yengil sanoat korxonalarida ishlab chiqarish jarayonida yo‘qotishlarini va zararlarini kamaytirishga intilishi zahiralarni aniqlashga, xususan, mehnat, moddiy va xom-ashyo zahiralaridan oqilona foydalanishga etibor qilish talab etiladi. Chunki moddiy sarflarni qisqartirishga alohida e’tibor berish lozim, bunda barcha ishlab chiqarish sarf-xarajatlarining 50-80% qismini tashkil etadi

Buxgalterlar mahsulot tannarxiga kiruvchi sarflar va hisobot davri xarajatlarini tasniflaydilar. Mahsulot tannarxiga kiritiladigan moddiy xarajatlar qayta sotish uchun sotib olingan yoki ishlab chiqarilgan mahsulotlarga oid sarflar kiritiladi. Korxonada bu sarflar tayyor mahsulot yoki tugallanmagan ishlab chiqarishning tannarxini, uning sotilishi paytigacha belgilashda hisobga olinadigan mahsulot birligining tannarxi bo‘ladi.


Mahsulot sotilgandan keyin foydani hisoblash uchun bu sarflar sotishdan tushgan tushumlar bilan qiyoslanadi. Hisobot davrining xarajatlari zahiralarni baholashda hisobga olinamaydigan sarflar hisoblanadi. SHuning uchun ular sodir bo‘lgan davridayoq xarajat sifatida tan olinadi. Demak, hisobot davrining sarflari va zahiralarni baholashda hisobga olinadigan sarflar bilan umuman bog‘lanmasligi lozim. Korxonada barcha ishlab chiqarish moddiy xarajatlari mahsulot tannarxiga, noishlab chiqarish xarajatlari esa hisobot davri xarajatlariga kiritiladi.

Download 260 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish