|
2.2. О’zbekistondagi ekoturistik tashkilotlar va ekoturlar
О’zbekiston Respublikasida umumiy turizm industriyasining jadal sur’atlarda rivojlanishi ekoutrizmga ham о‘z ijobiy natijalarini о‘tkazdi. Keyingi paytlarda bevosita ekoturistik marshrutlar bilan shug‘ullanadigan markazlar va tashkilotlarning soni12 tagacha yetdi. Bilvosita tarzda turizmning boshqa turlari bilan bir qatorda ekeoturizm bilan shug‘ullanadigan turtashkilotlarning soni30 dan oshib ketdi. Bularning hammasi yuridik shaxs maqomida faoliyat yuritayotgan ekoturistik tashkilotlardir. Lekin yuzlab jismoniy shaxslar davlat rо‘yxatidan о‘tgan, undan ham kо‘plari davlat rо‘yxatidan о‘tmagan tarzda tabiiy turizm bilan
shug‘ullanmoqdalar. Tegishli turistik faoliyatni olib borish litsenziyasiga ega bо‘lmagan jismoniy shaxslarning deyarli hech birida sof ekologik turizm faoliyati olib borilmayapti. Chunki ularning hammasi davlat va mahalliy jamoat birlashmalariga tegishli ekologik tо‘lovlarni tо‘lamaydilar, ekologik bilim va madaniyatga ega emaslar, ekoturlar tegishli ekologik jihatdan sertifikatlanmagan.
Ekologik turizmning xalqaro markazi Ekosan-tur tashkiloti asosiy ekoturlarni taqdim etadi. Ular asosan Nurota Davlat Qо‘riqxonasi, Zomin milliy bog‘i, G‘arbiy Tyan-Shan tog‘lariga piyoda va otlarda ekoturistik marshrutlar. Ekosan-tur Qizilqumga tuyalarda sayohat, shuningdek tog‘ va tekislik daryolarida raftlarda suzish, О‘zbekiston bо‘ylab ovchilik va baliq ovlashni uyushtiradi.
Ekosan-turning asosiy marshrutlari G‘arbiy Tyan-Shyanga tog‘ tizmalariga tegishli bо‘lib, ularga:
• Chimyon- Taxta Djaylau dovoni trekkingi;
• Chimyon- Kichik Chimyon chо‘qqisi trekkingi;
• Chimyon- Oq soy darasi- Qora Sharshara trekkingi;
• Chimyon-Qumli dovon-Gulqamish darasi trekkingi;
• Beldirsoy-Nurekota-Oqsog‘ota-Kumushkon otdagi turi.
Undan tashqari Ekosan-tur turistlarga Nurota davlat qо‘riqxonasiga6 kunlik trekking va otlarda, Zomin milliy bog‘iga3 kunlik trekking va otlarda, Qizilqumga 2 kunlik tuyada sayohat turlarini taqdim etadi.
Navoiy shahridagi ekskursiya va sayohat byurosi 2002 yilda tashkil etilgan bо‘lib, u kompleks turlarni taqdim etadi. Navoiy ekskursiya va sayohatlar byurosiga qarashli Navoiy turistik baza Aydarkо‘lda joylashgan. Unda asosan tо‘rtta о‘tov, ikkita chodir va ikkita tepa tomoni yopilgan yoping‘ichlar kiradi. Firmalarga qarashli10 ta tuya bir sutkada100 ta sayohatchiga xizmat kо‘rsata oladi. 1999 yilda tashkil etilgan Ark-Osiyo xususiy firmasi an’anaviy ekoturistik sayohatlardan tashqari kompleks(trekking, tog‘ chang‘i, ot va tuya, velosipedlarda sayyohat) turlarni ham taqdim etadi.
Qoraqum-Tur(Xiva) firmasi о‘ziga xos kechki Qoraqumga sayohatlarni taqdim etadi. Bu sayohatlar kechki 17.00 dan 22.00 gacha о‘tkaziladi. Qoraqalpog‘iston Respublikasidagi ekskursiya va sayohat byurolarining о‘ziga xos jihatlari mamlaktimizda qaytarilmas tabiatiga ega bо‘lgan Ustyurt platosiga, Amudaryoning quyi oqimidagi kо‘llarga, Qoraqalpog‘istonning Qizilqum chо‘llariga qilinadigan ekoturlardir.
О‘zbekistonning sayohatchilar Assotsiatsiyasiga tegishli bо‘lgan Rabat Malik ekoturistik tashkiloti tomonidan ham ekoturlar ishlab chiqilgan. Rabat Malik 2000 yil 15 martda, ya’ni sayyohatchilar kunida tashkil topgan. Assotsiatsiyaga 22 tashkilot a’zo. Ularning barchasida ekoturlar uyushtiriladi. Bular asosan G‘arbiy Tyan-Shyan tog‘lariga uyushtiriladigan- “Kumush kо‘za”, “Xumson”, “Kumushkon” kabi ekoturistik marshrutlardir. Yevropa Ittifoqi tomonian qо‘llab quvvatlanayotgan“G‘arbiy Tyan-Shan biologik xilma-xilligini saqlash loyihasi" ruknida" Barqaror faoliyat rivoji va ekoturizm" dasturini ishlab chiqqan. Unda tog‘ ekotizimlarini saqlab qolish va atrof muhitni muhofaza qilishni ekoturizmni rivojlantirish orqali amalga oshirish maqsad qilib olingan. Rabat Malik assotsiatsiyasi mahalliy aholi orasidan tur operatorlarni tanlab oladi va ularni gid sifatida tayyorlaydi. “
Xulosa
Ekoturistik marshrutlar ishlab chiqishda dastlabki talab marshrutdagi jozibadorlik, turistlarning diqqatini tortadigan va qiziqtiradigan turistik obyektlar hisoblanadi. Marshrut ishlab chiqilgandan keyin ham ushbu tur haqida imkon darajasida rangli bukletlar ishlab chiqishga e’tibor beriladi. Aslida ham har qanday turning jozibadorligi, qiziqarli ekanligi haqida ana shu bukletlar dastlabki turizm bozoriga chiqariladigan reklama mahsuloti ham hisoblanadi. Turizmni, avvalambor, xususiy sektorda rivojlantirish uchunqulay shartsharoitlar yaratish, koʻrsatilayotgan xizmatlarning raqobatbardoshligini va sifatini oshirish, milliy turizm mahsulotini dunyo bozorida faol va kompleks ravishda targʻib qilish, bularning barchasi 2017-2021 yillarda Oʻzbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yoʻnalishi boʻyicha Harakatlar strategiyasida belgilangan vazifalarga muvofiqdir. Mamlakatimizda milliy turizmni tartibga solishda asosiy bosh hujjat bu O‘zbekiston Respublikasi konstitutsiyasi hisolanadi. Undan so‘ng esa 1999 yil 20 avgustda qabul qilingan O‘bekiston Respublikasining turizm to‘g‘risidagi qonunidir.Ushbu Qonunga 2019-yil 18-iyulda qo’shimchalar kiritilib yangilandi. Uning maqsadi turizm sohasidagi munosabatlarni huquqiy jihatdan tartibga solish, turistik xizmatlar bozorini rivojlantirish, shuningdek turistlar va turistik faoliyat sub‘ektlarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilishdan iborat.
Turizmni rivojlantirishning yaxlit konsepsiyasini shakllantirish va izchil amalga oshirish, turizmga iqtisodiyotning strategik sektori maqomini berish, ushbu sohani barcha hududlarni va o‘zaro bog‘liq tarmoqlarni kompleks ravishda jadal rivojlantirishning yetakchi kuchiga aylanishi lozim bo‘lgan iqtisodiyotni diversifikatsiyalash, tarkibiy o‘zgartirish va barqaror rivojlanishning qudratli vositasiga aylantirish, yaratiladigan yalpi ichki mahsulotda, mahalliy byudjet daromadlarida turizmning ulushini ko‘paytirish, ish bilan bandlikni ta‘minlash, aholining turmush darajasi va sifatini oshirish bo‘yicha tizimli chora-tadbirlarni amalga oshirishdan iborat.
Do'stlaringiz bilan baham: |
