Mavzu: O’smirlar orasida deviant xulqni keltrib chiqaruvchi psixologik omillar

5.Siz, xulq-atvorda og’ishning asosiy sababi nima deb o’ylaysiz?
1) kuchli taassurot qoldirishga intilish
2) bolaning kasallanishi
3)bolada qo’zg’alishning ortib ketishi, o’zini nazorat qila olmaslik
4) oiladagi noqulay vaziyatlar
5) mustaqillik va erkinlikka intilish
6) murakkab pedagogik vaziyatlarni hal etishda ota-onalarning bilimini yetishmasligi
7) o’qishdan orqada qolish
8) tengdoshlari tomonidan ehtiyotsizlik
9) kattalarni bolalardagi qiyinchiliklarini tushunmaslik
10) bolaning o’ziga ishonchning yetishmasligi
11) bolalar qobiliyatini kattalar tomonidan salbiy baholanishi
12) hayotda har xil stressli holatlarni kechirish
13)bolaning hayotida ijtimoiy-iqtisodiy zo’riqishlarning uchraganligi
14) zo’rlash, qattiqqo’llik, jazolamaslik
15) ota-onalarning hatdan ortiq bandligi
16) ota-onalar bilan nizoga borganlik
17) ota-onalar tomonidan (pedagoglar) cheklashlarning ko’pligi
18) oiladagi janjallar
19) yana nima__________
6.Farzandingiz xulq-atvorida o’zgarish bo’lgan hollarda qaysi mutaxassislarga murojaat qilgansiz?

1. 
   sinf rahbari
   
2. 
   maktab psixologi
   
3. 
   ijtimoiy pedagog
   
4. 
   psixoterapevt
   
5. 
   voyaga yetmaganlar bilan ishlovchi inspektor
   
6. 
   shifokor
   
7. 
   mustaqil tuzatganman
   
8. 
   yana kimga______________________
   
9. 
   javob berishga qiynalaman
   

7. Sizni farzandingiz tarbiyasi qiyin bolalar davrasiga tushib qolishidan xavfsiraysizmi?

1. 
   ha
   
2. 
   yo’q
   
3. 
   javob berishga qiynalaman
   

O’zingiz to’g’ringizda bir nechta ma’lumot bersangiz:
Yoshingiz_______________________
Ma’lumotingiz________________
Kasbingiz yoki mashg’ulotingiz_______________________
Yashash manzilingiz______________________________
Oilangizda nechta farzand bor_______________________

Deviant xulqqa moyil bo’lgan o’smirlarni aniqlashda belgilangan ob’ekt Qo’qon shahridagi 1-umumiy o’rta ta’lim maktabi 7-8- sinfidagi 54 nafar o’quvchilari bilan “O’quvchilarning ruhiy holatlarini o’rganish” metodikasini o’tkazdik.

Maqsad: Qaltis guruhga mansub o’smirlarning tengqurlari orasidan to’g’ri ajratib olish, ularning stress holatiga tushishlari oldini olish va reabilitatsiya etish, shuningdek ular bilan olib borishi zarur bo’lgan individual tarbiyaviy va psixokorrektsion ishlarning to’g’ri yo’nalishini belgilab olish.
Ko’rsatma: Psixolog bu mashg’ulotni o’smir bilan alohida yakka tartibda amalga oshirishi ma’qul. CHunki ba’zi bir savollarga javob qaytarish hollarida bolada savollar tug’ilishi va ular atrofdagilardan tortinib mashg’ulot olib boruvchiga murojaat eta olmasligi mumkin. (Aniq javob olish maqsadida psixolog savollarni izohlab turishi mumkin).
1. O’smir psixologik stress va zo’riqishlarga nisbatan chidamlimi?
2. O’ziga nisbatan ishonchsizlik va o’z-o’zini baholaganda past baho berish holatlari tez-tez namoyon bo’ladimi?
3. Tengdoshlari bilan ko’chada muomila qilishda qiynaladimi?
4. Maktabda o’zini tutish yoki muomila munosabatida xovotirlanish, qo’rquv hissini namoyon qiladimi?
5. Qanday yo’l bilan bo’lsada, yangi his-tuyg’ulardan rohatlanishga intilishi tez-tez namoyon bo’ladimi?
6. O’smirda do’stlari va tanishlarining fikriga tez qo’shiluvchanlik, birovlarning hayot tarziga taqlid qiluvchanlik, tanqidiy va mustaqil fikr bildirishdan yiroqlik kuzatiladimi?
7. Yuqumli va tug’ma kasalliklar, miya jarohati yoki patologiyasiga bog’liq bo’lgan og’ishlar uning hulq-atvorida aks etadimi?
8. Nizoli vaziyatlardan chekkada yurish va tinchlik olamiga intilish uning xarakter xususiyatida namoyon bo’ladimi?
9. Ota yoki onasining giyohvandlik yoki alkogolizm kasalligi nasliy xarakterga egami?
Natijalarni qayta ishlash:
1,2,3,4 savollarning «ha» javoblari uchun 5 ball beriladi. 6,8 savollarning «ha» javoblari uchun- 10 ball beriladi, 5,7,9 –savollarning «ha» javoblari uchun esa 15 ball beriladi. «Yo’q» javobi uchun 0 - ball qo’yiladi.
15 balldan kam to’plagan bo’lsa, o’smir qaltis guruhga kirmaydi, xavf-xatardan yiroq.
15 dan 30 ballgacha to’plagan bo’lsa, o’smir qaltis guruhga yaqin, uning xulq-atvori va yurib-turishi nazorat etish katta e’tiborni talab etadi .
30 dan yuqori ball to’plagan bo’lsa, darhol tajribali pedagog, psixolog, vrach va voyaga yetmagan xuquqbuzarlik ishlari bilan shug’ullanuvchi militsiya xodimlariga murojaat etib, maslahatlashish lozim.

Metodika natijalariga ko’ra quyidagi ma’lumotlarga ega bo’ldik: