Mavzu: Gistologik numunalarini suvsizlantiruvchi va tozalovchi qurilmalar

Anjir. 1.5 tibbiy yordam: 1 - matolarni chuqurlikda disektsiya qilish uchun 230 mm; 2.3 - Ahmoq to'g'ri va egri, 140 mm; 4 - bir o'tkir uchi bilan



2.Havoni tozalash.
Havoni tozalash - uy-joy, jamoat va sanoat binolaridagi havoni texnik vositalar yordamida chang va boshqa zararli moddalardan tozalash; havo ventilyatsiya va havoni konditsirlash tizimlari yordamida tozalanadi. sanoat korxonalarida texnologik jarayonlar vaqtida ajralib chiqadigan va ifloslangan havo atmosferaga chiqarishdan oldin tozalanadi.
Havoni tozalash vositalari havoning ifloslik darajasiga va tozalashga qoʻyiladigan talabga qarab tanlanadi. Binolarga beriladigan havoni tozalashda koʻplab qoʻllanadigan qurilmalardan biri — havo filtrlaridir. Bunday qurilmalar ventilyatsiya va konditsirlash tizimlari tarkibiga kiradi. Ular yordamida binolardan atmosferaga chiqarib yuboriladigan (retsirkulyatsion) havoni ham tozalash mumkin. Retsirkulyatsion havo tarkibida chang koʻp boʻlsa, u avval chang yutkichlarda tozalanadi.
Sanoat binolarida texnologik jarayonlar natijasida ifloslangan havoni tozalash va zararsizlantirish uchun turli filtrlar, chang va gaz tutkichlar, chang choʻktirgich kameralar, sik-lonlar va boshqa uskunalar qoʻllanadi. If-loslangan havo tarkibidagi qattiq zar-ralar (mas, uchuvchi kullar)ni tutish uchun mexanik kul tutkichlar — sik-lonlar, multitsiklonlar hamda nam kul tutkichlardan foydalaniladi. Sik-lonlarning foydali ish koeffitsiyenti (f.i.k.) 40—70%, qarshiligi 70– 80 mm suv ustuniga teng , tuzilishi sodda, ishlatishi qulay, biroq biroz qoʻpolroq. Multiiiklonlar ancha ixcham, ishi ham samarali. Nam kul tutkichlar xavoni yaxshi tozalaydi, ammo ish jarayonida koʻp suv talab qiladi.
Changni tozalash. Havoni changdan tozalash usullari.

Havoni changdan tozalash
Havoni changdan tozalash xonaga tashqi havo etkazib berish orqali ham, undan changli havoni olib tashlash orqali ham amalga oshirilishi mumkin. Birinchi holda, ishlab chiqarish binolarida ishchilarni himoya qilish ta'minlanadi, ikkinchidan - atrofdagi atmosferani himoya qilish. Barcha turdagi changlarga va har qanday konsentratsiyaga mos keladigan universal changni bostirish moslamalari mavjud emas. Ushbu qurilmalarning har biri ma'lum turdagi chang, dastlabki konsentratsiya va kerakli tozalash darajasiga mos keladi.
Havoni changdan tozalash qo'pol, o'rta va nozik bo'lishi mumkin. Dag'al havoni tozalash jarayonida qo'pol chang (zarrachalar hajmi> 100 mkm) saqlanib qoladi. Bunday tozalash, masalan, ko'p bosqichli tozalashda juda changli havo uchun dastlabki vosita sifatida ishlatilishi mumkin. O'rtacha tozalash bilan zarracha hajmi 100 mikrongacha bo'lgan chang saqlanib qoladi va uning yakuniy tarkibi 100 mg / m 3 dan oshmasligi kerak. Nozik - bunday tozalash, unda juda nozik chang (10 mikrongacha) ta'minot va aylanish tizimlarining havosida 1 mg / m 3 gacha bo'lgan yakuniy tarkib bilan saqlanadi.

: Gistologiya (yunon. histos – to‘qima, logos – ta’limot) fani hujayra, to‘qima va a’zolarning taraqqiyoti, tuzilishi hamda ularning hayot faoliyatini o‘rgatuvchi ta’limot. Gistologiya anatomiya, fiziologiya, biologik kimyo, patologik anatomiya kabi tibbiyot fanlari va biologiyaning turli sohalari bilan uzviy bog‘langan. Hozirgi vaqtda gistologiyaning sitologiya, embriologiya, umumiy va xususiy bo‘limlari mavjud. Patomorfologik ( gistologik ) tekshiruv – inson organizmidagi patologik jarayonni batafsil to‘qima darajasida tekshiruv usuli hisoblanadi. Kasallikning bosqichini aniqlashda differensial tashxislashda va medikamentoz, radiatsion va jarroxlik, sitostatik davolarni samarasini dinamik kuzatuvi uchun juda muhimdir. Gistologik material biopsiya usuli yordamida vizual nazorat ostida( endoskopiya, UZI, KT, MRT) olinadi yoki jarroxlik amaliyoti vaqtida olinadi. Oshqozon-ichak traktining endoskopik tekshiruvi vaqtida biopsiya standart tashxis usuli xisoblanadi.

Sitologik tekshiruv
Sitologiya –bu hujayralarni o‘rganadigan fan bo‘lib, odam organizmining har xil organ va to‘qimalaridan olingan surtmalar tarkibidagi hujayralarning turlarini, ularning holatini, xujayralarda kechayotgan o‘zgarishlarni o‘rganadi.
Sitologik tekshirish hujayradagi distrofik o‘zgarishlar, giperplaziya, displaziyalar, atipik xujayralarni aniqlash orqali birlamchi va erta tashxis qo‘yishning asosiy omili bo‘lib xizmat qiladi.
Hozirgi vaqtga kelib tibbiyotda maxsus klinik yoki diagnostik sitologiya mutaxasissligi ajralib chiqqan. Klinik sitologiyaning asosiy ob’ekti patologik o‘choqdan ajratib olingan bitta yoki bir necha xujayralar kompleksi hisoblanadi. Klinik sitologiya gistologik tekshiruvdan farqi shundaki, olingan materialga maxsus ishlov berilmasdan oldin ushbu materialdan surtma olib bo‘yash yo‘li bilan mikroskop ostida ko‘rib birlamchi tashxisni qo‘yish. Bundan tashqari jarrohlik amaliyoti davomida patologik o‘choqdan surtma olib berib, tez morfologik tekshirish yo‘li bilan jarrohlik amaliyotini qay yo‘sinda davom ettirish kerakligini aniqlash mumkin.
Sitologik tekshirish hozirgi kunda gematologiya va onkologiya yo‘nalishlarida keng qo‘llanilmoqda va morfologik tekshirishlardan biri bo‘lib xizmat qilmoqda.
Qachonki sitologik va gistologik tekshirishlar kompleks ravishda olib borilsa klinikada morfologik tashxis darajasi shuncha yuqori bo‘ladi.
Gistologik tekshiruv
Gistologiya-bu organizmdagi xujayra, to‘qima va organlarni taraqqiyotini, tuzilishini va ulardagi o‘zgarishlarni o‘rganadigan fandir. Gistologik tekshirish orqali patologik o‘choqdan olingan to‘qimada bo‘ladigan har xil o‘zgarishlarni ya’ni atrofiya, giperplaziya, displaziya, metaplaziya va o‘sma jarayonlarini hamda ularni differensiyallanishini aniqlash mumkin.
Gistologik tekshirish hozirgi kunda ayniqsa onkologik kasalliklarni aniqlashda va ularga to‘g‘ri tashxis qo‘yishda eng muhim tekshirishlardan biri hisoblanadi, ayniqsa onkologik kasalliklarda gistologik xulosaga qarab vrach-onkolog tomonidan davolash taktikasi (ximiya terapiya, nur terapiya) tanlanadi.
Gistologik tekshirishning sitologik tekshirishdan farqi shundaki, biopsiya yoki jarrohlik yo‘li bilan olingan to‘qimalarga maxsus ishlov berish orqali gistologik preparat tayyorlash yo‘li bilan mikroskop ostida tashxis qo‘yiladi.
Gistologik preparatlarni tayyorlash 2 xil yo‘l bilan, ya’ni oddiy va ekspress yo‘llar bilan tayyorlanadi: oddiy yo‘l bilan tayyorlanganda gistologik preparat 7 kundan keyin tayyor bo‘lsa, ekspress yo‘l bilan tayyorlanganda gistologik preparat 1 sutkada tayyor bo‘ladi.
Gistologik tekshirish 88-90% aniq tashxis qo‘yishga yordam beradi.

Immunogistoximik tekshiruv
Bu xujayra va to‘qimalardagi immun xamda kimyoviy reaksiyalar orqali onkomarkerlarlar ishlatish yo‘li bilan o‘smadagi retseptorlarni aniqlash maqsadida o‘tkaziladigan tekshiruv.
Imunogistoximiya to‘qimalardagi retseptorlarga qarab o‘smaning qaysi organdan chiqqanligini va turini aniqlab beradi.
Bu tekshiruv orqali o‘smaning o‘sish tendensiyasini, genetik darajasini, qaysi kimyoviy preparatlarga ta’sirchanligi yoki nur terapiyasiga berilishini oldindan aniqlab beradi.
Immunogistoximik tekshiruv usuli xozirgi vaqtda dunyoda o‘sma kasalliklarining diagnostikasida “oltin standart” deb qabul qilingan. Bu usulning o‘ziga yarasha qiyinchiliklari va ishlatilinadigan reaktivlar, aloxida onkomarkerlari mavjud.

Bu tekshiruv orqali o‘smaning diagnostikasida 100% aniqlikka erishish mumkin.
Tekshiruv uchun o‘smadan biopsiya yoki jarroxlik amaliyotidan olingan yangi to‘qima yoki bir necha yil oldin olingan, lekin formalinda fiksatsiya qilingan yoki yaxshi saqlangan gistologik parafinli blok ishlatilishi mumkin. Sifatsiz saqlangan materiallar yaxshi natija bermasligi mumkin. O‘sma bo‘lagi olinishidan oldin bemor kimyoterapiya yoki nur terapiya olgan bo‘lsa, bu tekshiruv o‘tkazilmaydi.
Foydalanilgan adabiyotlar.
1.cancercenter.uz/
2.htt.adtu.uz/pdf/
3.com4.ort.ru/uz/cleaning from-du.
4.https://uzvikipedia.org
[phone]-Foydanilganjjs13 [e-mail]