Mavzu: Bromatometriya,xloryodometriya,nitritometriya usullarini qo’llanilishi Reja

Usulning titranti. Xloryodimetriyada titrant sifatida ekvivalent molyar konstentrastiyasi 0,1 mol/dm3 bo’lgan yod monoxloridning eritmasi qo’llanadi. Yod monoxlorid 27°S da suyuqlanadigan qizil rangli qattiq modda. Ammo titrant eritmasi yod monoxloridning aniq tortimi bo’yicha tayyorlanmaydi. Yod monoxlorid kuchli kislotali eritmada quyidagi reakstiya asosida:

2KJ + KJO 3+ 6NSl = 3JC1 + 3KCl + 3N₂O

yodid va yodat-ionlarini xlorid kislotali eritmalari bilan tayyorlanadi. Yod monoxlorid eritmasini tayyorlash uchun 5,53 g kaliy yodid va 3,55 g kaliy yodat tuzlarini shliflangan tiqinli kolbaga solib, 50 sm³ distillangan suv, 40 sm3 konstentrik NS1 eritmasi qo’shiladi. Reakstiyada xosil bo’lgan yod to’liq erib ketguncha aralashtiriladi.10 sm³ xloroform қo’shib aralashma ajratgich voronkaga o’tkazib yaxshilab chayqatiladi.Organik erituvchi katlamini binafsha rangda bo’lishi aralashmada ma’lum miqdorda yod borligidan dalolat beradi. Bu xolda aralashmaga chayqatilib turgan xolda tomchilab 1% KJ3 eritmasidan organik katlamning rangi uchib ketguncha қo’shiladi.Agar organik qatlam rangsiz bo’lsa organik qatlamda och pushti rang xosil bo’lguncha 1% KJ eritmasidan tomchila qo’shiladi.Organik katlam suv qatlamidan butkul ajralgach, suv katlamini xajmi bir litrli o’lchov kolbasiga қuyib, kolbaning belgisigacha distillangan suv bilan suyultiriladi.Xosil bo’lgan yod monoxloridning eritmasi limon-sariq rangda bo’ladi.Yod monoxlorid eritmasi natriy tiosulfatning standart eritmasi bilan standartlanadi. Buning uchun tayyorlangan yod monoxlorid eritmasini 25 sm3 alikvota ҳajmini shliflangan tiqinli o’lchov kolbasiga quyib, 1 g kaliy yodid tuzidan solib qorong’i joyda 15 dakiqa saqlanadi. Bu vaqtda quyidagi reakstiya kichadi

JC1 + KJ = J₂ + KC1

Yod monoxloridga ekvivalent miqdorda ajralgan yod, kraxmal ishtirokida, 0,1 mol/dm³ konstentrastiyali natriy tiosulfatning standart eritmasi bilan, ko’k rang yo’qolguncha, titrlanadi.Yod monoxloridning standartlangan eritmasi қoronғi joyda jigarrang shliflangan tiқinli shisha idishda saқlanadi.Yod monoxlorid eritmasining titri vaqt o’tishi bilan o’zgarib qolishi sababli xar gal ishlatilishidan oldin natriy tiosulfatning standart eritmasi bilan qayta standartlanishi lozim.