Ma’ruzalar matni


Tashish  jarayoni va uning elementlari



Download 0,74 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/33
Sana10.08.2021
Hajmi0,74 Mb.
#144354
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   33
Bog'liq
yagona transport tizimi va xar xil transportlar uzaro yondoshuvi

Tashish  jarayoni va uning elementlari 

Barcha transport  turlarida  yuk  va passajirlar  tashish jarayoni uch elementdan iborat buladi. 

1. Transport   vositalarga yuk ortish, passajirlarni chikarish

2. Yuk va passajirlarni  bir joydan  ikkinchi  joyga tashish

3. Transport vositalardan  yuk  tushirish, passajirlarni  tushishi  yuk va  passajirlarni  bir   joydan  

ikkinchi    joyga    tashishda    ularni    ortish  (chikarish)  va  tushirish    operatsiyalari  tashish  jarayonining  

ajralmas  kismi  xisoblanadi. 

Tashish jarayoni elementiga  yuklarni  ekspeditsiya  kilish  operatsiyasi (ya’ni  yukni  kabul kilib 

olish,  urash – boglash va  markirovka  kilish, kiska  vakt saklash, yulda kuzatib borish va  topshirish 

yoki  bir    transport    turidan  ikkinchisiga    utkazish,    zaruriyatga  karab  ayrim    tulovlarni    bajarish, 

xujjatlarni  rasmiylashtirish)  xam kiradi. 

Bir tonna  yuk  ishlab chikarishdan  istemolchiga yetib borguncha urtacha xisobda olti martacha  

yakin    ortish    tushirish  operatsiyalari  buladi.  Agar    ortish  va  tushirish  operatsiyalari    mexanizatsiya 

yordamisiz,  ya’ni  kul kuchi bilan bajariladigan bulsa, xarajatlar  juda kupayib  ketishi  mumkin. Ortish 

–  tushurishdagi  xarajatlarni    kiskartirish  uchun    turli    mexanizmlar:  kran,  transportyor,  yuklagichlar, 

uyib ortish mumkin bulgan yuklarni  tushirishda samosval  avtomobillardan va boshka  shunga uxshash  

vositalardan foydalanish maksadga muvofikdir. Bunday ishlarni amalga  oshirishda yuklarni konteyiner 

va  tagliklarda paketlab tashish, bir,  transportdan ikkinchisiga utkazmay, bir  yula manzilga yetkazish  

ancha kulay  va arzon  buladi. 

Tashishning ikkinchi elementi.  Ya’ni va  passajirlarni bir  joydan  ikkinchi joyga  aynan  tashish 

transportning  bir yoki  bir necha  turi  yordamida bajarish  mumkin. 

Agar      tashish  jarani  birgina  transport    vositalari  bilan  tugallansa,  bunday  tashishni  maxaliy 

tashish  tizimi deyiladi. 

Agar  tashish  jarayoni    bir  turdagi  transportlarning  bir  necha    korxonalar  vositalari  yordamida 

bajarilsa, bunday tashishlarni  tuppa - tugri  tashish  tizimi deyiladi. 

Agar    tashish  jarayoni    yagona  transport  tizimining  bir  necha  (ikki  yoki  uch)      turida  bajarilsa,  

bunday  tashishlarni  aralash  tizimi  deb  ataladi.  Aralash  tashish  tizimi  yuklarni  bir  trasnportdan  

ikkinchisiga   utkazishda  tannarxining oshishiga sabab buladi. 

Aralash tashish  tizimi  kullanilganda yuklarni  ishlab chikarishdan iste’molchilarga yetkazishda 

bir  transport  turidan  ikkinchisiga  utkazish    bilan  boglik    kayta  ortish  -    tushirish    tufayli    transport 

vositalari kup turib  kolmasligi keraklini xisobga olib,  ularni katta  taralarda, masalan, konteynerlarda 

yoki    tagliklarda    paketlab  tashish  maksadga  muvofikdir.  Aks  xolda  yuklarni  kayta    ortish  -  tushirish  

ishlari ortishi natijasida xarajatlar kupayib ketishi mumkin. 

Yuklarni  tuppa  -  tugri  tashish  tizimi    kayta  ortish  -  tushirishlarni    kam    ishlatish  bilan  birga  

tashish tezligini oshirish, sarf - xarajatlarni tejash imkoniyatini  xam beradi. Lekin ayrim xollarda uzok  

manzillarga yuk  junatishda aralash yoki tuppa - tugri  tashish tizimlarni  kullanishini texnik - iktisodiy 

xisoblar bilan  sinchiklab tekshirib  turishi zarur. Chunki tuppa - tugri tashish  tizimida kullaniladigan 

transport  vositalari  (kup  xollarda  avtomobil  transport)  dan  foydalanish  umumiy  xarajatlarni  oshirib 



yuborishi mumkin. Bunga asosiy sabab avtomobil transportda tashish  tannarxning kattaligidir. Aralash 

tashish  tizimini  kullanishda  tashkiliy va  operativ boshkarishni ancha murakkab. 

 


Download 0,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   33




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish