|
14. Qaysi gapda egalik qo‘shimchalari qo'shilishi natijasida so'zlar imlosida tovush almashish va tovush tushish hodisalari ro‘y bergan?
A) Buningiz institutni bitiradi-ya, kelajagi haqida ham bir o‘ylab kо'ring, hadeb erkalatmasdan.
B) Qalb qiynog'i og'ir bo'ladi, ko'nglingizni ezib qo‘yadi, shuning uchun pushaymon bo‘ladigan ishlarga yo‘l qo‘ymang.
C) Ikkala qiz ham og‘zini ochmay jim o‘tirishar, bunisi ham, unisi ham miq etmasdi.
D) Oltovlon ola bo‘lsa, og‘zidagin oldirar, to‘rtovlon tugal bo‘lsa, ko‘kdagini undirar.
15. Turli ma’noviy guruhga oid sifatlar bilan ifodalangan uyushiq aniqlovchilar qatnashgan egasi ma’lum gapni aniqlang.
A) Shahrimizga ko‘rk bag'ishlab turgan baland, oppoq binolarni rosa maqtashdi.
B) Tog‘ etaklaridagi nafis va xushbo‘y giyohlardan terib olish kerak.
C) Serchang, sershovqin ko‘chalarda odamlar daryoday oqib borardi.
D) U menga oppoq va dumboq qo‘lchalarini cho‘zardi.
16. Uka, qo‘zichoqni ushla.
Mazkur gapdagi kesim vazifasidagi so'zning ma’nodoshiga shakldosh bo`la oladigan so‘z qaysi javobda qatnashgan?
A) Raqibini kuch bilan yengolmagach, uni hiyla bilan qo`lga tushiradi.
B) Tut xalq xo`jaligida foydasi eng ko`p tegadigan daraxtlardan biridir.
C) Cho`ntagidan g`ijimlangan qog`ozni olib unga uzatdi.
D) Unaqa mulla emas u, uning nodonligidan Sodiq cholning jahli qo`zidi.
17. Qaysi javobda jo'nalish kelishigi shaklidagi so'zlarga qo'shilib qo‘llanadigan ko‘makchilar qatori berilgan?
A) boshqa, buyon, o‘zga, ko'ra B) boshlab, tomon, sari, kabi
C) doir, bo'lak, buyon, beri D) qaramay, ko‘ra, muvofiq, asosan
18. Xoh o‘g‘lim bo‘lsin, xoh yiroq, xoh yaqin kishim bo‘lsin, Xoh chaqmoq kabi o'tkinchi mehmon bo‘lsin.
Adolat borasida har ikkalasi men uchun birdek, Hukm buyurishda ular meni o'zgacha kо‘rmaydi.
Yusuf Xos Hojibning “Qutadg‘u bilig” dostonidan olingan ushbu parchada qaysi ramziy qahramon o‘z sifatlarini ana shu tarzda bayon qiladi?
A) Oyto‘ldi B) O‘gdulmish C) Kuntug‘di D) O‘zg'urmish
19. “Jaloliddin Manguberdi” tragediyasida kim Jaloliddin Manguberdining joniga qasd qilish uchun Yaroqbekka: “Buni
Sultonbegimning tuhfasi deb berasan”, — deya bo`g`cha, “Buni ulug‘ xoqonning jazosi deb urasan”, — deya xanjar beradi?
A) Elbors pahlavon B) Qodog‘on no‘yon C) Amir Badriddin D) Chol (devona)
20. Muallif yolg‘on so‘zlash, yolg‘on harakat qilish egrilikka olib keladi, deb hisoblaydi. So'zining isboti uchun bog‘bon va dehqonning ishini misol qilib keltiradi. Bog‘bon yaratajak bog‘ini reja bo‘yicha, ya’ni daraxtlarni bir tartibda ekib, parvarish qilmasa, har yerda tarvaqaylab, qiyshiq-qing'ir o‘sgan daraxtlar bog'ni changalzorga aylantiradi. Dehqon esa urug‘ sochadigan yerini shudgor qilib, so‘ng mola bosmasa, ya’ni tekis qilib olmasa, sochgan urug‘i bir xilda unib
chiqmaydi. Shoir shu kabi mazmundagi misralar orqali to‘g‘rilik va egrilik haqidagi o‘z qarashlarini ifoda etadi.
Ushbu ma’lumot qaysi asar haqida?
A) “Nasihatlar” B) “Devonu lug‘ot at-turk” C) “Qutadg‘u bilig” D) “Hayrat ul-abror”
21. Ulg‘ayib, ustiga egar urilibdiki, har yakshanba kuni butun Hisorni oshib, shu yer(bozorga)ga keladi. Tor taxta ko‘prikning yoniga omonatgina qurilgan choyxona etagida to'xtaydi. . . To‘riq uzoq vaqtgacha bunga ko'nikolmadi, bir-ikki marta, hatto tizginni uzib qochdi, butun bozor ahlini sarson qildi. Bir-ikki marta esa yarim уo‘lda tixirlik qilib oyog‘ini tirab turib oldi, bo‘lmadi. Qamchi yedi. Endi ko'nikib qoldi.
Ushbu parchada tasviri keltirilgan to'riq ot qaysi asarda uchraydi
A) “Ot egasi” (Sh.Xolmirzayev) B) “Do‘nan” hikoyasi (T.To‘la)
C) “Qiyomat qarz” hikoyasi (O‘.Umarbekov) D) “Asrga tatigulik kun” romani (Ch.Aytmatov)
22. Abayning “Nasihatlar” kitobida ilmni, aqlni bir me`yorda saqlaydigan deb nimaga ta`rif berilgan?
A) fe'l-atvor B) bahs C) ixlos D) yurak
23. “Yulduzli tunlar” asarida Boburga qarata kim “eng mahram do`stingiz – sizning musaffo qalbingizdir”, – deb aytadi?
A) Qutlug` Nigor xonim B) Xonzoda begim C) Qosimbek D) Eson Davlat begim
24. Xojaning “Miftoh ul-adl” (Adolat kaliti) asari kimga bag`ishlangan?
A) al – Muqtadoga B) Jonibek Sultonga C) Kistan Qaro Odilga D) Temur Sultonga
25. “Kamlikning kamoli bordir, Manmanlikning zavoli bordir…”,
“O`zingdan kattani uchratsang pir bil, O`zingni er bilsang, birovni sher bil…” kabi hikmat darajasiga ko`tarilgan baytlar qaysi dostonda uchraydi?
A) “Alpomish „ B) “Kuntug`mish“ C) “Rustamxon“ D) “Ravshan“
26. “Ajinasi bor yo`llar” asarining muallifi kim?
A) I.Yusupov B) A.Chexov С) J.London D) A.Obidjon
27. Berilgan misralarning qaysi birida tardi aks san`ati qo`llangan?
A) Kuchum yetguncha ko`p qildim vafolar Vafoli qulni asrar podshohlar podshohlar
B) Menga dushvor erur sensiz tirilmoq, Senga men bo`lmasam ey jon, ne g`amdur
C) Zulfung cheriki jamol mulkin, Oldi ko`zing ittifoqi birla
D) Ko`z yoshim tuproq ila gar qotila Kelmagayman javridin haqqo tila
Matnni o'qing va ushbu matn asosida tuzilgan topshiriqlarni bajaring.
Bir odil podshoh bor edi. Bir kuni vaziriga: “Ka’baga borib, tavof qilib kelmoqchiman”, — debdi. Dono vazir: “Ey podshohim, taxtni bo‘sh qo‘yib, hajga ketsangiz, davlat ishlari to'xtab qolmaydimi?” -deb uni fikridan qaytarmoqchi bo'libdi. Podshoh: “Gaplaring to'g'ri, ammo men ham qiyomatda hojilar qatorida turishni xohlayman.
Bo'lmasa, menga biror hojini aytinglarki, men undan haj savobini sotib olay”, — debdi. Shundan so‘ng vazir yigirma marotaba Ka’baga piyoda borib kelgan, hamisha halol luqma yeyishga intiladigan, ibodatini kanda qilmaydigan bir zohidni podshohning huzuriga keltiribdi. Podshoh zohiddan bir haj savobini sotishini so'rabdi. Zohid:
“Necha tanga?” — deb so‘rabdi. Podshoh avval ming tanga taklif qilibdi, zohid rad etgach esa o‘n ming tanga taklif qilibdi. Bunga ham rozi bo'lmagach: “O‘zing so‘ra”, — debdi. Shunda zohid: “Ey podshohim, bir emas, yigirma haj savobini sizga berayin, ...” —debdi. Bundan lol qolgan podshoh sababini so'rabdi. Zohid: “Bir soatlik adolatning savobi, odamlarning, farishtalarning, hurlarning ibodatidan ham ortiqdir”, — deb javob qilibdi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
