Kibernetika

ARALASH BILINGVIZM – nutq analizi va sintezining yagona mexanizmini nazarda tutadi, birga mavjud bo‘lgan tillar esa faqat ustki struktura darajasida farqlanadi.

ASSOTSIATSIYA – til birliklarining shakli va yoki mantiqiy-semantik belgisiga ko‘ra o‘zaro ta'siri.

ASSOSIATIV STRUKTURA – stimul-reaksiya juftligi.

BALLISTIK EKSPERTIZA – o‘qotar qurollari izlarini aniqlash yuzasidan olib boriladigan ekspertiza.

BILINGVIZM (IKKI TILLILIK) – ikki tilda erkin fikrlasha olish, ikki tilni bir xilda egallash.

BIXEVIORIZM (ingl. behavior ‘xulq, xatti-harakat'dan)ga ko‘ra, mahluqqa (bu odam yoki jonivor bo‘lishi mumkin va h.k.) ta'sir qiladigan qandaydir S (stimul) va ushbu stimulga qandaydir R (reaksiya) bor. Kishilar bir-birlari bilan amaliy (nutqsiz) va nutqli stimullar yordamida o‘zaro munosabatga kirishadi. Ular mazkur stimullarga ikki xil: nutqli va nutqsiz harakatlar bilan javob qaytarishadi: nutqsiz reaksiya S→R; nutq vositasidagi reaksiya S→ r ..... s → R.

BROKA MARKAZI – miyaning chap peshona pastki orqa burmasida joylashgan qism, harakat markazi.

KONSEPT – lotin tilidagi conceptus «tushuncha» so‘zining kalkasidir. Rus tilshunosligida konsept tushunchasi XX asrning birinchi choragida faylasuf S. Askoldov tomonidan ilmiy muomalaga kiritiladi. Ushbu termin tilshunoslikda o‘tgan asrning 80-yillariga qadar tushuncha so‘ziga sinonim sifatida ishlatilgan bo‘lsa, bugungi kunga kelib uning izohi tushuncha terminiga nisbatan kengayganini ko‘rish mumkin. Konsept ikki tomonli xususiyatga egadir. Bir tomondan, madaniyat konsept ko‘rinishida insonning mental dunyosiga kirsa, boshqa tomondan, inson konsept yordamida madaniyatga kiradi va ba'zan unga ta'sir ko‘rsatadi. Konseptning kognitiv tilshunoslik, lingvokulturologiya, shuningdek, adabiyotshunoslik fanlaridagi izohi o‘zaro farqlanadi. Konsept lingvomadaniy birlik sifatida u yoki bu xalq madaniyatining o‘ziga xos jihatlarini ifodalaydi.