Картошка баъзи навлар тўплам ининг туганаклари совутиладиган омборхоналарда са


Минерал угитлар турли меъёрларида етиштирнлган картошка сакланувчанлигн ва уруглнк сифати



Download 114,36 Kb.
bet4/4
Sana09.03.2022
Hajmi114,36 Kb.
#487546
1   2   3   4
Bog'liq
кар тошка

Минерал угитлар турли меъёрларида етиштирнлган картошка
сакланувчанлигн ва уруглнк сифати

Бошкд кишлок хужалик экинлари сингари картошка экининнг хам хосил микдори ва сифатига минерал угитлар катта таъсир курсатади.
Олинган маълумотлардан маълум булишича, картошка хосилдорлиги угит меъёри NjsoPimKts кг/га булганда гектаридап 29,7 тоннами, шундан товар хосил 27,5 тонна ёки 92,7 %; уругбоп тугаиаклар 18,8 тонна ёки 68,5 % булиб, уларнинг механик шикастланиши 3,5 % ни ташкил этди (3-илова).
Минерал угитлар меъёри NjooPisoKioo кг/га булганда хосилдорлик 35,2 т/га ёки 5,5 т/га зиёдни, шундан товар хосил 33.9 т/га ёки 96,3 % ни уругбоп тугаиаклар 23,4 т/га ёки 69,0 % ни уларнинг механик шикастланиш даражаси 3,8 % ни, угит меъёри N^soPajoK-m кг/га булганда хосилдорлик гектаридап 34,6 ёки 4,9 т/га зиёдии, шундан товар тугаиаклар хосили 31,4 т/га ёки 90,7 % ни, уругбоп тугаиаклар хосили 22,5 т/га ёки 71,6 % ни, уларнинг механик шикастланиши эса 7,1 % ни ёки стандарт даражасидан 2,1 % зиёдни ташкил килди.
Картошка Saute нави туганаклари биокимёвий таркиби уруглнк тугунаклар етиштирнлган угитлар меъёри буйича урганшп анда, минерал угитлар N2o0Pi6oK-wo кг/га меъёрда кулланилганда уруглнк тугаиаклар таркибида курук модда 0,4-1,2 %, крахмал-0,2-0,6 %, аскорбин кислотаси-0,7- 2,6 мг/% юкори эканлиги аникданди. Нитраглар микдори барча угит меъёрларида тавсия этилгап меъёрдан аича наст булди (122-жадвал).
Минерал угитлар меьёрларининг урутлик картошка Sante нави тугаыакларининг сакланувчанлигига таъсири 123-жадиалда берилган булиб, угит меъёрлари N|50-2ooPi2o-i6oK-75-ioo кг/га булганда жами нобудгарчиликлар 12,7-14,8 %ни угит меъёри N25oP:ooK.i2i кг/га булганда етиштирнлган урутлик тугаиаклар сакланганда нобудгарчиликлар жуда юкори булиб. 20.4 % ни ёки бошка урганилган угит меъёрларидан 5,6-7,7 % куп булиб, стандарт соглом тугаиаклар чикими оса 79,6 % ни ташкил этди,
Сакланувчанлик даражаси угитлар Hso-zooPiso-ieoKTs-ioo кг/га меърёларда кул лап ганда 5,1-5,3 балл билан коникарли бахоланди. Угит оширилган меъёрда, яъни N2;oP2ooK-!25 кг/га булганда эса сакланувчанлик даражаси 3,3 балл булиб ёмон бахоланди ва сакланди.
Турли минерал угитлар меъёрларида етиштирнлган уруглик тугаиаклар сакланувчанлигн буйича бахолангач, экилиб тугаиаклар дала унувчанлиги усимлишипг усиши ва рнвожланиши, вируслар билан зарарланиши ва махсулдорлик курсаткичлари урганилди (124-жадвал).
124-жадвал маълумотларидан куриниб турибдики, минерал угитлар мавжуд (N2o0P16oK,oo кг/га) меъёрда кулланилганда, бошка угит меъёрларига нисбатан энг юкори унувчанлик (93,9 %), усимликлар усиши ва рнвожланиши, серпоялик. нисбатан очикча ва яширинча холларда вируслардан согломлик ва махсулдорлик курсаткичлари юкори (бир туп туганак хосили-705 грамм, тупда тугаиаклар сони 6,2 дона, бир дона туганак уртача вазни-113,7 грамм) булиши кузатилди. Бу албатта хосилдорликка ижобий таъсир курсатди (125-жадвал).
Турли минерал угитлар меъёрларида етиштирилган картошка Sante нави уруглик туганаклари бир хил озикланиш шароитида (NmoPisoK-ioo кг/га) экиб урганилганда, минерал угитлар Ni;oP 120К75 кг/га меъёрда ку длани л но. етиштирилган уруглик туганаклар гектаридап 31,7 т, угитлар N2ooPi6oK-ioo кг/га меъёрда кулланилиб, етиштирилган уруглик тутанаклар экилганда гектаридан

  1. т, угитлар N2;0P2ooK,25 кг/га кулланилган вариантда етиштирилган уруглик туганаклар экилганда эса хосилдорлик гектаридан 34,1 тоннани, лекин айииган туганаклар хам энг юкори 5,7 % ни ташкил этди. Бундан ташкари хосилдорликдаги ортиш (фарк) тажриба хатоси ичида булди. ^

Демак, уруглик картошками такрорий экин сифатида устириб минера,! угитлар билан MiooPssoKwo «г/га меъёрда угитлаш, сифатли товар ва уругбоп соглом тутанаклар чикимини. егарли даражада коникарли сакланувчанлигини таъминлаб, кейинги уруглик репродукция™да тутанаклар дала унувчанлиги

  1. % дан кам булмаган, нисбатан соглом, бакувват махсулдор тупларни шакллантиради. Натижада хар гектардан 2,2 тонна кушимча биокимёвий таркиби яхши хосилдорликни таъминлайди.



Тупрок намлиги 80 ва 90 % ларда етиштирилган уруглик туганаклар дала унувчанлиги, 70 % тупрок нямлигига нисбатан 1.4-1.8 % га ошган, усув даври 2-3 кунга узайган, усимлик буйи 3,0-3,6 см узун, поя сони 0,2-0,3 дона зиёд, вируслар билан касалланиш (очик ва яширин шаклларда) нисбатан камайгани кайд этилди.
Максу лдорлик курсаткичлари тахлил килинганда, тупрок намлиги 90 % да ушланганда етиштирилган уруглик туганаклар, бошка тупрок намликларида етиштирилган туганакларга нисбатан кам махсулдорлик курсаткичларига эга булиб, бир туп косили 16-58 граммга, туганаклар сони 0,1-0.3 донага, битта туганак уртачавазни хам камайгани кузатилди (127-жадвал).
Ковлашолди тупрок намлигини 80 % да ушлаб етиштирилган уруглик туганаклар экилганда энг юкори хосилдорлик (33.9 т/га) олинди. Шунинг 31,7 т/га ёки 93,6 % товар хосил хисобланди. Тажриба бошка вариантларига нисбатан товар хосилдорлик тупрок намлиги 80 % да ушланганда гектаридан 2.0-3.6 тоннага ёки 6,7-11.3 % га зиёд булди.
Тажрибаларимиздан олинган матлумотларга асосланиб, шуни таъкидлаш мумкинки, картошка палаги саргайиб остки барглари курий бошлаганда ковлангача тупрок намлигини 70-80 % да ушлаш уруглик туганаклар хосилдорлиги, сакланувчанлиги, дала унувчанлиги, усимликнинг усиш ва ва ривожланишига ижобий таъсир этиб, уруглик туганаклар репродукциясида 6,7-11,3 % кушимчахосюцюрликни таъминлайди.





Картошка хосилинн йигишолди палакни уриш усули хамда
иуддатларнинг туганаклар сакланувчанлнги ва уруглик сифатига

таьсири
Хосилни йигишолди палакни уриш усуллари на муддатларининг картошка хосилдорлиги, вируслар билан зарарланиш ва уруглик сифатига таъсири турли шароитларда ва навларда С.Межетов (1970), Д.Т.Абдукаримов (1971), И.Н.Балашев (1976), Т.Э.Остонакулов (1991), И.Т.Эргашев (1999) ва бошкалар томонйдан ^рганилган. Такрорий экии сифатида кузги бошокли доп экинларидан бушаган ерларда езда картошка Голландия навларини устириб, хосилни йигишолди палакларни уриш усуллари хамда мудцатлари, товар ва уругбоп хосил чикими, уларнинг сакдан у вча н лиги ва кейинги рспродукцияларда туганаклар дала унувчанлиги, хосилдорлиги ва вируслар билан касалланиш даражаси хамда ' уруглик материаллар купайиш коэффициента бизнинг тадкикотларимизда илк бор урганилди.
Хосилни йигишолди палакни уриш усул ва мудцатлари картошка Santc, Picasso навларининг хосилдорлиги, товар ва уругбоп туганаклар чикими хамда уларнинг механик шикасгланиш даражаси, кемирувчи заракунандалар билан зарарланиш ва касалликлар билан касалланиши, туганакларга ёпишган тупрок микдорига сезиларли таъсир этдй (129-жадвал),
Картошка Sante нави палаги йигишолди 1-2 кун олдин урилганда уртача хосилдорлик гектаридан 32,2 тоннами, шунинг 31,0 т/га ёки 96,3 % товар, 27,6 т/га ёки 89.0 % уругбоп туганакларии ташкил килиб, уларнинг механик шикастланиш даражаси 2.8 % ни ташкил килди. Униб чикканнинг 80-82 кунлари (10-12 кун хосилни йигишолди) палак урилганда уртача хосилдорлик гектаридан 30,6 тоннани, шундан 27,6 тонна ёки 90,2 % товар. 25,4 тонна ёки

  1. % уругбоп туганаклар булиб, механик шикастланиши 1,1 % пи. палак десикация киликгакда хосилдорлик палаклар урилган вариаитдан 1,2 т/га, товар хосил 2,0 т/га ёки 2,8 % га. уругбоп туганаклар косили 1,4 т/га ёки 2,0 % га зиёд эканлиги куза галди.

Униб чикканнинг 70-72 кунлари (20-22 кун хосилни йигишолди) палак урилганда назоратга нисбатан хосилдорлик гектаридан 5,7 тоннага, уругбоп туганаклар хосили 8.5 тоннага, механик шикастланиш 2,0 % га, десикация килинганда зса 2,8: 4,3, ва 2,5 % га камайган. Униб чикканнинг 60-62 кунлари ёки 30-32 кун хосилни йигишолди, палак урилганда. хосилдорлик назоратга нисбатан гектаридан 14.4 тонна, уругбоп туганаклар хосили 14,6 тоннага камайиб, 100 % туганаклар уругбоп булиб, ёки механик шикастланган туганаклар кайд этилмади. Десикация килинган вариантда бу курсаткичлар 8,9;

  1. т/га ни ташкил этиб, механик шикастланган туганаклар бунда хам кузатилмади.

Урганилган уртапишар Picasso навила назорат вариантга нисбатан палак урилган вариантларда хосилдорлик гектаридан 15.4-60,4 % гача, десикация килинган вариантларда 11.1-54,5 % гача ошиб, туганаклар механик
шикастланиши 0,6-3,1 % гача кам булди.
Урганилган вируслар ичида энг кугг (23,1-28,1 % ) S-вирус, сунгра (12,8-15.0 %) Х-вирус ва (10,2-16,1 %) М вирус, кам (0,7-3,7 %) У вирус таркалгани аникланди. Картошка навлар махсулдорлиги уруглик туганаклар палагини турли усул ва муддатларда уриш буйича гадкикотлар шуни курсатдики, урганилган Sante нави палаги хосилни ковлашолди 1-2 кун олдин урилган (назорат) вариантида етиштириган уруглик туганаклар бир туп палагининг вазни 319,4 г, туганак хосили 635 граммни ташкил этиб, улар нисбати ! :2,0 ни, уртача битта туганак 1! О гарммни ташкил этди (134-жадвал).
Палак урилган вариантлар туганакларидан етиштирилганда бир туп палак вазни 24-67 грамм, десикация килипган вариантларда 68,5-76.2 грамм, ту ганаклар хосили эса 60-82 ва 91-95 грамм назорат вариантига нисбатан зиёд эканлиги кайд этилди. Картошка Picasso навида хам худди шундай, лекин юкори курсагкичларда конуниятлар кайд килинди.
Синаяган картошка навлар хосилдорлигига уруглик туганаклар палагини турли усул ва муддатларда уриш сезиларли таъсир курсатди (135- жадвал.)
Картошка Sante навида энг кжори хосилдорлик (32,5-33.6 т/га) ёки 4,9­6,0 т/га назоратдан зиёд уруглик туганак-палаги униб чикканнинг 70-72 кунлари ёки 20-22 кун хосилни йигишолди урилганда ва десикация килинганда олинди. Урганилган Picasso навида эса энг юкори хосилдорлик (32,8-34,6 т/га) ёки назорат вариантда 3,7-4,5 т/га зиёд хосил униб чикканнинг 80-82 кунлари ёки 10-12 кун хосилни йигишолди урилганда, айникса десикация килинганда кузатилди. Бошка урганилган вариантларда хосилдорлик ошиши ёки камайиши тажриба хатоси ичида булди. Айниган, товар ва уругбоп туганаклар хосили хамда купайиш коэффициента уруглик туганаклар палагини уриш усул ва муддатларига богликлигини урганиш шуни курсатдики, картошканинг Sante нави уруглик туганаклари-палаклари униб чикканнинг 70-72 кунлари ёки 20-20- kvh хосилни йигишолди. Picasso навида эса униб чикканнинг 80-82 кунлари ёки 10-12- кун хосилни йигишолди палаклар урилганда, айникса десикация килинганда энг юкори товар (30.7-32,3 ва 32,7-33,1 т/га), уругбоп (27,2-29,5 ва

  1. 32,5 т/га) туганаклар хосили хамда купайиш коэффициента (9.2-9.S ва

  1. 10,8) кайд этилди. Урганилган вариантларда айниган туганаклар чикими палак урилган ёки десикация килинганда, назорат вариантига нисбатан 1.5-3.0 баробаргача камайди (136-жадвал).

Демак, уруглик картошка палагини униб чикканнинг 70-72 кунлари уртатезпишар Sante. 80-82 кунлар уртагшшар Picasso навларида уриш. айникса гектари 20 кг магний хлората билан десикация килИш. сакланувчан, махсулдор ва айнимаган уруглик туганаклар хосили етиштирнш технологиясининг асосий элементларидан бири хисобланади. Бу тадбирлар утказилган вариаптдан олинган уруглик туганаклар кейииги репродукцияси гектаридан 12,3-21.7 % кушимча хосилдорликни таъминлайди.
Download 114,36 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish