Жаћон иќтисодиёти ва дипломатия университети

Xalqaro raqobat. 
 
Hozirgi kundagi raqobat jahon bozorining ajralmas bir qismi (elementi) hamda bozor 
jarayonlarining bir ko‘rinishi sifatida o‘zining ilgari misli ko‘rilmagan keng ko‘lami bilan ajralib 
turadi.
Raqobatning keng ko‘lamliligi XMT ta’siri ostida xalqaro ayirboshlash jarayoniga 
tortilib, tashqi savdo munosabatlarida qatnashayotgan tomonlarning soni tinimsiz oshib 
borayotgani, turli-tuman sohalarda xalqaro ixtisoslashuv va kooperativlashuv jarayonlari 
rivojlanayotgani bilan bevosita bog‘likdir. Xo‘jalik hayotidagi interna-iionallashuv raqobat 
zaminini kengaytirib yuboradi. Ulkan monopoliyalar qatori o‘rta, kichik, hatto mayda firmalar 
ham bozor uchun kurash maydoniga kiradi. Jahon bozoridagi vaziyatni o‘z foydasiga 
o‘zgartirishga astoydil bel bog‘lagan yangi-yangi mamlakatlar (asosan "yangi sanoat 
mamlakatlari" hisobiga) eksporti ko‘pdan rivojlangan mamlakatlar bilan raqobatga kirishib 
ketmokda. 
Fan-texnika inqilobi (FTI) raqobatni kuchaytirib yuboradi. Ishlab chiqarish xarajatlarini 
kamaytirish, sifatni oshirish, daromadni ko‘paytirish bo‘yicha raqobat boshlangan hamma 
joylarda FTI raqobatchilik kurashining ta’sirchan vositasi sifatidagina emas, balki uning eng 
qudratli tezkor omili (katalizator) sifatida ham namoyon bo‘ladi. Raqobatchilik kurashining 
shakllanishi va shartlariga, bu kurash vositalariga FTIning faol va keng ko‘lamli ta’siri barcha 
qatlamlarda, qolaversa, alohida firmalar, mamlakatlar yoki guruh-guruh mamlakatlar darajasida 
ham namoyon bo‘lmoqda.
"Boshqaruv masalalari bo‘yicha Yevropa forumi" nomli xalqaro tashkilot (Jenevada) 
G‘arb mamlakatlarining raqobatbardoshligini aniqlash bo‘yicha doimiy izlanishlar olib boradi. 
Ayni chog‘da "raqobatbardoshlik" tushunchasi "o‘zlari uchun mavjud bo‘lgan sharoitlarda 
firmalar tomonidan raqobatchilarning mahsulotlariga nisbatan narxi va narxdan tashqari 
xususiyatlari bilan iste’molchiga ko‘proq maqbul keladigan mahsulotlarni loyihalash, tayyorlash 
va sotish sohasidagi aniq va zohiriy imkoniyat" tarzida talqin etiladi.