Nikolay Yakovlevich Danilevskiy 28-noyabrda 1822-yilda Orlov guberniyasida general oilasida dunyoga keldi. Uning otasi 1812-yilda Moskva universitetidagi o’qishini tashlab harakatdagi armiya safiga borib qo’shiladi. 1813-yilda Leypsigdagi “xalqlar urushi” nomini olgan jangda yaralanadi. Danilevskiyning ota- onasi farzandlari yaxshi ta’lim olishi uchun qo’llaridan kelgan barcha harakatni amalga oshiradilar. Xususiy maktabda ta’lim olgandan so’ng, mashhur Sarskosel litseyiga (Царскосельскийлицей) qabul qilinadi. Undan so’ng esa Danilevskiy Peterburg universitetining fizika-matematika fakultetiga erkin tinglovchi sifatida qabul qilinadi. 1849-yilda Danilevskiy botanika kafedrasida Orlov Florasi bo’yicha magistrlik dissertatsiyasini himoya qiladi. O’sha yili Yula guberniyasida ilmiy tadqiqot bilan shug’ullanayotganida xibsga olinadi va Peterburgga jo’natiladi. Petrashev ishi bo’yicha tergov qilinadi va 3 oy qamoqda o’tirgandan so’ng, ayibsizligi isbotlanib ozodlikka chiqariladi.Shundan so’ng uniPeterbirgdan Vologdaga jo’natishadi. U yerda oddiy idora ishlari bilan shug’illanadi. Shunday sharoitda ham ilm payida bo’ladi va bu yerda “Vologda guberniyasi iqlimi” nomli ilmi asar yozadi. Va bu asar Rus geografiya jamiyati tomonidan taqdirlanadi. 1853- yilda Danilevskiy Volga va Kaspiy dengizida baliqchilikni tadqiq etish uchun professor Bera boshchiligidagi ekspeditsiyaga jo’natiladi. Ekspeditsiya boshlig’i Karl Ber Danilevskiy iqtidorini qadriga yetib, eng qiyin vazifalarni unga topshiradi. Bu ekspeditsiyada to’plagan tajribasi bekor ketmadi va oradan besh yil o’tgach Danilevskiyning o’zi Oq dengiz va Shimoliy Muz okenidagi baliq zahirasini tadqiq qilish uchun ekspeditsiya rahbari etib tayinlanadi. Qaytib kelgandan so’ng xizmatlari uchun geografiya jamiyatining oltin medali bilan taqdirlanadi. Undan so’ng, Azov dengizi, Qora dengizga ham ekspeditsiyalr uyshtiradi. Jami Danilevskiy 9 ta ekspeditsiyada qatnashadi. 3 Keyinchalik u tomonidan baliqchilik haqidagi qonunning ba’zi qismlari ishlab chiqiladi va bu qonunlar XX asr oxirigacha amal qildi.
3 Страхов Н.Н. Жизнь и труды Н.Я. Данилевского.// Данилевский Н.Я. Россия и Европа. СПб., 1995.
1864-yilda Danilevskiy Qrimning janubiy qirg’og’i Mshatkaga ko’chib o’tadi. Bu yerdan uncha qimmat bo’lmagan katta bog’I bor uyni sotib oladi. Bu uyda Straxov, boshqa slavyanafilistlar yeg’ilib turishar edi. Ular orasida mashhur slavyanafilistlardan I.S.Aksakov ham bore di.
24-aprel 1877-yilda Aleksandr II Rossiyaning Turkiyaga qarshi urishga kirgani haqida manifestni imzoladi. Danilevskiy bu hodisalarni ijobiy kutib oladi. Bu urush orqasidan Slavyan xalqlarining Turkiya hukmronligidan ozod bo’lishini ko’zlagan edi. Urush Rossiya foydasiga 3-mart 1878-yilda San-Stefano shartnomasini imzolanishi bilan tugaydi. Bu tinchlik shartnomasi Bolgar, Rumin, Serb va Chernagoriya xalqlariga ozodlik olib keldi. Lekin tez orada hammaasi yo’q bo’ldi. Yevropaning Buyuk davlatlari bu voqeani yaxshi kutib olmadilar. Dizraeli hukumati Rossiyani tiyib qo’yish uchun Marmar dengizga desant tushirdi va Qrimga ham ingliz desantlari kirib keldi. Danilevskiy Qrimni biroz muddatga tark etishiga to’g’ri keldi. Shundan so’ng Berlin kongressida San-Stefano shartnomasi ko’rib chiqildi.. Rossiyaning tashqi siyosatdagi omadsizligi Danilevskiyning qalbini , uning ruhiyatini qiyin ahvolga solib qo’ydi.Tushkunlik kayfiyatidan qutulish uchun Danilevskiy vaqtni ilm , ish bilan o’tqazadi.4 Ayni shu yillarda u o’zining ikki to’mlik asari “Darvinizm” ni yozib tugatadi. Bu asrda Charlz Darvinning turlarning tabiiy tanlanishi nazriyasini qattiq tanqid ostiga oladi, Darvinning evolutsion nazriyasini rad etadi. O’z asarida bunga bir talay isbotlar keltiradi. Yurak xastaligidan navbatdagi ekspeditsiya paytida Danilevskiy Tibilisida 1885-yil 7-noyabrda vafot etadi. Danilevskiy o’zining 20 yil umrini o’tqazgan yer Mshatkaga dafn qilinadi.
Uning asosiy asari dastlab “Zarya” jurnalida chop etilgan “Rossiya va Yevropa” asaridir. Danilevskiyning keying katta ijodiy ishi bu “Darvninzm” asaridir. Bu asar 1885-yilda chop etilgan va 2 ta katta tomdan iborat. Bu asarda Danilevskiy Darvinning nazariyasini asossizligini isbotlashga harakat qilgan.
