|
2-rasm. Moliyaviy investitsiyalarni tasnifiy belgilari
Moliyaviy investitsiya yuridik va jismoniy shaxslarning ixtiyorida mavjud bo`lgan bo`sh pul mablag`laridan samarali foydalanishni ta`minlaydi.
Moliyaviy investitsiyalar joriy (qisqa) va uzoq muddatli investitsiyalarga ajratiladi. Joriy (qisqa) investitsiyalar – erkin sotiladigan va bir yildan ko`p bo`lmagan muddatda egalik qilishga qaratilgan qimmatli qog`ozlar, ular, odatda, bozor (likvidli) qimmatli qog`ozlari, deb ataladi.
Hozirgi iqtisodiy sharoitda jalb etilgan mablag`lar hisobiga investitsiya faoliyatini moliyalashtirish, asosan, qimmatli qog`ozlar, xorijiy investitsiyalar va bank kreditlari hisobiga amalga oshirilmoqda. Aytish joizki, bank kreditlari qarz mablag`lari tarkibiga kiritilsa ham, bu manbani jalb qilingan mablag`lar tarkibiga kiritish mumkin, chunki bank krediti investitsiya faoliyatini moliyalashtirish uchun chetdan, kredit tashkilotlaridan jalb qilinadi.
Investitsiya qilishda turlicha vositalar qo`llanilishi mumkin: pul, valyuta, kredit, qimmatli qog`ozlar, mulk (moddiy va nomoddiy), turli tovar-xom ashyolar va h.k. Bular ichida qimmatli qog`ozlarga investitsiya qilish investorning talablarini qondirishning eng samarali va keng tarqalgan usullaridan biri hisoblanadi.
Qimmatli qog`ozlar bozori, bir tomondan, iqtisodiyotning xo`jalik sub`ektlari uchun moliyaviy ta`minlanish manbai bo`lsa, ikkinchi tomondan, aholi va xo`jalik sub`ektlarining bo`sh turgan mablag`larini iqtisodiyotga faol jalb etuvchi, pul mablag`larini qayta taqsimlovchi mexanizmdir. Bozor iqtisodiyoti sharoitida iqtisodiyotning yangidan vujudga kelayotgan va faoliyat yuritayotgan tarmoqlarini rivojlantirish uchun turli shakldagi va hajmdagi investitsiyalar kerak bo`ladi. Bozor iqtisodiyotida qimmatli qog`ozlar bozori iqtisodiy munosabatlar ishtirokchilari o`rtasida pul vositalarini samarali qayta taqsimlovchi mexanizm vazifasini bajarmoqda.
Jalb etilgan mablag`lar hisobiga investitsiya faoliyatini moliyalashtirishning muhim manbalaridan biri bu to`g`ridan-to`g`ri xorijiy investitsiyalarni jalb etish hisoblanadi. Bo`sh turgan mablag`larni aktsiyadorlik jamiyatlariga yoki davlat byudjetiga yo`naltirish qo`shimcha mablag`ga bo`lgan ehtiyojni qondirishga olib keladi. Mana shunday vaziyatlarda pul mablag`larini qayta taqsimlaydigan samarali iqtisodiy mexanizm kerak bo`ladi. Bu mexanizm moliyaviy investitsiyalar harakatini ta`minlab, iqtisodiy o`sishga sharoit yaratadi
Asosiy adabiyotlar
1.Vaxobov A.V., Xojibakiev Sh.X., Mo`minov N.G. “Xorijiy investitsiyalar”. O`quv qo`llanma.- T.: Moliya, 2010.-328 b.
2.Вахабов А.В., Разыкова Г.Х., Хажибакиев Ш.Х. Иностранные инвестиции и модернизация национальной экономики. Монография. Т.: Молия, 2011.-300 с.
3.Bekmurodov A.Sh., Karrieva Ya.K., Ne’matov I.U., Nabiev D.H., Kattaev N.T. Xorijiy investitsiyalar. O’quv qo’llanma. –T.:Iqtisodiyot, 2010.-166 b.
4.Mamatov B., Xujamkulov D., Nurbekov O. Investitsiyalarni tashkil etish va moliyalashtirish. Darslik. – T.: Iqtisod-Moliya, 2014. – 608 b.
5.Kayumov R.I., Xojimatov R.X. Investitsiyalarni tashkil etish va moliyalashtirish: Darslik. - T.: TDIU, 2010. - 496 b.
6.Karlibaeva R. Investitsiyalarni tashkil etish va moliyalashtirish: O`quv qo`llanma. - T.: Cho`lpon, 2011.-124 b.
7.Raimjonova M.A. O`zbekistonda erkin iqtisodiy hududlarga investitsiyalarni jalb qilish: nazariy asoslari, hozirgi holati va istiqbollari. T.: “Extremum-press”, 2013.-176 b.
8.Toshov O. Investitsion faoliyatni moliyalashtirishni takomillashtirish. T.: “Akademnashr”, 2012.-165 b.
9.Хазанович Э.С. Иностранные инвестиции: Учебное пособие/ Э.С.Хазанович.2-е изд., стер.-М.:КНОРУС, 2011.-312с.
10Xashimov A.A., Madjidov Sh.A., Muminova N.M. Investitsiyalarni tashkil etish va moliyalashtirish. Darslik. - T.: Sharq matbaa nashriyot uyi, 2014.-208 b.
11.Шевчук Д.А. Организация и финансирование инвестиций. -Ростов на Дону.: Феникс, 2006.-272 с.
12.Сергеев И.В., Веретенникова И.И. Организация и финансирование инвестиций. Учебное пособие. – М.: Финансы и статистика, 2001. – 272 с.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
