Ingeneriyasi

 
2.2. MIKROORGANIZMLAR FERMENTLARNING XALQ 
XO„JALIGIDAGI AHAMIYATI 
Mikroorganizmlar  fermentlaridan  xalq  xo„jaligining  turli  xil  sohalarida 
foydalanish  juda  ham  istiqbollidir.  Hozirgi  vaqtda  mikroorganizmlardan 
olingan  ferment  preparatlari  sanoatning  ko„p  sohalarida  qishloq  xo„jaligida  va 
tibbiyotda qo„llanib kelinmoqda (2.1-jadval). 
Pivo  va  vino  tayyorlashda  solod  o„rniga  zamburug‟ning  amilaza  ferment 
preparatidan  foydalaniladi.  Bu  ishlab  chiqarishni  arzonlashtiradi  va  qalla 
harajatini  kamaytiradi.  Shunga  o„xshash  amilaza  eriydigan  kraxmal,  dekstrin 
olish  uchun  ham  ishlatiladi.  Amilaza  fermenti  bilan  berilgan,  sabzavot  va 
mevalardan  olingan  mahsulotlar  o„zining  tarkibida  ko„p  miqdorda  qand 
moddalari saqlaydi va yaxshi hazm bo„ladi, ayniqsa, bu bolalarga foydalidir.  
Non  va  non  mahsulotlari  tayyorlashda  amilaza  xamirni  achishini 

---

 
97 
tezlashtiradi  va  nonning  sifatini  yaxshilaydi.  Konditer  sanoatida  achitqi 
zamburug‟ining invertazasidan (saxarozasi) foydalaniladi, saxarozani glyukoza 
va 
fruktozaga 
aylantirib 
beradi, 
u 
saxarozani 
yuqori 
miqdorida 
kristallanishining oldini oladi. 
Zamburug‟larning  pektinazasi  meva  va  uzum  sharbatini  tindirish  uchun 
ishlatiladi.  Vino  ishlab  chiqarishda  uzum  sharbati  chiqish  miqdorini 
ko„paytirish  uchun  va  kofe  ishlab  chiqarishda  qo„llaniladi.  Glyukoamilazadan 
pivo tayyorlash sanoatida pivodan dekstrin qoldig‟ini tozalash uchun ishlatiladi. 
Glyukoizomeraza  saxarozani  o„rniga  glyukoza-fruktozali  sharbat  olishda 
foydalaniladi. 
Laktoza,  laktozasiz  sut  olish  uchun  ishlatiladi.  Laktozalar  yordamida 
tarkibida  ko„p  miqdorda  laktoza  bo„lgan  sut  zardobidan  qand  (glyukoza, 
galaktoza)  olinadi.  Zamburug‟larni  glyukozaoksidazasi  97rga  ahamiyatga  ega, 
chunki  bular  oziq  ovqat  mahsulotlarini  glyukoza  qoldig‟idan  va  molekulyar 
kisloroddan ozod qiladi va bu bilan ularni saqlash muddatini o„zaytiradi.