Илмий мақола ёзиш методикаси

Мақоланинг аннотацияси
Аннотация мақоланинг кенгайтирилган сарлавҳаси бўлиб, иш мазмунини акс эттиради. Муаллиф нуқтаи назаридан аннотацияда бажарилаётган иш мазмунининг энг муҳим жиҳатлари акс этилади.
Ёмон ёзилган аннотация яхши мақола тўғрисидаги таассуротларни бузиши мумкин.
Мақоланинг кириш қисми
Кириш қисмида мақоланинг мақсади шакллантрилади.
Шунингдек киришда илмий муаммонинг қўйилиши, унинг долзарблиги, ечиладиган муҳим вазифалар билан боғлиқлиги, муайян фан ёки амалиёт соҳасининг ривожланиши учун аҳамияти кўрсатилади.
Кириш қисмида илмий муаммо ва масаланинг тарихи, олдинги натижаларнинг баҳоланиши баён қилиниши мумкин, тадқиқот шартлари, тахминлар, чекловлар ва ўқувчи мақолани тушуниши учун зарур бўлган бошқа маълумотлар кўрсатилади.
Кириш ҳажми тахминан 1 абзацга ёки 5-10 қаторга тенг бўлиши керак.
Мақолани мавзуга оид бўлган соҳада ишламайдиган мутахассислар ўқиши мумкинлигини эсда тутиш керак. Шу сабабли кириш қисмида мақола матнида қўлланиладиган барча тор ихтисосликка оид атама ва қисқартмаларнинг изоҳини бериш мақсадга мувофиқдир.
Мақсадни муваффақиятли ва кам вақт сарфлаб аниқлаб олиш учун «Ўтказилаётган тадқиқотлар натижасида нимани яратмоқчиман?» деган саволга жавоб бериш керак. Одатда мақсадни шакллантириш аниқламоқ, шакллантирмоқ, асосламоқ, текширмоқ, яратмоқ, қурмоқ каби феъллардан бошланади.
Мақоланинг асосий қисми
Aсосий қисмда тадқиқот жараёни, муаллиф томонидан асосланган ёки рад этилган илмий факт ва янгиликлар батафсил баён қилиниши лозим. Мақоланинг асосий қисмига қуйидаги талаблар қўйилади:

• 
  илмий ҳисобот ёки илмий оммабоп мақола услубидан қочиш керак;
  
• 
  риторик саволларни бериш ноўрин;
  
• 
  оддий гаплар ва жумлалардан фойдаланиб, мақолани ёзиш керак;
  
• 
  матнда муайян ҳолатларни қайд қилишда 1, 2 ва ҳоказо рақамларни меъёридан ортиқча қўлламаслик лозим;
  
• 
  унсурлар, позициялар рўйхатини янги қатордан бошлаб, уларни бир-биридан нуқта-вергул билан ажратиш керак;
  
• 
  матнда рўйхатнинг ҳар хил кўринишларидан фойдаланиш мумкин: биринчи навбатда, кейин, ниҳоят; биринчидан, иккинчидан, учинчидан; биринчи босқичда, иккинчи босқичда;
  
• 
  мақолада иқтибослар жуда кам ишлатилади; муҳими асосий ғояни таъкидлаш керак, шундан кейин қавс ичида унинг биринчи муаллифнинг исми кўрсатилади;
  
• 
  барча ҳаволалар мақоланинг бошида берилганлиги сабабли, мақоланинг асосий қисмида мақола муалифининг фикрлари тақдим этилади;
  

• ўз хулоса ва тавсияларининг ишончлилигини тасдиқлаш учун бошқа олимлар фикрларини келтириш тавсия этилмайди, акс ҳолатда бу тадқиқотчининг ғояси янги эмаслиги, илгари маълум бўлганлигини кўрсатади.