«Ijtimoiy menejment» fanining sillabusi

me’yoriy-texnik  sektor  -  intellektual  va  sanoat  mulkini  patentlash  va 

huquqiy  himoya  qilish,  bozorda  korxona  mahsulotlarini  raqobat  kurashida 

ustunlikka erishishiga doir tavsiyalar berish. 



  axborotni  tayyorlashning  tahliliy-sintetik  sektori  -  axborot  tahlili  va 

xujjatli axborotlar sintezi: xujjatlarni o’rganish, ulardan eng muhimlarini ajratish, 

tashqi muhitga tarqatish u yoki bu shaklda umumlashtirilgan natijalarni tayyorlash. 



  axborot  resurslari  sektori  -  axborot  resurslarini  yig’ish,  tizimga  keltirish 

va  turkumlash;  rahbar  xodimlar  uchun  turli  xil  mavzulardagi  axborotlarni 

tayyorlash. 

Ko’rsatilgan vazifalar belgilangan tuzilmalarni ajratish orqali detallashtirilishi 

mumkin.  Bayon  etilgan  model  yuqori  texnologiyalar  bozorida  faoliyat 

ko’rsatadigan  keng  xizmat  ko’rsatish  doirasiga  ega  bo’lgan  yirik  korxonalarga 

mo’ljallangan. 

Shunday  qilib,  firma  innovatsiya    boshqaruvining  nazariy  modeli  o’ziga 

quyidagi komponentlarni o’z ichiga oladi: 



  ratsionalistik  



  innovatsion 



  strategik 



  tashkilotchilik madaniyati 



  gumanitar  



  analitik informatsiyalashgan 



  antikrizis 



  xodimlarni boshqarish  

---

143 

 

Sifatni  boshqarishga  zamonaviy  yondashishning  mohiyati  «iste’molchilar 

talabini qondirish» so’zi orqali ifodalanishi mumkin.  

Bu lozung odatiy bo’lmagan tarkibga ega: 

bunga  ko’ra  mijoz  bu  nafaqat  oxirgi  iste’molchi  balki  ishlab  chiqarish 

jarayonining har bir ishtirokchisi hisoblanadi. Boshqa so’z bilan aytganda, har bir 

ishchining  asosiy  vazifasi  bo’lib,  texnologik  jarayonning  keyingi  ishtirokchisi 

talablariga  to’g’ri  keladigan  mehnat  sifatiga  erishish  hisoblanadi.  Sifatni 

boshqarishning bunday falsafasiga rioya qilish oxirgi iste’molchining talabini to’la 

qondirish imkonini beradi. 

Yuqoridagilardan  kelib  chiqqan  holda  shuni  aytishimiz  mumkinki, 

mahsulotning  raqobatbardoshligini  ta’minlash  tizimli  yondashuv  usulining  asosi 

bo’lib hisoblanadi. 

Marketing tadqiqotlari asosida tizimli yondashishni qo’llandan oldin tovar va 

xizmatlarning  chiqish  parametrlari  tuziladi,  ya’ni  nima  ishlab  chiqarish,  qanday 

sifatda,  qanday  xarajatlar  bilan,  kimga  va  qanday  narxlarda  sotish  kabilar. 

Meyorlar bo’yicha tovar chiqishi raqobatbardosh bo’lishi lozim. 

Keyin esa kirish parametrlari ya’ni jarayon uchun qanday resurs va axborotlar 

kerakligi aniqlanadi. 

Resurs  va  axborotlarga  talab  tashkiliy  -  texnik  va  ishlab  chiqarishning 

ijtimoiy  darajasi:  texnik  darajasi,  texnologiya,  ishlab  chiqarishni  tashkillashtirish, 

personalni  boshqarish  va  tashqi  muhit  parametrlarini  o’rganishdan  keyin 

bashoratlanadi. 

Bunday holatda tovarning raqobatbardoshligini ta’minlash uchun: 



  marketing  tadqiqotlarining  natijalari  tovar  etkazib  berish  vaqtiga  eng 

so’ngi yangiliklarni ta’minlab berishi kerak; 



 

«kirish» tizimining a’lo sifatda bo’lishi; 



  tashkiliy-texnik  va  ijtimoiy  tizimlar  sifatli  «chiqish»da  sifatli  «kirish» 

tizimlarini ishlab chiqish imkoniga ega bo’lishi kerak. 

«Chiqish»  tizimining  yuqori  sifatini  ta’minlash  uchun  birinchi  navbatda 

«kirish» tizimini yuqori sifatini ta’minlash kerak. 

Keyin  esa  tashqi  muhit  va  jarayonlarning  yuqori  sifatini  ta’minlash  kerak. 

Agar  «kirish»  sifati  korxonada  qoniqarli  bo’lsa  (korxona  texnologiyasi,  kadrlari, 

jihozlari), u xolda «chiqish» sifati ham qoniqarli bo’ladi. 

Agar  «kirish»  sifati  a’lo  bo’lib,  jarayon  sifati  qoniqarli  bo’lsa,  u  xolda 

«chiqish»  sifati  ham  qoniqarli  bo’ladi,  ya’ni  «chiqish»  sifatining  bahosi  undan 

oldingi elementlarning eng past bahosiga teng bo’ladi.