Ibn Sinoning adabiy faoliyatiga oid asarlar annotatsiyasini tuzish


Shuning uchun baʼzan bu asarlarni urjuza deb ham ataganlar. Shu vaznda u tibbiyotga atab bir qancha sheʼriy asarlar yozdi, hozircha, bular soni toʻqqizta. Ular quyidagilar



Download 0,64 Mb.
bet2/2
Sana23.07.2022
Hajmi0,64 Mb.
#844289
1   2
Bog'liq
Ibn Sinoning adabiy faoliyatiga oid asarlar annotatsiyasini tuzish

Shuning uchun baʼzan bu asarlarni urjuza deb ham ataganlar. Shu vaznda u tibbiyotga atab bir qancha sheʼriy asarlar yozdi, hozircha, bular soni toʻqqizta. Ular quyidagilar:

  • Shuning uchun baʼzan bu asarlarni urjuza deb ham ataganlar. Shu vaznda u tibbiyotga atab bir qancha sheʼriy asarlar yozdi, hozircha, bular soni toʻqqizta. Ular quyidagilar:
  • “Sogʻliqni saqlash – gigiyenaga oid urjuza”.
  • “Toʻrt fasllar haqida urjuza”.
  • “Anatomiyaga oid urjuza”.
  • “Gippokrat vasiyatlari haqida urjuza”.
  • “Tajribadan oʻtgan tibbiy narsalar haqida urjuza”.
  • “Tibbiy nasihatlar yozilgan urjuza”.
  • “Mantiqqa oid yozilgan urjuza”.
  • “Aloqa haqida urjuza”.
  • “Tabobat haqida urjuza”.

Ibn Sino yozgan bu dostonlarning sakkiztasi tibbiyotga, bittasi mantiqqa ond asardir. Bu dostonlarning eng yirigi “Tibbiy doston” nomi bilan mashhur boʻlgan.

  • Ibn Sino yozgan bu dostonlarning sakkiztasi tibbiyotga, bittasi mantiqqa ond asardir. Bu dostonlarning eng yirigi “Tibbiy doston” nomi bilan mashhur boʻlgan.
  • Ibn Sino bu asarini yozganida hali u meditsina olamiga tanilmagan va oʻzining mashhur “Tib qonunlari” asarini yozmagan ham edi. Ibn Sinoning tabobatga oid bu dostoni uning bu sohadagi ilk asari edi. Bu bilan Ibn Sino ham tabobat, ham sheʼriyatga dadil qadam qoʻya oldi. Hatto u bu asari orqali oʻz gʻoyalarini yoyishni koʻzda tutganlarini ifodalab shunday deydi: “Men bu urjuza – dostonga kamolat toʻnini va husn saruposini kiygazdim, uni oʻrganish osonroq va mashaqqati kamroq boʻlsin deb, toʻqilishini oson va vaznini yengil qildim”.

Arab maʼrifatparvari va adibi Jurjiy Zaydonning koʻrsatishicha, rajaz vazni sheʼr vaznlarining eng avvalgisi va eng qadimgisidir. Bu vazndagi baytlar masnaviyga oʻxshash qofiyadosh boʻladi. Bu vazn oʻz davrida xalqchil, odamlar orasida keng tarqalgan vazn boʻlgan. Har kim ham bu vaznda sheʼr ayta olgan, keyinchalik bu bahr kengayib, urjuza deb ataladigan qasida va sheʼrlar bitilgan. Odatda gapga usta har bir arab bu yoʻl bilan sheʼr ayta olgan.

  • Arab maʼrifatparvari va adibi Jurjiy Zaydonning koʻrsatishicha, rajaz vazni sheʼr vaznlarining eng avvalgisi va eng qadimgisidir. Bu vazndagi baytlar masnaviyga oʻxshash qofiyadosh boʻladi. Bu vazn oʻz davrida xalqchil, odamlar orasida keng tarqalgan vazn boʻlgan. Har kim ham bu vaznda sheʼr ayta olgan, keyinchalik bu bahr kengayib, urjuza deb ataladigan qasida va sheʼrlar bitilgan. Odatda gapga usta har bir arab bu yoʻl bilan sheʼr ayta olgan.
  • Ibn Sino dostonlarining eng yirigi boʻlgan “Tibbiy doston” 1956 yili Parijda va mantiq haqidagisi 1910 yili Qohirada nashr etilgan. Tibbiy doston qisqa nasriy muqaddima bilan boshlanib, keyin nazmiy yoʻlda davom etadi. Nashr etilgan nusxaga koʻra tibbiy dostonda 1326 bayt boʻlib, 2652 yoʻl sheʼrdan iborat. U yerda muallif ozgina nazmiy muqaddima (oʻn olti bayt)dan soʻng nazariy meditsinaga oʻtadi, bunga 705 bayt bagʻishlangan, soʻng amaliy meditsinaga oʻtadi, bunga esa 605 bayt bagʻishlangan.
  • Undan tashqari Ibn Sino falsafiy sheʼrlar ham yozgan, bu borada uning yigirma bayt, yaʼni qirq yoʻllik nafs-jon haqidagi mashhur sheʼri ham bor. Ibn Sinoning bu sheʼri kichik hajmli boʻlishiga qaramay, koʻp faylasuflar unga sharhlar yozishgan, u bir necha bor nashr ham etilgan.
  • Bu qissa 1174 yilda Ibn Azro tomonidan sheʼr bilan ibroniy tiliga tarjima qilinib, “Hayy nbn Maqiz” qissasi nomi bilan mashhur. Bu tarjima 1736 yili Istambulda bosilgan.
  • Ibn Sinodan oʻn ikki yil keyin vafot etgan shogirdi Abu Mansur Husayn ibn Muhammad ibn Zaylo al-Isfahoniy ustodining bu asariga sharh bogʻlagan. Undan keyin “Hayy ibn Yaqzon”ni nomaʼlum bir kishi forschaga tarjima qilib, sharh yozgan. Bu tarjima sharhning bir nusxasi Toshkentda, Oʻzbekiston Fanlar akademiyasining Abu Rayhon Beruniy nomli Sharqshunoslik instituti kitob fondida ham saqlanmoqda.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT


Download 0,64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish