I bob delphi dasturlash tili haqida

unit
Unit1; 
interface 
uses 
Windows, Messages, SysUtils, Classes, Graphics, Controls, Forms, Dialogs; 
type 
TForm1 = 
class
(TForm) 
private 
{ Private declarations } 
public 
{ Public declarations } 
end
; 
var 
Form1: TForm1; 
implementation 
{$R *.DFM} 

---

27 
end
. 
Uni quyidagicha o`zgartiramiz: 
unit 
Unit1; 
interface 
uses 
Windows, Messages, SysUtils, Classes, Graphics, Controls, Forms, Dialogs; 
type 
TForm1 = 
class
(TForm) 
private 
{ Private declarations } 
procedure 
WMRButtonDown(var Msg: TWMMouse); 
message 
WM_RBUTTONDOWN; 
var 
Form1: TForm1; 
implementation 
{$R *.DFM} 
procedure 
TForm1.WMRButtonDown(var Msg : TWMMouse); 
begin 
MessageDlg('Sichqonchaning ung tugmasi bosildi.', mtInformation, [mbOK], 0); 
end
;

Dastur ishga yuklanib forma sirtida shichqonchaning o`ng tugmasi bosilsa, 

quyidagi dialog oynasi hosil bo`ladi:
 
 
9-rasm 
Xodisaning 
shunday 
turini 
tanlanki. 
Uning 
yordamida 
formadagi 
tugmachalarning necha marta boslganligini bilish mumkin bo`lsin. 

---

28 
Xulosa 
Mustaqillikka erishganimizdan so`ng, O`zbеkistonda ta`lim sohasida kеng 
imkoniyatlar ochildi,vatanimizning halqaro sahnadagi muvaffaqiyati,obru-e`tibori 
va o`rni milliy o`zligimizni anglashda, dasturchilik fanlari еtakchi mavqе kasb etib, 
har bir fuqoroning mamlakat taqdiri uchun mas`ullik hissini yanada oshirishga 
xizmat qiladi. 
Kompyuter dunyosida ko‘plab dasturlash tillari mavjud. Bir xil turdagi ishni 
bajaradigan dasturlarni Basic, Pascal, Ci, kabi tillarda yozish mumkin. Lekin, qaysi 
dasturlash tili yaxshi? Bu savolga javob berish oddiy emas. Biroq shuni ishonch 
bilan aytish mumkinki, Pascal tili boshqa tillarga qaraganda dastur tuzishni 
o‘rganish uchun ancha qulay til bo‘lib hisoblanadi. 
Pascal tili Shvesariyalik olim N.Virt tomonidan yaratilib, keyinchalik Borland 
korporasiyasi tamonidan rivjlantirildi. Bu til rivjlantirilib Turbo Pascal, Borland 
Pascal va keyinchalik esa Object Pascal nomini oldi. Hozirgi kunda Object Pascal 
tili asosi bo‘lgan Windows muhitida ishlovchi Delphi dasturiy vositasida 
murakkab 
professional 
dasturlar 
ishlab 
chiqilmoqda. 
Kompyuterda dasturlash oxirgi yillarda juda tez rivojlanib dastur tuzushga 
qiziquvchilar soni oshib bormoqda. 10-15 yil oldin o‘z dasturlarini Windows 
muhitida yaratish ko‘pgina dasturchilarning orzusi edi. Delphi dasturlash 
vositasining yaratilishi esa nafaqat professional dasturchilar, balki oddiy dastur 
tuzuvchilar uchun ham keng yo‘l ochib berdi. 
Yuqorida bayon etilgan fikrlardan xulosa shuki,talabalarga boshlang`ich 
kurslardan boshlab dasturchilik ham ilmiy–nazariy jihatdan yaxshi o`qitilishi shart. 
Mеn o`zimning 
yozgan 
kurs ishimda 
delphida 
dasturchilik haqidagi 
umumiy tushunchalarni bayon etdim, loyiha ishlash usullarini misollar kеltirish 
bilan yoritdim. Shu bilan birga chizmalarga doir bir nеchta misollarni 
ko`rsatdim. Mеn o`z yozgan kurs ishimda oldimga qo`ygan maqsadimga 
erishdim deb o'ylayman. 

---

29