Dasturlashning rivojlanish bosqichlari

DELPHI Delphi muhitida ilovalar yaratish

zAmOnAvIy IlOvAlAr

—MicroSoft Word—MS Word

W
X
A
P
—MicroSoft Excel—MS Excel
—MicroSoft Access—MS Access
—MicroSoft Power Point—MS Power Point
DASTURLASHNING RIVOJLANISH BOSQICHLARI
Mashina kodi
Assembler
Yuqori darajadagi tillar
Tuzilmaviy dasturlash
Obyektlarga yondashgan va visual dasturlash
Umumlashgan dasturlash

10 000 000 dasturchilar

2 000 000 professional dasturchilar
8 000 000 havaskor dasturchilar

Zamonaviy dasturlash muhitlari

3 ta asosiy dasturlash tili
BASIC
Si
Pascal
Professional va tajribali havaskor dasturchilar C (Si) va uning keyingi variantlari C++ va C# dan foydalanadi.

C++ va C#— Java, Java Script, ASP, PHP, Python

Pascal— MatLab va MathCAD
Visual BASIC— MacroMedia Flash — Action Script

Delhpi dasturlash muhiti

Delphi o’qilishi – Delfi
Delphi ning qariyb chorak asr mobaynida 25 ta varianti yaratilgan bo’lib, ular quyidagi 3 ta guruhga ajratilgan:
Delphi 1 – Delphi 8 (1995—2003-yillar)
Delphi 2005 – Delphi 2010 (2005—2009-yillar)
Delphi XE 1 – Delphi XE 10 (2010—2017-yillar)

Delphi dasturlash muhiti

Delphi interfeysi:
1.Sarlavha satri;
2.Asosiy menyu;
3.Uskunalar paneli;
4. Boshqarish obyektlari (kompanenta) paneli;
5. Boshqarish obyektlari brauzeri;
6. Boshqarish obyektlari (element) inspektori;
7.Yaratilayotgan ilova oynasi (forma);
8. Yaratilayotgan ilova kodi oynasi.

Delphining asosiy menyusi 11 ta:

1.File (Fayl);
2.Edit (Tahrirlash);
3.Search (Qidiruv);
4.View (Ko’rinish);
5.Project (Loyiha);
6.Run (Ishga tushirish);
7.Component (Boshqarish obyektlari);
8.Database (Ma’lumotlar ombori);
9.Tools (Uskunalar);
10.Window (Oynalar);
11.Help (Yordam);

Delphi da 100 lab boshqarish elementlari mavjud:

100 element
Komponenta panelining
Jildlariga tegishlidir
20 dan ortiq

Delphi oynalari

Obyekt onspektori
Object TreeView
(Obyektlarning daraxtsimon ro’yxati)
Obyekt brauzeri

Windows ish stolida Пуск tugmasini bosamiz. Все програмы bandini tanlaymiz. Paydo bo’lgan menyudan Borland Delphi 7 bandini bosamiz…

Delphi da ilova yaratish

• File
• Fayl

Bo’limining

• New
• Yangi

Bandini

• Application
• Ilova

Bandini
Delphi da oldingi ilova saqlanmaga bo’lsa, Delphi bu haqda ogohlantiradi…

Delphi da saqlashning bir necha xil usuli mavjud va bu buyruqla aosiy menyuning File (Fayl) bo’limida saqlanadi. 1.Save 2.Save as… 3.Save Project as… 4.Save All

Ilova oynasi va uning xossalarini o’rnatish.

Delphi ning ilova oynasi o’lchamlarini sichqoncha yordamida uning o’ng quyi burchagini surib o’zgartirish mumkin. Lekin boshqacha yo’li ham mavjud…
Sichqonchani ilova oynasi Form1 ustiga keltirib uning chap tugmasini bosib, Object Inspector oynasida xossalarning qiymatini o’zgartirsa, bu oynada 50 dan ortiq xossalar alifbo tartibida keltiriladi…
Width xossasi—kengligini,
Height—balandligini o’zgartirib beradi.

Bajarilgan o’zgartirishlarni ko’rish uchun ilovani ishga tushiramiz. Buning uch xil usuli mavjud: 1. Asosiy menyuning Run(Ishga tushirish) bo’limining Run bandini tanlash; 2.Uskunalar panelidagi piktogrammasini bosish ; 3.Klaviaturada F9 tugmasini bosish.

Boshqarish tugmasining xossalarini o’rnatish:

Ilovada Button1 boshqarish tugmasi bosilganda TForm1.Button1Click protsedurasi ishga tushadi va undagi operatorlar bajariladi.

Button1 ni uning ustida sichqonchaning chap tugmasini bosib tanlab olamiz. Obyektlar dispetcheri (Object Tree View) da Button1 ajralib turadi va Obyekt Inspektori (Object Inspector) oynasida Button1 obyektining xossalari paydo bo’lib,unda dastlab Caption xossasida tugmaning sarlavhasini ‘++’ ga o’zgartiriladi va u quyidagicha yoziladi: Button1.Caption:=‘++’ va quyidagi ko’rinish paydo bo’ladi:

E’tiboringiz uchun tashakkur!