O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

Ta‟limtizimimoliyaviyresurslarining
manbalari
D
a
v
la
tda
n 
m
o
li
y
a
la
sh 
m
a
nba
la
ri
N
o
da
v
la
t m
o
li
y
a
la
sh
 
m
a
nba
la
ri
Davlat (respublika byudjeti 
va mahalliy byudjetlar) byudjeti 
Davlat maqsadli
jamg‗armalari 
to‗lov-kontrakt asosida o‗qitishdan tushgan 
mablag‗lar 
jamoatchilik yordamlari 
ta‘lim muassasalarining o‗z tadbirkorlik 
faoliyatidan daromadlari va tushumlari 
xorijiy kreditlar va grantlar 
ota-onalarning (o‗qitish uchun) to‗lovlari, 
qo‗shimcha pullik ta‘lim 
boshqa xususiy manbalar 

---

199 
Ta‘lim muassasalari eng keng tarqalgan davlat muassasalari hisoblanadi. 
Ularni qurish, mavjudlarini saqlash, moddiy-texnikaviy jihatdan ta‘minlash, kadrlar 
masalasini hal qilish kabi tadbirlar tarixan davlat mablag‗lari evaziga amalga oshirilib 
kelingan. Ta‘lim tizimining joriy va kapital xarajatlarini moliyalashtirishda davlat 
byudjetining ahamiyati hali ham katta. Davlat byudjetining ijtimoiy-madaniy 
sohalarni saqlash xarajatlari tarkibida ham asosiy o‗rinni ta‘lim xarajatlari egallaydi. 
Ular ijtimoiy-madaniy sohalarga ajratilgan byudjet mablag‗larining o‗rtacha 57-60 
foizini tashkil qiladi. 
Bugungi kunga kelib ta‘lim tizimining joriy va kapital ehtiyojlarini to‗laqonli 
ta‘minlashda, davlat mablag‗lari, shubhasiz, muhim o‗rin egallaydi. Lekin moliyaviy 
muammolarning keskinlashuvi, shuningdek, byudjet mablag‗larining chegaralanganligi 
sharoitida davlat ta‘lim muassasalarining moliyaviy holatini yaxshilash, ularning byudjet-
dan tashqari mablag‗lardan foydalanish ko‗lamlarini kengaytirish, ta‘lim sohasida xalqaro 
hamkorlikni rivojlantirish, ta‘lim xizmatlatining eksportini oshirish, ta‘lim muammolariga 
keng jamoatchilik e‘tiborini jalb qilish masalalari o‗z dolzarbligini yo‗qotmaydi. 
Texnologik yangiliklarni ta‘lim tizimiga kiritish – ta‘lim tizimini hozirgi 
davrning eng qiziqarli jarayonlaridan biriga aylantiradi. Demakki, ta‘lim sohasidagi 
islohotlarni o‗z taraqqiyot strategiyasi, ichki siyosatining eng muhim yo‗nalishlaridan 
biri sifatida belgilab olgan O‗zbekiston yaqin kelajakda ta‘lim tizimi bilan ham dunyo 
e‘tirofiga sazovor bo‗ladi.